Ngày 15/8, hội thảo "Giải pháp giảm ô nhiễm không khí đô thị" diễn ra tại TPHCM. Hội thảo do báo Tuổi Trẻ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM thực hiện nhằm chia sẻ kinh nghiệm, các bài học điển hình và giải pháp giảm ô nhiễm hiệu quả từ các cơ quan, tổ chức và chuyên gia.
Đồng thời, hội thảo cũng tạo diễn đàn kết nối đa bên nhằm xây dựng mạng lưới kết nối chặt chẽ trong việc cải thiện chất lượng không khí, hướng đến các đô thị xanh - không khí sạch - sức khỏe bền vững thông qua tăng cường sự phối hợp giữa các Bộ, ngành, chính quyền địa phương, doanh nghiệp và cộng đồng trong kiểm soát ô nhiễm không khí.
Chia sẻ tại sự kiện, TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cho biết, không khí sạch là điều xa xỉ tại một số đô thị lớn hiện nay. Đáng chú ý, Hà Nội và TPHCM liên tục nằm trong nhóm đô thị ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất thế giới với nồng độ bụi mịn PM2.5 thường xuyên vượt ngưỡng an toàn (là loại có kích thức nhỏ hơn 2,5um, nhỏ hơn 1/30 sợi tóc).
Theo thống kê, trong quý I và II năm 2025, TPHCM có hơn 65 ngày ô nhiễm vượt chuẩn. Vào ngày 14/1/2025, chỉ số chất lượng không khí (AQI) của TPHCM ở mức 194, đứng thứ 4 trong danh sách những thành phố ô nhiễm nhất thế giới.
Còn tại Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2025, thành phố này đã ghi nhận hơn 80 ngày có nồng độ PM2.5 vượt ngưỡng “xấu” và “rất xấu” với những đợt cao điểm AQI lên tới 200 - 250. Ô nhiễm không khí đặc biệt vào mùa đông (từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau).
Ô nhiễm không khí hiện là vấn đề cấp bách cần giải quyết ở các đô thị lớn
Về nguồn gây ô nhiễm, TS. Hoàng Dương Tùng cho rằng, nguồn phát thải từ phương tiện giao thông; sản xuất công nghiệp, xây dựng; sản xuất nông nghiệp; đốt rác thải…
Hệ quả của ô nhiễm không khí gây ra những vấn đề khẩn cấp về sức khỏe. Theo Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm có khoảng 7 triệu ca tử vong sớm do ô nhiễm không khí với nhiều bệnh lý như: bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi, nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính…
Đáng chú ý, trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao nhất. Việc tiếp xúc với không khí bẩn còn gây hại cho sự phát triển trí não, dẫn đến suy giảm nhận thức và vận động, đồng thời khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh mãn tính hơn sau này.
TS Hoàng Dương Tùng kiến nghị một số giải pháp để giảm thiểu ô nhiễm không khí như đẩy mạnh chuyển đổi số để chuyển đổi xanh; nâng cao chất lượng không khí ở các đô thị phải là ưu tiên hàng đầu trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội… Mỗi địa phương cần phải có chỉ tiêu, trách nhiệm cụ thể giảm thiểu ô nhiễm không khí (rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ…).
Trong khi đó, PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường cho rằng, các đơn vị, địa phương cần rà soát, tham mưu xây dựng các chính sách lớn có tầm quan trọng vĩ mô liên quan đến quản lý chất lượng không khí; thực hiện kiểm kê, giám sát chặt chẽ những nguồn phát sinh khí thải để xác định chính xác mức độ tác động nguồn khí thải, bụi gây ô nhiễm môi trường không khí. Cùng với đó, ưu tiên bố trí nguồn lực cho hệ thống quan trắc môi trường đủ dày, phủ rộng; bố trí nguồn lực để thực hiện các biện pháp vệ sinh môi trường thường xuyên, liên tục.
Đồng thời siết chặt những quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ; đẩy mạnh hoạt động chuyển đổi phương tiện xanh, không phát thải; sử dụng nhiên liệu sạch, thân thiện với môi trường; sử dụng phương tiện công cộng.
Thông tin tại hội thảo, bà Ngô Nguyễn Ngọc Thanh, Phó Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM cho biết, TPHCM đã và đang triển khai nhiều kế hoạch, giải pháp để giảm thiểu ô nhiễm không khí như: các giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu phát thải khí thải; kiểm soát hiệu quả bụi, khí thải phát sinh từ hoạt động xây dựng, nông nghiệp. Tiếp tục công tác ngăn ngừa, kiểm soát ô nhiễm không khí trong những hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ; triển khai các nghiên cứu ứng dụng mô hình trí tuệ nhân tạo để nâng cao khả năng dự báo, cảnh báo ô nhiễm không khí. Bên cạnh đó, ưu tiên đa dạng hóa nguồn lực tài chính cho công tác bảo vệ môi trường; đẩy mạnh hợp tác quốc tế và nghiên cứu khoa học. Rà soát cơ sở dữ liệu nguồn thải có phát sinh khí thải và xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí cho TPHCM giai đoạn 2026 - 2030.