Tại hội thảo, ông Trần Thanh Bình, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM (HIDS) cho biết, thời gian qua, UBND TPHCM đã giao Viện phối hợp cùng một số đơn vị thực hiện Đề án Chuyển đổi Xanh cho TPHCM giai đoạn 2025 - 2030. Trong đề án này trụ cột chính là giao thông và năng lượng.
Một số nhiệm vụ của đề án là: chuyển đổi đội xe buýt điện, phát triển hạ tầng trạm sạc, xe điện đưa đón học sinh, phủ xanh giao thông vùng phát thải thấp bằng xe điện, chuyển đổi xe công nghệ sang xe điện…
Theo đại diện Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, việc chuyển hơn 8 triệu xe xăng hiện có trên địa bàn thành phố thành xe điện không thể diễn ra trong một sớm một chiều mà cần có một lộ trình hợp lý. Sau quá trình nghiên cứu và đánh giá, các nhà khoa học đã xác định nhóm tài xế công nghệ và giao hàng (khoảng 400.000 người) là nhóm mục tiêu ưu tiên trong giai đoạn đầu.
Ông Trần Thanh Bình lý giải, nhóm này có tần suất di chuyển cao nhất (từ 80 - 200 km/ngày), phát thải vượt trội so với người dùng thông thường. Khi thực hiện đề án thành công, có khả năng tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, có lợi ích kinh tế rõ ràng khi sử dụng xe điện và có mức độ tổ chức, kết nối cao thông qua các nền tảng số.
TPHCM xây dựng kế hoạch chuyển đổi xe máy xăng của lực lượng tài xế công nghệ, giao hàng sang xe điện, hướng tới tương lai giao thông xanh và bền vững. (Ảnh minh họa)
Theo ông Trần Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu ứng dụng kinh tế (Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM), để hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi, đơn vị đã kiến nghị UBND TPHCM thực hiện các chương trình miễn giảm thuế VAT, đăng ký trước bạ, đăng ký biển số… cho tài xế khi đăng ký chuyển từ xe xăng sang xe điện.
Bên cạnh đó, HIDS cũng sẽ phối hợp các đối tác hãng xe đề xuất cơ chế hỗ trợ khuyến mại, giảm giá cho tài xế khi chuyển đổi. Trong khi đó, các nhà sản xuất xe điện cần được hỗ trợ miễn giảm tiền thuê đất để mở rộng sản xuất.
Ông Trần Thanh Hải chia sẻ thêm, vấn đề mặt bằng mở rộng trạm sạc, phát triển mạng lưới trạm sạc được coi là ưu tiên quan trọng trong việc chuyển đổi xe xăng sang xe điện của tài xế. Ông cho rằng, không gian cho xe hai bánh nhỏ nên có thể tận dụng vỉa hè rộng. TPHCM có thể tận dụng vị trí đất công chưa khai thác tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển hạ tầng trạm sạc, cung cấp dịch vụ cho tài xế xe hai bánh.
Về lộ trình thực hiện, đơn vị đề xuất đến năm 2026 sẽ chuyển 30% xe máy sang xe điện, năm 2027 tăng 50%. Tổng cộng trong 2 năm, TPHCM chuyển đổi 80% xe xăng sang xe điện, tương đương 320.000 xe. Sang năm 2028, mục tiêu là 100% tài xế xe công nghệ và giao hàng sử dụng xe điện.
Đề án là bước đi chiến lược nhằm điện hóa 400.000 xe máy dịch vụ tại TPHCM, cắt giảm 315.000 tấn CO2 và 2.000 tấn bụi mịn mỗi năm, ông Hải cho biết.
Tại hội thảo, tham luận của các đại diện đơn vị nhà nước, các chuyên gia, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp như Xanh SM, Grab, Be... đã tập trung vào thực trạng sử dụng xe máy điện, đề xuất chính sách phù hợp, vai trò doanh nghiệp sản xuất xe điện, khả năng tiếp cận tín dụng và rủi ro liên quan. Đồng thời, xem xét bài học từ các doanh nghiệp thí điểm và giải pháp mở rộng chính sách hỗ trợ như ưu đãi tài chính, giá xe, lãi suất vay, an toàn sạc điện, cải cách thủ tục hành chính.