Hội thảo nhằm hưởng ứng Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ozone năm 2024 và chia sẻ nỗ lực của Việt Nam trong hợp tác, cùng hành động để giải quyết những thách thức về biến đổi khí hậu, chung tay phục hồi tầng ozone, bảo vệ trái đất.
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành cho biết, năm 2024 đánh dấu mốc 30 năm Việt Nam tham gia Công ước Vienna về bảo vệ tầng ozone và Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ozone. Ngay sau khi tham gia Công ước và Nghị định thư năm 1994, Việt Nam đã ban hành Chương trình quốc gia loại trừ dần các chất làm suy giảm tầng ozone năm 1995 và thành lập Văn phòng Chương trình quốc gia để điều phối, triển khai các hoạt động loại trừ các chất được kiểm soát theo Nghị định thư Montreal từ năm 1996.
Đến nay, Việt Nam đã tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về bảo vệ tầng ozone, quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone và chất gây hiệu ứng nhà kính. Doanh nghiệp sản xuất xốp, điều hòa không khí, thiết bị lạnh không còn sử dụng chất làm suy giảm tầng ozone trong hoạt động sản xuất; việc nhập khẩu, tiêu thụ các chất được kiểm soát theo lộ trình; chất Methyl Bromide chỉ được sử dụng cho mục đích kiểm dịch và khử trùng trong nông nghiệp.
Đại diện từ nhiều tổ chức quốc tế, cơ quan quản lý, cơ sở đào tạo, doanh nghiệp có hoạt động liên quan đến các chất làm suy giảm tầng ozone tham gia hội thảo
Chính phủ cũng đã đã phê chuẩn tham gia bản sửa đổi, bổ sung Kigali thuộc Nghị định thư Montreal từ năm 2019 nhằm tăng cường công tác quản lý các chất gây hiệu ứng nhà kính (HFC), thay thế dần các chất làm suy giảm tầng ozone. Nội dung bảo vệ tầng ozone cũng được quy định trong Luật Bảo vệ môi trường, Nghị định số 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone; các thông tư, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia đã được ban hành phục vụ công tác quản lý.
Theo thống kê, đánh giá của Ban Thư ký ozone quốc tế được công bố tại kỳ họp tháng 7 vừa qua, Việt Nam đã loại trừ tiêu thụ 220 triệu tấn CO2 tương đương từ khi tham gia đến nay.
Tại hội thảo, bà Megumi Seki, Thư ký điều hành, Ban Thư ký ozone quốc tế chia sẻ, trọng tâm của Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ozone năm 2024 là đóng góp vào giảm nhẹ biến đổi khí hậu, thể hiện qua thông điệp “Nghị định thư Montreal: Thúc đẩy hành động vì khí hậu”. Bà mong rằng Việt Nam sẽ tiếp tục quyết tâm triển khai thực hiện Nghị định thư Montreal hiệu quả, chung tay cùng nỗ lực gấp đôi để phát huy hết tiềm năng của Bản sửa đổi, bổ sung Kigali; tích cực tham gia những hành động quốc tế về tăng cường quản lý vòng đời các môi chất lạnh trong thời gian tới, hiện thực hóa mục tiêu giảm phát thải.
Tại hội thảo, các đại biểu đã cùng thảo luận, làm rõ hơn về cơ hội, thách thức, nhu cầu hỗ trợ của doanh nghiệp để có thể triển khai đồng bộ, hiệu quả theo lộ trình Kế hoạch quốc gia về quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone, chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát của Việt Nam.
Theo ông Viraj Vithoontien, chuyên gia Ngân hàng Thế giới (WB), việc thực hiện quản lý theo vòng đời môi chất lạnh là cơ hội lớn cho các nhà sản xuất hóa chất, nhà sản xuất thiết bị, nhà hoạch định chính sách, các tập đoàn lớn và chuyên gia dịch vụ cùng hợp tác để ngăn chặn phát thải vào khí quyển.
Một số kinh nghiệm quốc tế có thể kể đến như: áp dụng chế độ đặt cọc/hoàn tiền đối với doanh số bán lẻ môi chất lạnh số lượng lớn của các nhà phân phối và bán buôn. Số tiền đặt cọc chưa được hoàn lại sẽ được dành để thanh toán các chi phí liên quan đến việc thu gom, vận chuyển, thu hồi và tiêu hủy các chất này. Cơ quan quản lý, thị trường cần tăng thêm yêu cầu sử dụng môi chất lạnh tái chế trong sản xuất thiết bị mới. Người mua, người vận hành tòa nhà và phương tiện giao thông nên áp dụng các tiêu chuẩn mua sắm môi chất lạnh và các tiêu chuẩn hiệu suất thiết bị hiện có để nâng cao quản lý vòng đời...
Ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu nhấn mạnh, Ngày Quốc tế Bảo vệ tầng ozone 2024 đánh dấu một hướng đi toàn diện hơn của cả thế giới, vừa nỗ lực thực hiện tốt Công ước Vienna, Nghị định thư Montreal vừa đảm bảo thực thi Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu. Là một thành viên tích cực, Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai mạnh mẽ các hoạt động bảo vệ tầng ozone, làm mát bền vững, ứng phó biến đổi khí hậu.
Để đạt được mục tiêu đó, Việt Nam cần sự đồng hành của các đối tác quốc tế, cơ quan quản lý nhà nước, đặc biệt trong các lĩnh vực công thương, hải quan, thủy sản... Các viện, trường, cơ sở đào tạo nghề, hội nghề nghiệp nhà nước cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho việc thực hiện các chương trình, kế hoạch đề ra.