Là một trong những quốc gia đầu tiên tham gia ký Hiệp định về biển cả, Việt Nam truyền đi thông điệp mạnh mẽ về việc là thành viên tích cực, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, chung tay cùng thế giới giải quyết các vấn đề toàn cầu, đóng góp vào hòa bình, thịnh vượng và phát triển bền vững.
Tại Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 78, hơn 60 quốc gia tham gia ký Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia. Việc thông qua và ký Hiệp định là một dấu mốc lịch sử trong nỗ lực của cộng đồng quốc tế về bảo vệ môi trường biển, thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 về Mục tiêu phát triển bền vững số 14 (bảo tồn và sử dụng bền vững biển và tài nguyên biển).
Bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết, Hiệp định về biển cả là một trong những điều ước quốc tế được chú ý nhất trong thập kỷ qua bởi Hiệp định là văn kiện đầu tiên điều chỉnh toàn diện việc bảo tồn và sử dụng bền vững nguồn gene biển ở các vùng biển quốc tế. Cụ thể, Hiệp định đã điều chỉnh việc khai thác, chia sẻ lợi ích và bảo tồn nguồn gene biển tại các vùng biển quốc tế. Đây là một nguồn lợi mới đầy tiềm năng, thuộc các vùng biển rộng lớn chiếm hơn 60% diện tích bề mặt của các đại dương mà không thuộc về quốc gia nào. Nhiều vùng ở đáy đại dương có hệ sinh thái đặc biệt giàu có, với nhiều loại gene quý hiếm, có giá trị cao cho nghiên cứu khoa học và tiềm năng kinh tế lớn.
Việc ký Hiệp định lần này đã khẳng định những nỗ lực của đông đảo các quốc gia trong bảo vệ môi trường biển. Hiệp định đã mở ra cơ hội cho các nước đang phát triển có thể tiếp cận, tham gia nghiên cứu và hưởng lợi từ nguồn gene ở các vùng biển quốc tế. Hiệp định là văn bản tái khẳng định vai trò, tầm quan trọng của Công ước Luật biển với tư cách là khuôn khổ pháp lý cho mọi hoạt động trên biển và đại dương.
Đối với Việt Nam, Hiệp định mang nhiều ý nghĩa quan trọng. Đó là tiếp tục củng cố hệ thống văn bản pháp lý dựa trên Công ước Luật biển 1982 trong việc quản trị các vùng biển và đại dương, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Mọi yêu sách biển không được phương hại đến lợi ích chung của cộng đồng quốc tế, phạm vi của các vùng biển quốc tế, nơi tài nguyên sinh vật biển thuộc về toàn thể nhân loại, phải được xác định thông qua và phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.
Hiệp định mở ra cơ hội cho Việt Nam và các nước đang phát triển khác được tham gia nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ biển, được hưởng lợi về mặt kinh tế cùng với các quốc gia khác có lợi thế lớn hơn. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh Chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045 xác định phát triển khoa học, công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực biển chất lượng cao là một trong những khâu đột phá, giải pháp chủ yếu nhằm thực hiện mục tiêu Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh, phát triển bền vững, thịnh vượng, an ninh, an toàn; kinh tế biển đóng góp quan trọng vào nền kinh tế đất nước, góp phần xây dựng nước thành nước công nghiệp hiện đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Hiệp định cũng tạo ra và khuyến khích những cơ chế hợp tác quốc tế, hợp tác biển khu vực nhằm bảo tồn, chia sẻ lợi ích từ nguồn gene biển, tạo cơ hội để Việt Nam có thể thúc đẩy hợp tác, tăng cường đan xen lợi ích, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.
Việt Nam tham gia tiến trình đàm phán ngay từ đầu thể hiện tầm nhìn về Chiến lược biển Việt Nam; là thành viên tham gia chủ động, có trách nhiệm trong giải quyết các vấn đề biển và đại dương quốc tế và khu vực; phấn đấu đóng vai trò nòng cốt, dẫn dắt, hòa giải tại các diễn đàn đa phương có tầm quan trọng chiến lược đối với đất nước.