Việc kiểm kê khí nhà kính nhằm xác định rõ các nguồn phát thải, mức phát thải hàng năm của mỗi nguồn để có biện pháp quản lý phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, pháp luật hiện hành và các quy định của điều ước quốc tế có liên quan với mục tiêu phát triển kinh tế carbon thấp và tăng trưởng xanh gắn với phát triển bền vững của quốc gia.
Để tạo hành lang pháp lý cho hoạt động kiểm kê khí nhà kính, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ TN&MT xây dựng danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê khí nhà kính. Đây là tiền đề để xây dựng cơ sở dữ liệu về phát thải khí nhà kính cấp cơ sở, xác định mục tiêu giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cho các lĩnh vực, cơ sở phát thải lớn; xác định hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tổ chức, phát triển thị trường carbon với sự tham gia rộng rãi của các doanh nghiệp hoạt động trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế.
Kiểm kê khí nhà kính cho các lĩnh vực, cơ sở phát thải lớn ngành giao thông vận tải
Theo đó, Bộ TN&MT đang lấy ý kiến của nhân dân để sớm trình Thủ tướng Chính phủ về danh mục trên. Trước mắt, 5 lĩnh vực phải kiểm kê khí nhà kính thuộc các ngành: công thương, giao thông vận tải, nông nghiệp và phát triển nông thôn, TN&MT, xây dựng.
Dự kiến, danh mục cơ sở phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính là các cơ sở có mức phát thải khí nhà kính hàng năm từ 3.000 tấn CO2 tương đương trở lên. Bên cạnh đó, các nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất công nghiệp có tổng lượng tiêu thụ năng lượng hàng năm từ 1.000 tấn dầu trở lên; các công ty kinh doanh vận tải hàng hóa có tổng tiêu thụ nhiên liệu hàng năm từ 1.000 tấn dầu trở lên; các tòa nhà thương mại có tổng tiêu thụ năng lượng hàng năm từ 1.000 tấn dầu trở lên... cũng phải kiểm kê.
Như vậy, sẽ có 2.165 cơ sở có nghĩa vụ kiểm kê khí nhà kính. Trong đó có 69 cơ sở thuộc ngành TN&MT, 183 thuộc ngành xây dựng, 89 cơ sở thuộc ngành giao thông vận tải và nhiều nhất là ngành công thương với 1.824 cơ sở thuộc 13 lĩnh vực.
Bộ TN&MT lưu ý, trong giai đoạn hiện nay, đề xuất chưa quy định bắt buộc phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính đối với các cơ sở chăn nuôi (gia súc, gia cầm) do thực tế, các cơ sở chăn nuôi chỉ chiếm 5,85% tổng phát thải khí nhà kính quốc gia và chủ yếu là hộ gia đình. Tuy nhiên, các cơ sở này vẫn phải có trách nhiệm khi có yêu cầu tham gia kiểm kê khí nhà kính quốc gia, lĩnh vực.
Để thực hiện Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) của Việt Nam, các Bộ, ngành, địa phương sẽ tiến hành kiểm kê khí nhà kính hai năm một lần.