Khóa đào tạo Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng cho cán bộ quản lý năng lượng và lãnh đạo doanh nghiệp công nghiệp là một hoạt động trong khuôn khổ dự án “Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp Việt Nam” (VSUEE). Đây là một trong những hoạt động nổi bật thuộc hợp phần 2 của dự án – hỗ trợ kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực và thúc đẩy ứng dụng những giải pháp tiết kiệm năng lượng trong các doanh nghiệp công nghiệp. Khóa đào tạo được tổ chức trong vòng 5 ngày từ ngày 28/7 đến ngày 1/8/2025.
Khóa đào tạo có sự tham gia của các doanh nghiệp công nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng như: nhựa, mía đường, thực phẩm, đồ uống, dệt may, cao su, thiết bị điện tử, cơ khí…
Các ngành như thực phẩm, đồ uống, nhựa, mía đường, cao su đều đang đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghiệp Việt Nam với tốc độ tăng trưởng ổn định và giá trị xuất khẩu cao. Tuy nhiên, đi kèm với đó là thách thức lớn về tiêu thụ năng lượng, đặc biệt là điện năng và nhiệt năng. Thống kê cho thấy, nhiều doanh nghiệp trong các ngành này có tỷ lệ chi phí năng lượng chiếm tới 15 – 25% tổng chi phí sản xuất, phần lớn do các thiết bị cũ, hệ thống vận hành chưa tối ưu và công nghệ sản xuất chưa hiện đại.
Khóa đào tạo hướng đến hai nhóm đối tượng trọng tâm: cán bộ quản lý năng lượng và lãnh đạo doanh nghiệp công nghiệp. Nội dung chương trình được thiết kế chuyên sâu, kết hợp giữa lý thuyết, thực hành và phân tích tình huống thực tế, tập trung vào các trụ cột chính: tăng cường năng lực về nhận diện và phát triển các dự án tiết kiệm năng lượng; kiểm toán năng lượng, phân tích tài chính cho các dự án tiết kiệm năng lượng; giới thiệu và ứng dụng hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định; chiến lược marketing và chiến lược kinh doanh cho các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp.
Khóa đào tạo Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng cho cán bộ quản lý năng lượng và lãnh đạo doanh nghiệp công nghiệp
Trong khuôn khổ các hoạt động đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật của dự án VSUEE, nhiều giải pháp công nghệ tiết kiệm năng lượng đã được giới thiệu và khuyến nghị triển khai phù hợp theo từng ngành công nghiệp cụ thể.
Đối với ngành nhựa có mức tiêu thụ điện năng rất cao do sử dụng nhiều thiết bị gia nhiệt, máy ép, đùn, máy thổi và máy nén khí, hệ thống giải nhiệt… các giải pháp nổi bật gồm cải tạo hệ thống gia nhiệt, tối ưu hóa hệ thống trong dây chuyền sản xuất, sử dụng năng lượng tái tạo trong nhà máy sản, áp dụng những công nghệ và giải pháp tiết kiệm năng lượng như bọc bảo ôn, sử dụng gia nhiệt điện từ, ứng dụng robot và cảm biến thông minh trong dây chuyền sản xuất, cũng như sử dụng biến tần để điều khiển động cơ theo tải thực tế.
Với ngành thực phẩm và đồ uống, tiêu hao năng lượng chủ yếu đến từ hệ thống hơi, làm lạnh và động cơ do đó cần tối ưu hóa hệ thống lò hơi, cung cấp hơi, tận dụng nhiệt từ khói thải lò hơi để gia nhiệt phụ, áp dụng nồi hơi hiệu suất cao (tầng sôi, sinh khối), cải tiến hệ thống chiller, sử dụng động cơ hiệu suất cao thay cho motor cũ.
Trong ngành sữa, quy trình sản xuất sử dụng nhiều nước nóng và lạnh, các doanh nghiệp được khuyến nghị thu hồi nhiệt từ nước thải, tối ưu quá trình tiệt trùng – thanh trùng, cải tiến máy làm lạnh và áp dụng giám sát thông minh theo từng công đoạn.
Đối với ngành mía đường, vốn có tiềm năng lớn nhờ sử dụng bã mía làm nhiên liệu, giải pháp tiết kiệm tập trung vào tối ưu hóa lò hơi, áp dụng cogeneration để phát điện từ hơi dư, thu hồi nước ngưng và tự động hóa vận hành hệ thống nhiệt.
Trong ngành nước giải khát, việc sử dụng máy thổi chai tốc độ cao, hệ thống chiết rót tiết kiệm năng lượng, bơm biến tần cho xử lý nước, chiller trung tâm tích hợp thu hồi nhiệt và đèn LED công nghiệp giúp doanh nghiệp vừa tiết kiệm năng lượng vừa nâng cao hiệu suất sản xuất.
Bên cạnh giải pháp riêng theo ngành, các doanh nghiệp công nghiệp nói chung còn được khuyến nghị áp dụng những biện pháp liên ngành như triển khai hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001, thực hiện kiểm toán năng lượng định kỳ để phát hiện lãng phí, áp dụng hệ thống MRV (đo lường – báo cáo – thẩm định) để theo dõi hiệu quả, đặc biệt là xây dựng các dự án đầu tư tiết kiệm năng lượng đủ điều kiện tiếp cận vốn vay ưu đãi từ ngân hàng hoặc các quỹ tài chính xanh. Việc áp dụng đồng bộ những giải pháp công nghệ này không chỉ giúp tiết giảm chi phí sản xuất mà còn góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi xanh và giảm phát thải trong ngành công nghiệp Việt Nam.
Khóa đào tạo không chỉ giúp học viên là các cán bộ quản lý năng lượng tiếp cận với kiến thức và công cụ chuyên môn về tiết kiệm năng lượng mà còn góp phần xây dựng tư duy chiến lược cho lãnh đạo doanh nghiệp, hỗ trợ họ ra quyết định đầu tư hiệu quả, giảm chi phí vận hành và nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là bước đi thiết thực nhằm hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam vào năm 2050, đồng thời thúc đẩy quá trình xanh hóa ngành công nghiệp và tiếp cận các thị trường xuất khẩu khó tính như EU, Hoa Kỳ và Nhật Bản.