Chất lượng không khí các đô thị tháng 4 được cải thiện

Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, tháng 4/2020 là thời gian nước ta thực hiện cách ly xã hội, nhiều hoạt động kinh tế - xã hội tạm dừng nên chất lượng không khí ở nhiều đô thị đã được cải thiện hơn.

Kết quả quan trắc trong tháng 4/2020 cho thấy, hầu hết các đô thị trên cả nước đều có giá trị trung bình 24 giờ thông số PM2.5 nằm trong ngưỡng giới hạn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT. Tuy nhiên tại thủ đô Hà Nội, giá trị trung bình 24 giờ thông số PM2.5 đã vượt giới hạn cho phép trong một số ngày (Theo số liệu kết quả quan trắc của 6 trạm quan trắc không khí tự động liên tục (tại Hà Nội, Việt Trì, Hạ Long, Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa) do Tổng cục Môi trường quản lý; 10 trạm (tại Hà Nội) do Sở TN&MT Hà Nội quản lý; 2 trạm (tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh) của Đại sứ quán Mỹ).

Các đô thị trong tháng 4 chất lượng không khí được cải thiện

Trong khoảng thời gian từ 1/4 đến 16/4/2020, cả nước thực hiện chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cách ly xã hội (riêng Thủ đô Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh thực hiện cách ly xã hội đến ngày 22/4). Trong thời gian này, các hoạt động sản xuất, giao thông, du lịch, dịch vụ… hầu hết đều giảm hoặc dừng hoạt động, điều này đã tác động khá nhiều đến chất lượng không khí. Cũng trong khoảng thời gian này, tại miền Bắc là thời gian chuyển từ mùa xuân sang mùa hè, thời tiết biến động rõ rệt, xen kẽ những ngày nhiệt độ thấp, mưa ẩm (do ảnh hưởng của những đợt gió mùa đông bắc cuối cùng) là những ngày thời tiết nắng nóng, khô lặng gió, chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm khá cao. Chính vì vậy, chất lượng không khí tại Hà Nội và một số đô thị miền Bắc cũng có sự biến thiên mạnh giữa các ngày.

Theo dõi diễn biến chất lượng không khí trong tháng 4/2020 cho thấy, tuần đầu tiên của tháng 4 chất lượng không khí ở tất cả các đô thị duy trì ở mức khá tốt, không bị ô nhiễm bụi PM2.5 và các thông số khác (đây là khoảng thời gian lệnh cách ly xã hội được thực hiện khá nghiêm túc). Tuy nhiên, từ tuần 2 tháng 4, mặc dù vẫn trong thời gian cách ly nhưng tại một số đô thị, trong đó có Hà Nội, lượng phương tiện tham gia giao thông đã tăng lên, cùng với đó là tác động của yếu tố thời tiết (không mưa, lặng gió, có sương mù) dẫn đến một số ngày có giá trị PM2.5 tăng khá cao. Thống kê cho thấy, trong tháng 4/2020, Hà Nội có 11/30 ngày giá trị trung bình 24 giờ thông số PM2.5 vượt giới hạn cho phép (biểu đồ 1).

Biểu đồ 1. Diễn biến trung bình 24 giờ thông số PM2.5 tại một số đô thị tháng 4/2020

Đánh giá chất lượng không khí theo chỉ số AQI trung bình cho thấy, tại hầu hết các đô thị, chất lượng không khí đều duy trì ở mức trung bình hoặc tốt, riêng thủ đô Hà Nội, có 08 ngày chất lượng không khí ở mức kém (AQI từ 101 – 150) (Biểu đồ 2).

Biểu đồ 2: Diễn biến chỉ số AQI ngày tại một số đô thị tháng 4/2020

Theo dõi diễn biến chất lượng không khí tại các khu vực nội thành của thủ đô Hà Nội, kết quả quan trắc cho thấy, tại trục giao thông lớn, khu vực có các công trình xây dựng đang hoạt động… đều có giá trị trung bình 24h thông số PM2.5 vượt giới hạn cho phép của QCVN, tập trung chủ yếu trong các khoảng thời gian từ 07/4 đến 11/4, từ 14/4 đến 21/4 và 28 đến 30/4 (Biểu đồ 3). Xét tới các yếu tố tác động thì những ngày có giá trị PM2.5  tăng cao đều là những ngày có sương mù, lặng gió hoặc nắng khô.

Biểu đồ 3: Diễn biến giá trị TB 24 giờ thông số PM2.5 tại Hà Nội trong tháng 4/2020

Kết quả tính toán chỉ số AQI ngày tại các trạm của Hà Nội trong tháng 4 cho thấy, một số ngày chất lượng không khí đã chạm mức xấu (AQI từ 151 – 200) tại một số trạm (các ngày từ 8/4 – 9/4 và 28/4 – 29/4). Tuy nhiên, vẫn có những ngày chất lượng không khí đã ở mức tốt (AQI ≤ 50), đó là các ngày từ 4/4 – 5/4 và 24/3 – 24/4. Các ngày còn lại, chất lượng không khí chủ yếu nằm ở mức trung bình và kém (Biểu đồ 4).

Biểu đồ 4: Diễn biến chỉ số AQI ngày tại các trạm ở Hà Nội trong tháng 3

"Nhìn chung, trong tháng 4/2020, cùng với việc thực hiện chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cách ly xã hội, các hoạt động giao thương, sản xuất giảm thiểu hoặc dừng hoạt động cũng đã làm cải thiện chất lượng không khí tại nhiều khu vực đô thị trên cả nước. Tuy nhiên tại Thủ đô Hà Nội, do chịu tác động mạnh bởi yếu tố thời tiết, thêm vào đó, vẫn có những ngày lượng phương tiện tham gia giao thông trong nội đô khá cao nên một số ngày trong tháng chất lượng không khí ở mức kém và xấu", Tổng cục Môi trường nhận định.