Những ngày này, anh Nguyễn Văn Thanh ở xã Bình Kiều, huyện Khoái Châu (Hưng Yên) dành phần lớn thời gian ở ngoài vườn để trông nom và thu hoạch vườn nhãn đang vào độ chín. Gia đình anh Thanh hiện trồng gần 2 mẫu nhãn theo quy trình VietGap; trong đó có trên 1,2 mẫu đã cho thu hoạch từ năm 2018. Theo anh Thanh, tham gia mô hình trồng nhãn theo quy trình VietGap, các khâu, các bước trong quá trình sản xuất của thành viên được kiểm soát chặt chẽ.
Trong quá trình chăm sóc, việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật được áp dụng nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng thời điểm, đúng phương pháp), tăng cường bón phân hữu cơ. Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Hưng Yên còn hướng dẫn người dân tận dụng các phế phụ phẩm trong nông nghiệp để tái sử dụng làm phân bón, vừa có tác dụng cung cấp nguồn phân bón tại chỗ vừa bảo vệ môi trường, hạn chế lây lan các mầm bệnh trong quá trình canh tác. Nhờ vậy, cây nhãn chăm sóc theo quy trình VietGap có sức đề kháng tốt, trái nhãn to, mẫu mã đẹp và được giá hơn cách trồng nhãn truyền thống.
Cũng giống anh Thanh, gia đình ông Trần Đức Hiếu, thành viên Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp kiểu mới Đức Thắng ở xã Minh Tân, huyện Phù Cừ (Hưng Yên) cũng đang bước vào vụ thu hoạch nhãn mới. Với hơn 2 mẫu nhãn chăm sóc theo quy trình VietGap đang cho thu hoạch, ông Hiếu hoàn toàn yên tâm về đầu ra bởi ngoài một phần được HTX nông nghiệp kiểu mới Đức Thắng ký kết hợp đồng thu mua để đưa vào chuỗi các siêu thị nông sản sạch thì toàn bộ lượng nhãn còn lại đã được thương lái đặt mua từ đầu vụ. Ông Hiếu chia sẻ: “Trong khi khá nhiều vườn nhãn bên ngoài không ra quả hoặc ít quả, thì vườn nhãn của tôi vẫn khá sai quả. Năm nay, với giá thu mua tại vườn là từ 40.000 - 45.000 đồng/kg, dự kiến gia đình tôi sẽ thu về khoảng trên 300 triệu đồng”.
Thu hoạch nhãn VietGap ở huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên
Những năm gần đây, Trung tâm Khuyến nông Hưng Yên đã phối hợp với các địa phương trên địa bàn thực hiện thành công nhiều mô hình thâm canh nhãn theo hướng VietGap. Mục đích của các mô hình này là hỗ trợ phát triển, mở rộng diện tích trồng “nhãn sạch” theo tiêu chuẩn VietGap; từ đó tạo ra các sản phẩm có tiêu chuẩn chất lượng đảm bảo an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu thị trường, góp phần bảo vệ sức khỏe cho người sản xuất và người tiêu dùng. Tính đến vụ nhãn năm nay, tổng diện tích tham gia các mô hình này đã đạt khoảng trên 130ha nhãn các loại, tập trung chủ yếu ở các xã: Nhật Tân (huyện Tiên Lữ), Vĩnh Xá (huyện Kim Động), Hàm Tử, Bình Kiều (huyện Khoái Châu), Minh Tân (huyện Phù Cừ) và Hồng Nam (Thành phố Hưng Yên). Hiện các mô hình đã bắt đầu bước vào vụ thu hoạch quả; sản lượng ước đạt 1.800 tấn, thời vụ thu hoạch sẽ kéo dài tới đầu tháng 10.
