Phát biểu tại hội thảo, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, thành phố đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, điển hình như: biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, bảo tồn đa dạng sinh học… Những vấn đề này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của thành phố, làm giảm động lực tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, TPHCM cần nắm bắt kịp thời xu hướng chuyển đổi xanh và thúc đẩy chuyển đổi xanh tạo không gian mới, tạo ra động lực, năng lực cạnh tranh mới cho nền kinh tế, góp phần đóng góp vào kinh tế chung của cả nước.
Nhận thức được trách nhiệm nặng nề đó, TPHCM đã khởi động và có những nghiên cứu ban đầu về chuyển đổi xanh. Cụ thể, tại Diễn đàn kinh tế TPHCM lần thứ 4 sắp tới, thành phố sẽ có công bố khung chiến lược về phát triển xanh. Trong đó, tập trung phát triển nguồn lực bằng việc huy động tài chính xanh, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh kết nối trong nước và quốc tế; đồng thời ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và hệ thống chính sách liên quan giúp quá trình chuyển đổi xanh diễn ra nhanh, hiệu quả hơn.
Quang cảnh hội thảo
Theo số liệu thống kê, TPHCM đang phát thải khoảng 38,5 triệu tấn carbon/năm, trong đó ngành công nghiệp phát thải khoảng 20 triệu tấn, ngành giao thông khoảng 13 triệu tấn. TPHCM đã đặt mục tiêu giảm phát thải 10% vào 2030 và 30% nếu có thêm sự trợ giúp quốc tế.
Với mục tiêu đó, nhóm nghiên cứu của Đại học Kinh tế TPHCM và Đại học Bristol (Vương quốc Anh) đã đưa ra khuyến nghị, TPHCM cần một lộ trình giảm phát thải rõ ràng; đẩy nhanh tiến độ kiểm đếm và cấp hạn ngạch phát thải cho các công ty trong các ngành quan trọng nhằm giúp các doanh nghiệp có thể tính toán nỗ lực giảm phát thải; cần lồng ghép các mục tiêu giảm phát thải cụ thể vào tất cả các dự án đầu tư công trong giai đoạn tới, ưu tiên sử dụng các công nghệ sạch, ít phát thải.
Ngoài ra, với vai trò trung tâm tài chính, thành phố cần xây dựng các ưu đãi chính sách làm giảm rào cản gia nhập cho tín dụng xanh, thông qua các trợ cấp theo hướng đền bù rủi ro và bảo đảm tài trợ; hỗ trợ chi phí giao dịch liên quan đến phát hành trái phiếu xanh cho các tổ chức phát hành. Cần tận dụng các ưu đãi từ Nghị quyết 98 để dẫn dắt dòng vốn quốc tế vào Việt Nam thông qua việc thúc đẩy giải pháp cải thiện cấu trúc của thị trường và kết nối thị trường trái phiếu xanh và thị trường carbon tự nguyện trong nước với khu vực.
Nhóm nghiên cứu cũng cho rằng, với vai trò trung tâm phân phối, cửa ngõ xuất khẩu, việc xây dựng sàn trao đổi tín chỉ carbon theo dạng ETS (hệ thống giao dịch khí thải) tại TPHCM cần phải được thực hiện sớm, đạt được thí điểm vào năm 2025. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu trong nhóm ngành chịu ảnh hưởng bởi cơ chế điều chỉnh biên giới carbon cũng cần được ưu tiên tham gia thị trường ngay từ giai đoạn thí điểm, để giảm được những chi phí tăng lên theo yêu cầu từ phía EU.
Các đại biểu tham dự hội thảo thống nhất rằng, việc sớm xây dựng và đưa vào vận hành thị trường carbon sẽ giúp tăng cơ hội đàm phán; đồng thời giảm thuế carbon phải nộp khi xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường, qua đó giữ lại được nguồn tài chính để phát triển, đầu tư vào các dự án xanh, phát triển bền vững, giảm phát thải tại TPHCM và trong nước.