Tại hội thảo, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ cho biết, trong các công cụ hướng tới mục tiêu chuyển đổi xanh, phát triển thị trường carbon là một trong những công cụ quan trọng. Việt Nam đã cam kết hướng đến phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 tại Hội nghị COP26, và tại COP28 sắp tới, Việt Nam tiếp tục tham gia đóng góp tích cực, thúc đẩy hợp tác để triển khai cam kết này.
Hiện nay, phát triển xanh, thúc đẩy chuyển đổi xanh trở thành nguồn động lực mới cho tăng trưởng nhanh và bền vững. Các tiêu chuẩn xanh đang được định hình, đẩy nhanh đi vào thực thi theo hướng gắn thương mại, đầu tư quốc tế với các tiêu chí về giảm phát thải carbon, phát triển bền vững, lao động, môi trường. Bên cạnh đó, các liên kết, sáng kiến mới gắn với lĩnh vực xanh cũng đang được thúc đẩy mạnh mẽ.
Các chuyên gia chia sẻ về kinh nghiệm phát triển thị trường carbon
Về xây dựng thị trường carbon Việt Nam, ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) thông tin, thực tế, các doanh nghiệp của Việt Nam đã trao đổi tín chỉ carbon Việt Nam trên thị trường carbon tự nguyện thế giới từ giữa những năm 2000, thông qua Cơ chế phát triển sạch (CDM) từ năm 2006; Cơ chế Tiêu chuẩn vàng (GS), Tiêu chuẩn carbon được thẩm định (VCS) từ năm 2008; Cơ chế Tín chỉ chung với Nhật Bản (JCM) từ năm 2013… Việt Nam đã có 150 dự án được cấp 40,2 triệu tín chỉ carbon và có trao đổi trên thị trường thế giới. Riêng tín chỉ thu được từ các dự án CDM, Việt Nam đứng thứ 9 trên tổng số 80 quốc gia có dự án CDM được cấp tín chỉ.
Từ năm 2015 - 2020, Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương, Xây dựng, với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới triển khai dự án “Chuẩn bị sẵn sàng tham gia thị trường carbon tại Việt Nam” (VN-PMR) với mục tiêu tăng cường năng lực xây dựng, hình thành công cụ thị trường, xây dựng lộ trình tham gia thị trường carbon trong nước và thế giới. Tiếp nối các kết quả của dự án VN-PMR, thời gian tới, Bộ sẽ triển khai dự án “Triển khai thị trường carbon tại Việt Nam” để thiết kế, triển khai trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon và hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính theo lộ trình đã quy định.
Theo ông Nguyễn Tuấn Quang, để thúc đẩy phát triển thị trường carbon tại Việt Nam cần nghiên cứu, phát triển cả thị trường carbon tự nguyện và thị trường carbon tuân thủ. Trong đó thị trường tự nguyện có thể triển khai sớm. Lưu ý, cần bảo đảm hài hòa lợi ích của quốc gia, địa phương, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong việc thực hiện giảm phát thải khí nhà kính và tạo tín chỉ carbon. Các doanh nghiệp có tín chỉ carbon có thể tham gia thị trường này và trao đổi với quốc tế.
Để thúc đẩy phát triển thị trường carbon, ông Nguyễn Tuấn Quang đề xuất thêm, Việt Nam cần xây dựng quy định về quản lý, kinh doanh tín chỉ carbon; thiết lập hệ thống đăng ký quốc gia về tín chỉ carbon; xây dựng danh mục hoạt động, biện pháp giảm phát thải khí nhà kính khuyến khích trao đổi tín chỉ carbon với các đối tác quốc tế; đàm phán, triển khai thỏa thuận với các đối tác quốc tế để trao đổi tín chỉ carbon, kết quả giảm phát thải khí nhà kính. Bên cạnh đó, cần chuẩn bị nhân lực chuyên môn, hạ tầng và các điều kiện cần thiết để vận hành sàn giao dịch hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; tăng cường tuyên truyền đúng, đủ về phát triển thị trường carbon tự nguyện và thị trường carbon tuân thủ.
Các chuyên gia cao cấp của OECD và quốc tế tham dự hội thảo cùng chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng và vận hành thị trường carbon; đánh giá tác động của xu thế đẩy nhanh định giá carbon hiện nay đối với phương thức quản lý nhà nước của Chính phủ, mô hình, hoạt động kinh doanh, quản trị của doanh nghiệp. Qua đây, các chuyên gia đưa ra khuyến nghị cần xây dựng khuôn khổ pháp lý, vận hành sàn giao dịch carbon, bảo đảm tính bao trùm, công bằng trong quá trình phát triển; đề xuất các cơ chế hợp tác về tín chỉ carbon, thúc đẩy xây dựng dự án thí điểm về trao đổi carbon...