Quốc hội thông qua Nghị quyết về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia
Nghị quyết quy định các cơ chế, chính sách để phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030 bao gồm điều chỉnh, cập nhật quy hoạch phát triển điện lực, phương án phát triển mạng lưới cấp điện trong quy hoạch tỉnh; đầu tư xây dựng dự án điện lực, phát triển điện gió ngoài khơi, mua bán điện trực tiếp; đầu tư xây dựng dự án, công trình dầu khí, than.
Nghị quyết không áp dụng đối với các dự án thuộc chức năng, nhiệm vụ của Ban chỉ đạo được thành lập theo Quyết định số 751/QĐ-TTg ngày 1/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ.
Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 – 2030
Nghị quyết quy định về phát triển điện hạt nhân module nhỏ, theo đó, điện hạt nhân module nhỏ là nhà máy điện hạt nhân sử dụng các lò phản ứng hạt nhân mô đun nhỏ theo định nghĩa, phân loại của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế. Khuyến khích doanh nghiệp khu vực nhà nước và tư nhân tham gia nghiên cứu, đầu tư phát triển điện hạt nhân module nhỏ, việc phát triển điện hạt nhân module nhỏ phải bảo đảm an toàn, an ninh hạt nhân phù hợp với quy định của pháp luật về năng lượng nguyên tử và pháp luật có liên quan.
Theo từng thời kỳ, căn cứ nhu cầu phát triển và tình hình thương mại hóa công nghệ, Chính phủ ban hành cơ chế đầu tư phát triển điện hạt nhân module nhỏ.
Nghị quyết cũng quy định về giá điện trúng thầu khi đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư kinh doanh điện lực. Theo đó, trừ dự án nhiệt điện, dự án điện hạt nhân mô đun nhỏ và dự án điện gió ngoài khơi, dự án đầu tư kinh doanh điện lực có khung giá thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thì giá điện trúng thầu là giá hợp đồng mua bán điện và không cao hơn khung giá tại năm đấu thầu. Bên mua điện có trách nhiệm đàm phán và giao kết hợp đồng mua bán điện với nhà đầu tư trúng thầu theo quy định của pháp luật hiện hành…
Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/2026.
Ban hành quy định phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện của nhà máy thủy điện tích năng
Bộ Công Thương vừa ban hành Thông tư 58/2025/TT-BCT quy định phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện của nhà máy thủy điện tích năng; nội dung chính hợp đồng mua bán điện.
Thông tư 58/2025/TT-BCT gồm nhiều nội dung kỹ thuật liên quan đến phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, nguyên tắc và phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện, cũng như cách thức xây dựng các thành phần giá công suất, giá điện năng và các chi phí vận hành.
Ảnh minh họa
Theo Thông tư, giá dịch vụ phát điện của nhà máy thủy điện tích năng được xây dựng dựa trên các khoản chi phí hợp lý, hợp lệ của chủ đầu tư trong toàn bộ đời sống kinh tế dự án, đồng thời tỷ suất sinh lời nội tại (IRR) không vượt quá 12%.
Giá dịch vụ gồm hai phần: giá công suất và giá điện năng. Giá công suất bao gồm giá cố định bình quân cùng chi phí vận hành, bảo dưỡng cố định, được tính theo quy định tại điều 4 của Thông tư. Giá điện năng là phần giá biến đổi, phản ánh chi phí mua điện để bơm nước lên hồ chứa cao trình cao và các chức năng nhằm nâng cao chất lượng điện năng (nếu có).
Một yêu cầu quan trọng là giá dịch vụ phát điện chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng cùng các loại thuế, phí khác, ngoại trừ những khoản đã được tính trong phương án giá. Giá dịch vụ cũng phải được so sánh với khung giá phát điện của loại hình thủy điện tích năng tại năm cơ sở, không vượt quá khung giá phát điện loại hình nhà máy thủy điện tích năng do Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành tại năm cơ sở.
Trong trường hợp năm cơ sở không có khung giá phát điện, các thành phần chi phí sẽ được quy đổi để so sánh với khung giá gần nhất sau đó.
Những quy định về nguyên tắc và phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện tại Thông tư 58/2025/TT-BCT là nền tảng quan trọng để triển khai hợp đồng mua bán điện giữa bên bán và bên mua. Nội dung hợp đồng sẽ được xây dựng dựa trên các thành phần giá đã xác định, bảo đảm minh bạch, thống nhất và phù hợp với cơ chế của thị trường điện cạnh tranh.
