Công ước khung của Liên Hợp Quốc về BĐKH do 155 nguyên thủ, người đứng đầu chính phủ, lãnh đạo đại diện chính phủ ký vào tháng 6/1992, có hiệu lực thi hành từ ngày 21/3/1994. Công ước nhằm ổn định nồng độ khí nhà kính trong khí quyển ở mức có thể ngăn ngừa sự can thiệp nguy hiểm của con người đối với hệ thống khí hậu. Công ước là văn bản pháp lý quan trọng để các nước tham gia cùng triển khai biện pháp ứng phó với BĐKH vì lợi ích chung của toàn nhân loại.
Theo quy định, Việt Nam và các quốc gia khác cần xây dựng, cập nhật, công bố theo định kỳ kết quả kiểm kê quốc gia khí nhà kính, thích ứng BĐKH, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính thông qua các báo cáo quốc gia gửi Ban Thư ký Công ước, trong đó có Thông báo quốc gia (TBQG). Thời gian qua, Việt Nam đã 3 lần gửi TBQG tới Ban Thư ký Công ước, thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm và nỗ lực thực hiện các giải pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thích ứng với BĐKH, hướng tới phát triển bền vững.
Ảnh minh họa
TBQG lần thứ 4 của Việt Nam sẽ đưa ra bối cảnh của Việt Nam; kết quả kiểm kê quốc gia khí nhà kính cho 5 lĩnh vực phát thải chính gồm: năng lượng; các quá trình công nghiệp và tiêu thụ sản phẩm (IPPU); nông nghiệp; sử dụng đất, thay đổi sử dụng đất và lâm nghiệp (LULUCF); chất thải.
TBQG cũng thông tin về tác động của BĐKH và các biện pháp thích ứng, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính. Đặc biệt là nỗ lực của Việt Nam trong việc tích hợp, lồng ghép BĐKH vào chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; chuyển giao công nghệ ứng phó với BĐKH. Cùng với nghiên cứu và các hoạt động quan sát BĐKH, những bước tiến về giáo dục, đào tạo, tăng cường năng lực và nâng cao nhận thức về BĐKH; chia sẻ thông tin, tham gia mạng lưới về biến đổi khí hậu; giới và BĐKH; những khó khăn, thiếu hụt và nhu cầu hỗ trợ trong thực hiện các hoạt động ứng phó BĐKH.
Nỗ lực giảm nhẹ phát thải khí nhà kính thể hiện qua loạt chính sách giảm phát thải khí nhà kính (quốc gia, lĩnh vực, địa phương); các hoạt động giảm nhẹ cụ thể triển khai Đóng góp do quốc gia tự quyết định, kết quả thực hiện hoạt động giảm nhẹ đã báo cáo trước đó và cập nhật hoạt động mới. Việt Nam cũng đã triển khai nhiều hoạt động đo đạc, báo cáo và thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính. Bên cạnh đó, tham gia nhiều cơ chế giảm phát thải như: cơ chế phát triển sạch (CDM), cơ chế tín chỉ chung (JCM), tiêu chuẩn vàng, chứng chỉ năng lượng tái tạo, tiêu chuẩn carbon được thẩm tra (VCS)...
Thời gian qua, các hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính được thực hiện theo một số hình thức chính như tham gia các dự án giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cấp vùng hoặc quốc gia. Nhiều địa phương tiếp tục thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả như thí điểm thực hiện biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: xây dựng hệ thống chiếu sáng bằng pin năng lượng mặt trời, thay thế hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED tại các doanh nghiệp, cơ quan; tuyên truyền nâng cao nhận thức, phát hành sổ tay phổ biến kiến thức về quản lý tiết kiệm năng lượng, hiệu quả trong doanh nghiệp trên địa bàn địa phương...
Nhiều địa phương cũng đang tăng cường hoạt động đầu tư cho các dự án công - tư trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, giảm phát thải khí nhà kính (như xử lý rác sinh hoạt, nước thải bằng công nghệ tiên tiến), bảo vệ và phát triển rừng kết hợp thí điểm kinh doanh tín chỉ carbon rừng và các dự án phát triển thành phố carbon thấp... thực hiện Luật Bảo vệ môi trường, tổ chức thực hiện hoạt động kiểm kê khí nhà kính và tổ chức tập huấn, hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính cho các doanh nghiệp.
Ngoài ra, TBQG còn đề xuất biện pháp hoàn thiện kiểm kê quốc gia khí nhà kính đảm bảo tuân thủ nguyên tắc minh bạch, chính xác, nhất quán theo hướng dẫn của Ban Thư ký Công ước.