Trong khuôn khổ hội thảo, đại diện của UNDP và WWF Việt Nam đề xuất 8 khuyến nghị cho Việt Nam để đưa vào nội dung chương trình đàm phán tại Hội nghị Liên chính phủ đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa, phiên thứ 5 (INC-5) diễn ra tại Busan (Hàn Quốc), từ ngày 24/11 đến ngày 1/12 tới đây.
Theo đó, UNDP Việt Nam đề xuất 4 lĩnh vực quan trọng cần đặt trọng tâm. Đầu tiên là hướng tới một thỏa thuận phù hợp và bảo đảm lợi ích quốc gia. Trong đó, các bên tham gia đàm phán Hiệp định phải bảo đảm nghĩa vụ phù hợp với ưu tiên và lợi ích quốc gia của Việt Nam như cam kết hạn chế sản xuất nhựa nguyên sinh, kiểm soát hóa chất đáng quan ngại, thiết lập cơ chế thuế và phí hiệu quả. Bên cạnh đó, cần đánh giá tác động kinh tế, xã hội và môi trường: Việt Nam cần xem xét một số biện pháp đang được đề xuất trong Hiệp định như lệnh cấm sản phẩm nhựa dùng một lần, hạn chế sản xuất nhựa. Đồng thời, đảm bảo sự sẵn sàng của các doanh nghiệp và ngành sản xuất liên quan đến nhựa tại Việt Nam, đặc biệt là ngành sản xuất nhựa với trị giá 25 tỷ USD.
Ảnh minh họa
Việt Nam cũng nên vận động cho các điều khoản Thỏa thuận cung cấp hỗ trợ tài chính, kỹ thuật và xây dựng năng lực cho các nước đang phát triển. Điều này bao gồm hỗ trợ cho đối tượng dễ bị tổn thương như lực lượng phi chính thức, doanh nghiệp nhỏ và vừa, các ngành công nghiệp phụ thuộc vào sản xuất nhựa.
Cùng với đó, cần chuẩn bị cho việc tuân thủ Thỏa thuận thông qua luật hóa điều ước quốc tế. Theo đó, Việt Nam cần có sự cân nhắc về việc sửa đổi các điều luật liên quan trong nhiều lĩnh vực khác nhau như thiết kế sản phẩm, kiểm soát hóa chất, quản lý chất thải, trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất cũng như chính sách thuế, phí.
Bà Nguyễn Thị Diệu Thúy, Giám đốc Chương trình Giảm thiểu rác thải nhựa của WWF Việt Nam cũng đề xuất 4 yếu tố then chốt cần được Việt Nam đưa vào đàm phán tại INC-5. Cụ thể, cần thống nhất danh sách các sản phẩm nhựa và hóa chất độc hại nên bị cấm và loại bỏ, bắt đầu từ các sản phẩm, hóa chất có thể gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe và môi trường; đề ra các tiêu chuẩn thiết kế sản phẩm mang tính thống nhất toàn cầu, bảo đảm tính tái sử dụng, tái chế để hỗ trợ nền kinh tế tuần hoàn. Bảo đảm nguồn tài chính đủ mạnh, toàn diện để triển khai hiệu quả việc giảm nhựa; cần có cơ chế cập nhật và điều chỉnh các biện pháp dựa trên bằng chứng khoa học mới.
Ông Lê Ngọc Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định, với vai trò là bên tham gia Hội nghị Liên chính phủ đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa, Việt Nam đang tích cực chuẩn bị nội dung tốt nhất cho cuộc đàm phán cuối cùng tại Busan.
Khi được thông qua và đi vào thực thi, Thỏa thuận sẽ tạo ra những tác động sâu rộng tới mọi khía cạnh kinh tế - xã hội của Việt Nam và thế giới, thậm chí sẽ tạo ra cuộc cách mạng về kinh tế nhựa từ việc thiết kế sản phẩm đến sản xuất, tiêu dùng, thải bỏ và tái chế các sản phẩm nhựa… Với mục tiêu trên, Việt Nam đang khẩn trương chuẩn bị nội dung tốt nhất cho đoàn đàm phán tham dự Hội nghị INC-5, nhất là tập trung những nội dung tác động đến Việt Nam.