Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo số 490/TB-VPCP ngày 17/9/2025 kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về thực hiện kết luận, chỉ đạo xử lý ô nhiễm môi trường không khí, ô nhiễm các dòng sông trên địa bàn thành phố Hà Nội và TPHCM; Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Để tiếp tục tăng cường công tác bảo vệ môi trường, xử lý ô nhiễm môi trường, nhất là môi trường không khí, môi trường nước, Phó Thủ tướng yêu cầu trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương liên quan (Bộ Nội vụ, Bộ Công an…) khẩn trương hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ Kế hoạch xử lý ô nhiễm môi trường toàn diện với cách tiếp cận tổng thể đầy đủ các thành tố ô nhiễm (không khí, nước, chất thải rắn…), trước mắt tập trung cho xử lý ô nhiễm môi trường không khí, trong Kế hoạch cần bao gồm 34 bản Kế hoạch cụ thể của các địa phương.
Chọn thành phố Hà Nội và TPHCM, hai đô thị chịu áp lực ô nhiễm lớn nhất làm trọng điểm để xây dựng Kế hoạch với các giải pháp đột phá, từ đó nhân rộng ra cả nước theo định hướng "Địa phương làm được thì cả nước mới thành công". Lưu ý Kế hoạch phải dựa trên ý kiến chuyên môn của các Bộ, ngành, nhà khoa học, tổ chức y tế, lấy ý kiến doanh nghiệp và đặc biệt là ý kiến của người dân.
Tiếp tục tăng cường công tác bảo vệ môi trường, xử lý ô nhiễm môi trường, nhất là môi trường không khí, môi trường nước
Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ rà soát các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn về chất lượng môi trường, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, sửa đổi, bổ sung theo hướng nâng cao, tiệm cận với tiêu chuẩn của các nước tiên tiến trên thế giới (Hàn Quốc, Nhật Bản, các nước Bắc Âu…) và khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đảm bảo bảo vệ sức khỏe con người, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả rà soát trong quý IV năm 2025.
Phó Thủ tướng lưu ý cần đánh giá chính xác thực trạng ô nhiễm môi trường không khí với các chỉ số AQI về PM2.5, SO2, CO, NO2… trung bình theo hàng ngày, tuần, tháng, quý, năm để đặt ra chỉ số mục tiêu cần đạt được cho 5 năm và lộ trình phải giảm và đạt được cho hàng năm.
Đầu tư xây dựng, hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường quốc gia theo hướng đồng bộ, tự động, hiện đại theo Quy hoạch tổng thể quan trắc môi trường quốc gia, hoàn thành trong quý III năm 2026. Lưu ý kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để theo dõi và cung cấp dữ liệu liên tục về chất lượng không khí cho người dân, các nhà nghiên cứu và Bộ Y tế.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan xây dựng cơ chế trao đổi, chia sẻ, phân tích thông tin, dữ liệu về môi trường đảm bảo kịp thời, đầy đủ và thông suốt. Rà soát các quy định pháp luật liên quan đến trách nhiệm cung cấp thông tin, báo cáo Chính phủ trong tháng 10 năm 2025.
Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về các nguồn thải (giao thông, dân sinh, nông nghiệp, xây dựng, nhà máy xử lý chất thải rắn, khu công nghiệp, làng nghề và các nguồn liên tỉnh như nhà máy nhiệt điện, xi măng…), kiểm kê phát thải theo thời gian, không gian, làm cơ sở khoa học cho các giải pháp quản lý.
Nghiên cứu việc ban hành chính sách về các giải pháp kinh tế tuần hoàn đối với phụ phẩm nông nghiệp, áp dụng công nghệ sinh học hoặc tái chế phát điện sinh khối; đề xuất chính sách hỗ trợ đảm bảo lợi ích cho người dân trong khuyến khích thu gom, vận chuyển, tái sử dụng. Trường hợp thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thì hoàn thành, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15/10/2025.
