Hoạt động góp phần nâng cao nhận thức về ETS cho các nhà hoạch định chính sách, viện nghiên cứu, trường đại học, tổ chức tài chính, đại diện truyền thông và đặc biệt là các doanh nghiệp phát thải lớn – những đơn vị sẽ tham gia trực tiếp vào ETS của Việt Nam trong tương lai. Hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính (thị trường carbon nội địa) là một trong các công cụ định giá carbon nhằm hỗ trợ mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính tại Việt Nam.
Theo Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu Mai Kim Liên, lộ trình triển khai thị trường carbon được quy định rõ tại Nghị định số 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ. Trong đó nêu rõ, từ nay đến hết năm 2027, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Bộ liên quan sẽ xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon. Các cơ quan cũng sẽ thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon kể từ năm 2025; thí điểm cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong các lĩnh vực tiềm năng và triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường carbon.
Trong khuôn khổ bản ghi nhớ hợp tác giữa Cục Biến đổi khí hậu và Văn phòng dịch vụ dự án Liên Hợp Quốc (UNOPS), Chương trình Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á, một trong những hoạt động hỗ trợ là lựa chọn và hướng dẫn sử dụng công cụ mô phỏng hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính nhằm tạo điều kiện cho các bên liên quan hiểu thêm về chức năng, quy trình vận hành, quản lý, giao dịch hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon trên sàn giao dịch. Đây là hỗ trợ hữu ích cho các bên liên quan trong thiết lập, vận hành sàn giao dịch hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon tại Việt Nam.
Theo ông John Robert Cotton, quản lý chương trình cấp cao, Quỹ đối tác chuyển dịch năng lượng (ETP), tác động của biến đổi khí hậu đã rất rõ ràng, biểu hiện qua sự gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan và hệ quả tiêu cực mà các quốc gia phải đối mặt. Vấn đề hiện nay là phải đẩy nhanh các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính. Việt Nam đã có các cam kết mạnh mẽ về phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050 và đã thể hiện quyết tâm ấy qua việc ban hành Luật Bảo vệ môi trường và Nghị định 06, trong đó có các quy định về xây dựng thị trường carbon. Đây là động lực quan trọng, với ETS đóng vai trò công cụ giúp thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng công nghệ giảm phát thải trong thời gian tới, đóng góp cho xu thế chuyển dịch nền kinh tế theo hướng bền vững.
Hỗ trợ kỹ thuật đào tạo hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính hướng đến phát thải ròng bằng 0
Được biết, Nghị định số 06/2022/NĐ-CP quy định 3 nhóm đối tượng tham gia thị trường carbon tại Việt Nam gồm: tổ chức tham gia thực hiện cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong nước (tự nguyện); cơ sở phải kiểm kê khí nhà kính theo Quyết định 01/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến hoạt động đầu tư, kinh doanh hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon trên thị trường carbon tự nguyện.
Việc thiết lập thành công, quản lý và vận hành hiệu quả ETS ở Việt Nam cần có các sáng kiến và đa dạng hoạt động tăng cường năng lực ở các quy mô khác nhau nhằm nâng cao hiểu biết về ETS cho các bên liên quan, bao gồm cả các nhà hoạch định chính sách.
Tại hội thảo, bà Đặng Hồng Hạnh, Trưởng nhóm chuyên gia về chính sách biến đổi khí hậu (VNEEC) thông tin, các khóa đào tạo trong hoạt động hỗ trợ kỹ thuật sẽ sử dụng công cụ mô phỏng thị trường carbon được điều chỉnh riêng phù hợp cho bối cảnh của Việt Nam. Đồng thời, trang web về ETS cũng sẽ được xây dựng để cung cấp kiến thức, nâng cao nhận thức và sự sẵn sàng của các bên liên quan về ETS trong tương lai tại Việt Nam. Các thông tin thu được từ khóa đào tạo cũng như kết quả của việc phân tích các bài học kinh nghiệm và tác động của ETS đối với quá trình chuyển dịch năng lượng, hỗ trợ kỹ thuật này sẽ giúp tổng hợp khuyến nghị chính sách cho việc thiết kế và triển khai ETS ở Việt Nam.
Trước mắt, đơn vị tư vấn sẽ tiến hành các phân tích, khảo sát và tham vấn về mức độ sẵn sàng, nhận thức của các doanh nghiệp và cơ sở về phát thải/giảm phát thải khí nhà kính và thị trường carbon; lập kế hoạch tổ chức khóa học tổng thể về thị trường carbon dành cho cán bộ chủ chốt liên quan đến phát triển thị trường carbon để học hỏi và trao đổi kiến thức cũng như kinh nghiệm quản trị về ETS.
Trong khuôn khổ hội thảo, đại diện Cục Biến đổi khí hậu và các chuyên gia cùng giới thiệu thiết kế và lộ trình triển khai ETS của Việt Nam; sự phát triển của các ETS trên thế giới và vai trò của ETS trong quá trình chuyển dịch năng lượng và đạt được các mục tiêu Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) ở Việt Nam; kế hoạch thực hiện và tiến độ hỗ trợ kỹ thuật đào tạo và mô phỏng hệ thống thương mại phát thải tại Việt Nam; giới thiệu về CarbonSim – công cụ mô phỏng thị trường carbon hiệu quả để hiểu về ETS. Các đại biểu đã cùng trao đổi, thảo luận làm rõ hơn về ETS và các hoạt động đào tạo trong thời gian tới.