Từ ngày 14 - 17/10, các quan chức cấp cao về năng lượng của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Timor Leste nhóm họp tại Thủ đô của Malaysia để hoàn thiện các kết quả chính và khuyến nghị chính sách trình lên Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng (AMEM) lần thứ 43 sắp tới.
Các đại biểu tại cuộc họp quan chức cấp cao về năng lượng của ASEAN
Các cuộc thảo luận tập trung vào việc tăng cường an ninh năng lượng của khu vực, thúc đẩy tính bền vững và làm sâu sắc hơn hội nhập thị trường theo Kế hoạch hành động về hợp tác năng lượng ASEAN (APAEC).
Điểm nhấn của cuộc họp là việc thông qua APAEC giai đoạn III (2026 - 2030) với các mục tiêu mới đầy tham vọng hơn như giảm 40% cường độ năng lượng, đạt 30% tỷ trọng năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng sơ cấp (TPES) và đạt 45% tỷ trọng năng lượng tái tạo trong công suất phát điện lắp đặt vào năm 2030.
Đây sẽ là những cột mốc quan trọng trong nỗ lực chung của ASEAN nhằm hướng tới một tương lai năng lượng bền vững, toàn diện và ít carbon, đồng thời duy trì cam kết của khu vực đối với các tham vọng phi carbon hóa toàn cầu.
Đoàn Việt Nam tại cuộc họp quan chức cấp cao về năng lượng của ASEAN
Tại cuộc họp, các đại biểu đã thông qua một số sáng kiến mang tính bước ngoặt để chính thức trình hội nghị AMEM-43 thông qua, bao gồm bản ghi nhớ nâng cao về lưới điện ASEAN (APG) nhằm thúc đẩy thương mại điện xuyên biên giới, lộ trình dài hạn cho năng lượng tái tạo ASEAN nhằm hướng tới mục tiêu phi carbon hóa vào năm 2050 và sáng kiến tài chính lưới điện ASEAN (APGF) do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Thế giới (WB) dẫn đầu để tài trợ cho các khoản đầu tư có giá trị cao như kết nối điện xuyên biên giới.
Với vai trò Chủ tịch Mạng lưới tiểu ngành năng lượng tái tạo ASEAN (RESSN), Malaysia nhấn mạnh những tiến bộ mạnh mẽ của ASEAN trong việc triển khai năng lượng tái tạo và lưu ý rằng khu vực đã đạt được tỷ lệ công suất năng lượng tái tạo 34,4% vào năm 2023, gần sát với mục tiêu 35% đề ra cho năm nay.
Ngoài ra, ASEAN cũng đã hoàn thành lộ trình dài hạn về năng lượng tái tạo và khởi xướng khung chứng chỉ năng lượng tái tạo khu vực (REC), qua đó tạo động lực chính cho việc giao dịch năng lượng xanh minh bạch dựa trên thị trường toàn khu vực.
Bên cạnh đó, cuộc họp cũng ghi nhận việc thành lập Trường Quy định ASEAN (ASR) tại Malaysia nhằm xây dựng các quy định về năng lực và chia sẻ kiến thức trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và thúc đẩy lưới điện ASEAN.
Các đại biểu thông qua 12 khuyến nghị chính cho AMEM 43, bao gồm phê duyệt APAEC 2026 - 2030, tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế như Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế (IRENA), ADB và WB.