Đồng thời, chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tư pháp rà soát, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường theo hướng tăng nặng chế tài xử phạt, phân cấp thẩm quyền, trách nhiệm xử lý cho cấp cơ sở (Chủ tịch UBND cấp xã, Công an cấp xã) đối với những hành vi gây ô nhiễm môi trường tại cộng đồng (đốt rác thải, vi phạm tại công trường xây dựng...), báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31/12/2025.
Phối hợp với các cơ quan truyền thông chủ lực xây dựng Kế hoạch truyền thông khoa học, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, nghiên cứu các tiêu chuẩn về môi trường và sức khỏe của WHO, đồng thời giải thích rõ cơ chế, chính sách của Đảng và Nhà nước với mục tiêu là đảm bảo các chủ trương, chính sách bảo vệ môi trường phù hợp với lợi ích và sinh kế của người dân, tránh cách tiếp cận bị động hay lúng túng. Chủ trì, phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam xây dựng cơ chế phối hợp về thông tin, tuyên truyền chất lượng môi trường không khí hàng ngày cho người dân theo nguyên tắc "6 rõ" đảm bảo tính kịp thời, đầy đủ, có phân tích chuyên môn liên quan đến sức khỏe, nguy cơ gây bệnh, biện pháp phòng chống…
VTV và các cơ quan truyền thông ở Trung ương cung cấp thông tin về môi trường ở phạm vi các tỉnh, thành phố và khu vực ô nhiễm nghiêm trọng; các đài truyền hình và cơ quan truyền thông ở địa phương cung cấp thông tin về môi trường ở phạm vi phường, xã trên địa bàn.
Cần xây dựng các chuyên mục, bản tin định kỳ, sinh động, dễ hiểu về chất lượng môi trường và tác động sức khỏe, phát sóng vào các khung giờ có nhiều người theo dõi
Hướng dẫn UBND thành phố Hà Nội, UBND TPHCM trong việc phối hợp với các địa phương liên cận trong quản lý môi trường liên vùng đảm bảo bài bản, kiểm tra, giám sát chặt chẽ tiến độ thực hiện, báo cáo định kỳ lên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Đối với công tác xử lý ô nhiễm liên tỉnh, xuyên biên giới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bên liên quan lập danh sách nguồn gây ô nhiễm, xây dựng lộ trình chuyển đổi công nghệ, áp dụng quy chuẩn môi trường.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế chủ trì các chương trình nghiên cứu cấp quốc gia về mối quan hệ và tác động của ô nhiễm môi trường không khí đến sức khỏe cộng đồng. Định kỳ thu thập, phân tích và công bố các số liệu về bệnh lý liên quan đến ô nhiễm môi trường; phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tiếp nhận, sử dụng dữ liệu quan trắc môi trường, tích hợp với dữ liệu khám chữa bệnh để xây dựng hệ thống cảnh báo sớm những tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe.
Bộ Công an chỉ đạo lực lượng công an các cấp, đặc biệt là công an cấp xã tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm những hành vi đốt rác thải sinh hoạt, phế phẩm nông nghiệp, vật liệu xây dựng không đúng quy định gây ô nhiễm môi trường, nhất là các hành vi cố ý gây ô nhiễm môi trường để xảy ra hậu quả nghiêm trọng của các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ thu gom, xử lý rác thải đến mức phải xử lý trách nhiệm hình sự.
Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Y tế xây dựng các chuyên mục, bản tin định kỳ, sinh động, dễ hiểu về chất lượng môi trường và tác động sức khỏe, tương tự như các bản tin dự báo thời tiết, phát sóng vào các khung giờ có nhiều người theo dõi; đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách, phổ biến những kinh nghiệm tốt, mô hình hay trong nước và quốc tế về bảo vệ môi trường, tạo sự đồng thuận và thay đổi hành vi trong toàn xã hội.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung triển khai thực hiện Quyết định số 450/QĐ-TTg ngày 13/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định số 611/QĐ-TTg ngày 8/7/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050; chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường; các thông báo kết luận của lãnh đạo Chính phủ.