Theo thống kê sơ bộ tại các mô hình thâm canh nhãn theo hướng VietGap cho thấy, năng suất trung bình đạt khoảng 14 tấn quả/ha, cao hơn các vườn nhãn chăm sóc theo cách truyền thống (ngoài mô hình) từ 4 - 6 tấn/ha. Với giá thu mua bình quân khoảng trên 40.000 đồng/kg, mô hình này đã và đang giúp nhiều hộ dân có thêm khoảng thu nhập không hề nhỏ.
Ông Nguyễn Văn Đạt, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Khoái Châu (Hưng Yên) cho biết, mô hình thâm canh nhãn theo hướng VietGAP do Trung tâm Khuyến nông tỉnh Hưng Yên triển khai là cơ sở để bà con nông dân thực hiện sản xuất nhãn an toàn. Các hộ tham gia mô hình được tập huấn kỹ thuật canh tác, kỹ thuật trồng nhãn theo quy trình VietGap.
Cán bộ khuyến nông các cấp cũng thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn nông dân chăm sóc, phòng trừ dịch hại cho nhãn theo quy trình VietGap gắn với các yêu cầu về điều kiện sản phẩm an toàn; khuyến cáo danh mục thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trong vùng sản xuất nhãn... Do đó, nông dân trong huyện đều tự giác chấp hành tốt các quy định sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị kinh tế của quả nhãn.
Việc thâm canh nhãn theo hướng VietGap đang giúp nhiều nông hộ ở Hưng Yên tăng thu nhập
Đến nay, trong quá trình triển khai xây dựng mô hình, Trung tâm Khuyến nông Hưng Yên còn kết hợp xúc tiến thành lập mới được 3 HTX và 7 tổ hợp tác sản xuất cây ăn quả VietGap, trong đó trọng tâm là cây nhãn. Nhờ vậy đã giúp các nhà vườn sản xuất kinh doanh hiệu quả hơn. Đặc biệt, các loại nhãn quả sản xuất trong mô hình thâm canh nhãn theo hướng VietGap đều đã được Trung tâm Chất lượng Nông, lâm thủy sản vùng I Hải Phòng cấp chứng nhận đạt yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Ông Nguyễn Văn Kiên, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hưng Yên cho biết, hàng năm, ngay sau kết thúc vụ thu hoạch nhãn, trung tâm đã tiến hành quy hoạch mô hình, đánh giá chất lượng đất canh tác, chất lượng nguồn nước tưới, tuổi của cây trồng, sản lượng quả vừa lấy đi trên cây, kết hợp theo dõi sát mọi biến động của thời tiết, thủy văn khu vực... làm cơ sở để xây dựng công thức bón phân cân đối cho nhãn và điều khiển cho nhãn ra hoa đậu quả theo ý muốn. Đồng thời hướng dẫn các chủ hộ ghi nhật ký làm vườn và xây dựng quy chế giám sát nội bộ quá trình thực hành nông nghiệp tốt trên cây nhãn... Nhờ vậy, nhìn chung các mô hình thâm canh nhãn theo hướng VietGap đều bảo đảm về chất lượng, hiệu quả.
Thực tế triển khai mô hình thâm canh nhãn theo hướng VietGap ở Hưng Yên thời gian qua cho thấy, một trong những thành công lớn nhất của Trung tâm Khuyến nông tỉnh Hưng Yên khi thực hiện mô hình này đó là đã từng bước thay đổi tư duy, thói quen sản xuất của người nông dân. Bởi tham gia mô hình, người trồng nhãn phải nghiêm túc thực hiện các quy định sản xuất nhãn sạch theo quy trình VietGap khép kín từ khâu lựa chọn cây giống, chăm sóc đến khi thu hoạch...
Tuy nhiên, để mô hình này thực sự có tính ổn định, ngành nông nghiệp Hưng Yên cần phối hợp cùng các địa phương thực hiện tốt công tác quản lý cây giống, chuyển giao kỹ thuật chăm sóc cây nhãn và quy hoạch vùng phát triển các giống nhãn VietGap; tránh việc phát triển tự phát sẽ ảnh hưởng đến chất lượng, giá trị quả nhãn trên thị trường.