Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, Thủ đô Hà Nội là đô thị đặc biệt, có tốc độ đô thị hóa nhanh, tăng dân số cơ học lớn. Đồng thời, Hà Nội là trung tâm khu vực vùng đồng bằng sông Hồng, có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất cả nước. Với đặc thù này, Hà Nội luôn đối mặt với nhiều vấn đề môi trường như ô nhiễm không khí, quá tải trong xử lý chất thải rắn, nước thải...
Vì vậy, công tác bảo vệ môi trường Thủ đô luôn là vấn đề trọng tâm, được Trung ương và lãnh đạo thành phố quan tâm. Đặc biệt, triển khai Luật Thủ đô sửa đổi năm 2024 và các quy hoạch Thủ đô được Thủ tướng phê duyệt, thành phố cũng đã đề ra một số nhiệm vụ quan trọng, cấp bách cần giải quyết trong giai đoạn 2025 - 2030.
Quang cảnh hội thảo
Thành phố đang triển khai nhiều hoạt động nhằm cải thiện môi trường không khí như: triển khai các giải pháp giảm phương tiện xe cá nhân, tăng cường phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng, chuyển đổi giao thông xanh, giám sát vệ sinh môi trường các công trình xây dựng…
Bên cạnh đó, thành phố cũng đang khẩn trương thực hiện các giải pháp bổ cập nước sông Tô Lịch, làm sống lại dòng sông theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm. Dự kiến, tháng 9/2025, nhiệm vụ này sẽ hoàn thành. Thành phố cũng thí điểm hiện đại hóa công tác thu gom rác thải, thí điểm phân loại rác tại nguồn ở 5 quận nội thành…
Tuy nhiên, ông Trần Sỹ Thanh cũng nhìn nhận, chất lượng môi trường tại Hà Nội chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt là chất lượng môi trường không khí. Ông Trần Sỹ Thanh mong muốn qua hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, các tổ chức, doanh nghiệp có sự chung tay, đồng hành, chia sẻ ý tưởng sáng tạo, tâm huyết, những giải pháp khả thi cần ưu tiên để giúp nhanh chóng cải thiện chất lượng môi trường của thành phố.
Chia sẻ tại hội thảo, TS. Hoàng Dương Tùng, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam nhấn mạnh, tình trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội rất đáng lo ngại khi chỉ số bụi mịn PM2.5 vượt quá quy chuẩn cho phép từ 1,5 - 2 lần nhiều ngày trong năm; số ngày có chất lượng không khí tốt chỉ chiếm khoảng 15% số ngày trong năm.
Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí ở Hà Nội chủ yếu do giao thông (ô tô xe máy chạy xăng dầu, bụi đường); công nghiệp (từ các cơ sở sản xuất sử dụng than làm nguyên liệu, không có thiết bị xử lý khí thải); các công trình xây dựng đô thị, nhà cao tầng, xây dựng và sửa chữa hạ tầng; đốt phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch.
Theo ông Hoàng Dương Tùng, mặc dù thời gian qua, Hà Nội đã triển khai nhiều biện pháp để giảm thiểu ô nhiễm không khí nhưng kết quả chưa cao vì chưa kiểm soát được nguồn thải, thiếu dữ liệu, chưa có bộ phận chuyên biệt về xử lý ô nhiễm môi trường.
Ông kiến nghị một số giải pháp cấp bách để cải thiện môi trường không khí ở Hà Nội như: thực hiện kiểm tra khí thải xe máy lưu thông trong khu vực nội thành; hỗ trợ tài chính đẩy nhanh lộ trình giao thông xanh; đến năm 2030 chuyển đổi toàn bộ xe buýt sang xe buýt điện; hạn chế đăng ký xe ô tô, xe máy mới chạy xăng và dầu; thắt chặt hơn một số quy chuẩn phát thải công nghiệp đối sản xuất; lắp đặt camera kiểm soát các công trường xây dựng.
GS.TS Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam khẳng định, đơn vị sẵn sàng bàn giao cho Hà Nội các dữ liệu của vệ tinh chuyên theo dõi thiên tai và hậu quả của biến đổi khí hậu để thành phố có dữ liệu hoạch định cơ chế chính sách. Đồng thời đề nghị thành phố tạo điều kiện cho các nhà khoa học nghiên cứu, thử nghiệm các mô hình khoa học phù hợp với thực tế của Hà Nội để giải quyết ô nhiễm môi trường.
Về xử lý nước thải, GS.TS Nguyễn Việt Anh, Viện trưởng Viện Khoa học và kỹ thuật môi trường (trường Đại học Xây dựng Hà Nội) kiến nghị thành phố Hà Nội quan tâm đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị xanh, đặc biệt là về cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải. Nước thải cần được quản lý tổng hợp, theo “chuỗi giá trị”, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn, tái sử dụng nước thải và bùn cặn. Thành phố cũng cần sớm ban hành chính sách, cơ chế đặc thù để thúc đẩy việc tiết kiệm nước, năng lượng; thu gom, xử lý, tái sử dụng nước thải và bùn cặn; phát triển hạ tầng định hướng nước và thoát nước bền vững, thu gom nước mưa, kiểm soát úng ngập và ô nhiễm...
Nhiều đại biểu, nhà khoa học tham dự hội thảo cũng đề xuất, hiến kế các giải pháp quan trọng để Hà Nội tăng cường hiệu quả quản lý, bảo vệ và xử lý môi trường theo hướng bền vững.