Thông tư cũng đặt ra yêu cầu tính toán giá từng năm của hợp đồng theo đúng nguyên tắc nêu tại chương III, giúp hai bên có cơ sở thương thảo và triển khai dự án đúng tiến độ. Các điều khoản được thiết kế nhằm hài hòa lợi ích của chủ đầu tư và hệ thống điện quốc gia, đồng thời bảo đảm tính ổn định tài chính đối với các dự án thủy điện tích năng - một loại hình đặc thù có vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh năng lượng.
Thông tư có hiệu lực từ ngày 17/1/2026 và áp dụng với các nhà máy thủy điện tích năng chưa ký hợp đồng mua bán điện.
IEA sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ Việt Nam phát triển các ngành năng lượng mới
Mới đây, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long đã làm việc trực tuyến với ông Fatih Birol, Giám đốc Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA).
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cho biết, thời gian qua, Bộ Công Thương và IEA có nhiều hoạt động hợp tác, nổi bật là hai bên đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực năng lượng nhân chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tại Pháp vào ngày 4/6/2025.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long làm việc trực tuyến với ông Fatih Birol, Giám đốc IEA. (Ảnh: moit.gov.vn)
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cho biết, hiện nay Chính phủ Việt Nam đang xây dựng nhiều cơ chế, chính sách quan trọng trong lĩnh vực năng lượng liên quan đến phát triển điện hạt nhân, nhiệt điện khí LNG và năng lượng tái tạo… nhằm thúc đẩy phát triển ngành năng lượng đảm bảo cung ứng điện cho các kịch bản tăng trưởng kinh tế cao của Việt Nam trong các năm tiếp theo.
Bộ Công Thương ghi nhận và đánh giá cao vai trò của IEA trong việc hỗ trợ chuyên gia, xây dựng các nghiên cứu, tài liệu, báo cáo liên quan và dự báo xu hướng phát triển của ngành điện tại Việt Nam phù hợp với xu hướng trong khu vực và quốc tế.
Giám đốc IEA Fatih Birol đồng quan điểm với Thứ trưởng trong việc ghi nhận vai trò của điện hạt nhân, nhiệt điện khí LNG, năng lượng tái tạo trong việc đảm bảo an ninh năng lượng và chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam.
Về năng lượng tái tạo, ông Fatih Birol nhấn mạnh cần đầu tư và nâng cấp việc kết nối lưới điện đối với các dự án năng lượng tái tạo vào hệ thống lưới điện nhằm đảm bảo khả năng giải tỏa công suất cho các dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt là dự án điện mặt trời.
Ông Fatih Birol cũng vui mừng thông báo kết quả tổ chức thành công khóa đào tạo về chính sách hiệu quả năng lượng Đông Nam Á diễn ra tại Hà Nội từ ngày 1 – 4/12/2025, thu hút hơn 170 đại biểu trong nước và quốc tế tham dự.
Giám đốc IEA ghi nhận những bước tiến tích cực của phía Việt Nam và khẳng định sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ Việt Nam trong quá trình phát triển các ngành năng lượng mới. Ông cũng thông tin về tiến trình và kết quả ban đầu về đề xuất Việt Nam trở thành quốc gia liên kết của IEA.
Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long hoan nghênh và ghi nhận các nỗ lực của IEA trong việc thúc đẩy, đưa Việt Nam trở thành quốc gia liên kết của IEA; phía Việt Nam đề nghị IEA cung cấp các tài liệu văn kiện ký kết, thông tin về quyền, nghĩa vụ của quốc gia thành viên để Việt Nam xem xét, rà soát và trao đổi với các cơ quan liên quan.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cũng thông tin về quy trình nội bộ để Việt Nam trở thành quốc gia liên kết của IEA. Theo đó, Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về lộ trình và tiến độ công việc. Lãnh đạo Chính phủ đã thống nhất giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu khả năng trở thành quốc gia liên kết của IEA theo đúng trình tự, thủ tục và quy định. Bộ Công Thương sẽ khẩn trương rà soát và hoàn tất quy trình nội bộ, báo cáo cấp có thẩm quyền về đề xuất trở thành quốc gia liên kết của IEA trong thời gian sớm nhất.