Phát biểu khai mạc hội thảo chuyên đề “Đổi mới sáng tạo - Động lực phát triển đô thị thông minh Việt Nam” trong khuôn khổ Diễn đàn phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025 vừa diễn ra tại Hà Nội, ông Trần Quốc Thái, Cục trưởng Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) cho biết, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của công nghệ và chuyển đổi số, nơi đổi mới sáng tạo không chỉ là một lựa chọn mà còn là động lực cốt lõi định hình tương lai. Phát triển đô thị thông minh là phương thức hướng tới khát vọng kiến tạo nên không gian sống xanh, an toàn, bao trùm và đáng sống của Việt Nam.
Trong những năm qua, Đảng và Chính phủ đã sớm ban hành nhiều chỉ đạo định hướng để cụ thể hóa chủ trương này, đặc biệt là Nghị quyết số 06-NQ/TW năm 2022 về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 57-NQ/TW năm 2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Gần đây nhất, Nghị định số 269/2025/NĐ-CP ngày 14/10/2025 của Chính phủ đã khẳng định quyết tâm và cam kết trong việc triển khai đồng bộ đô thị thông minh.
Hội thảo chuyên đề “Đổi mới sáng tạo - Động lực phát triển đô thị thông minh Việt Nam” trong khuôn khổ Diễn đàn phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025
Diện mạo đô thị thông minh ở nước ta đã và đang dần được định hình. 26 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau sáp nhập) đã phê duyệt đề án, kế hoạch trên quy mô toàn tỉnh hoặc cho các đô thị ưu tiên. Các thành phố đã hình thành các trung tâm điều hành thông minh (IOC) và những nền tảng dữ liệu bước đầu.
Những thành quả này đã góp phần xây dựng một cơ chế để chính quyền, doanh nghiệp, nhà khoa học và người dân cùng hợp tác, kết nối, khai thác ứng dụng khoa học công nghệ, tạo ra giá trị mới cho cộng đồng.
Tuy nhiên, theo ông Trần Quốc Thái, con đường đi đến đô thị thông minh toàn diện còn nhiều thách thức. Trước hết là thách thức về cơ chế, chính sách đôi khi chưa theo kịp tốc độ phát triển và yêu cầu thực tiễn của đổi mới sáng tạo. Hạ tầng số chưa tương xứng với tiềm năng. Nguồn nhân lực cấp cơ sở còn thiếu và yếu.
Việc xây dựng, chia sẻ và đồng bộ dữ liệu giữa các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành còn nhiều hạn chế. Vấn đề an toàn thông tin và an ninh mạng cũng cần được quan tâm hơn trong một thế giới kết nối. Mỗi đô thị cần xác định cho mình lợi thế đặc thù, bản sắc riêng, từ đó hình thành mô hình đô thị sáng tạo phù hợp với điều kiện địa phương.
Ông Trần Quốc Thái cho biết, thời gian tới, Việt Nam nên tập trung vào 6 nhiệm vụ trọng tâm trong đổi mới phát triển đô thị: tiếp tục hoàn thiện thể chế, rà soát và bổ sung hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển đô thị nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thông suốt; điều chỉnh quy hoạch hệ thống đô thị, nông thôn và quy hoạch xây dựng theo hướng đồng bộ, hiện đại, gắn kết phát triển hạ tầng và không gian kinh tế - xã hội. Đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về phát triển đô thị phục vụ công tác quản lý, hoạch định chính sách và ra quyết định dựa trên dữ liệu. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, huy động đa dạng nguồn lực cho phát triển đô thị bền vững. Tăng cường năng lực quản lý đô thị ở các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở để đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và chuyển đổi số.
Theo ông Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ), đô thị thông minh và chuyển đổi số là hai quá trình song hành, hỗ trợ, thúc đẩy nhau phát triển, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho đô thị. Trong đó, đô thị thông minh là môi trường lý tưởng để thử nghiệm, triển khai và tối ưu hóa các giải pháp chuyển đổi số, tạo hiệu quả thiết thực. Quá trình chuyển đổi số sẽ cung cấp các công nghệ và giải pháp cụ thể để xây dựng, vận hành đô thị thông minh một cách hiệu quả.
Tại hội thảo, các nhà quản lý, các nhà khoa học và chuyên gia quốc tế đã tập trung thảo luận hai vấn đề. Thứ nhất là kiến tạo đô thị thông minh dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; chuyển đổi số trong cung cấp dịch vụ công và quản lý đô thị; định hướng đầu tư hạ tầng chiến lược và hợp tác quốc tế trong phát triển đô thị thông minh …
Thứ hai là những vấn đề cần chú trọng của đô thị thông minh như tiêu thụ quá mức và phụ thuộc năng lượng, nguy cơ rò rỉ thông tin, sự cần thiết phải cân bằng giữa công nghệ và tương tác xã hội...
Bên cạnh đó, các chuyên gia, nhà khoa học và nhà quản lý cũng đã trao đổi về mối quan hệ giữa chuyển đổi số và phát triển đô thị thông minh; việc phát triển mô hình trung tâm giám sát điều hành thông minh trong việc thu thập, chia sẻ cơ sở dữ liệu…