Một giải pháp chiến lược trong lộ trình chuyển đổi năng lượng
Phát biểu khai mạc diễn đàn, TS. Mai Duy Thiện, Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam cho biết: Trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và yêu cầu chuyển đổi năng lượng bền vững; cùng với những giải pháp chuyển đổi năng lượng bền vững như: phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng mới không phát thải carbon như hydro xanh và những dẫn xuất của hydro xanh - hydrogen xanh đã nổi lên như một giải pháp chiến lược toàn cầu. Đây là giải pháp hết sức quan trọng trong lộ trình chuyển đổi năng lượng do những đặc tính ưu việt không phát thải carbon trong suốt vòng đời sản phẩm dù là nguyên liệu của ngành sản xuất điện, ngành giao thông hay là đầu vào của các ngành sản xuất công nghiệp khác. Hydrogen không chỉ là tương lai của ngành năng lượng mà còn là chìa khóa cho sự phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0.
Quang cảnh diễn đàn
“Tại Việt Nam, việc Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen đến năm 2030, tầm nhìn 2050 là bước đi chiến lược thể hiện cam kết mạnh mẽ trong chuyển dịch năng lượng và hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng xanh. Tuy nhiên, từ “tầm nhìn” đến “hành động” là một hành trình cần sự đồng lòng, kết nối, sáng tạo và hợp tác giữa tất cả các bên: từ Chính phủ, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế đến các viện nghiên cứu, trường đại học và toàn xã hội.
Chính vì vậy, diễn đàn hôm nay được tổ chức với mong muốn trở thành nền tảng đối thoại mở, nơi hội tụ tiếng nói của các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia, nhà đầu tư, tổ chức quốc tế và các doanh nghiệp tiên phong để cùng nhau chia sẻ góc nhìn, cập nhật xu hướng, tháo gỡ những rào cản và cùng nhau kiến tạo lộ trình hành động cụ thể cho sự phát triển nền kinh tế hydrogen tại Việt Nam”, TS. Mai Duy Thiện nhấn mạnh.
TS. Mai Duy Thiện, Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam phát biểu tại diễn đàn
Triển khai các giải pháp để thúc đẩy phát triển thị trường hydrogen
Tại diễn đàn, ông Đặng Hải Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than, Bộ Công Thương cho biết, hiện nay, hydrogen sản xuất trong nước chủ yếu vẫn từ quá trình lọc hóa dầu và sản xuất phân đạm (hydrogen xám và hydrogen nâu) để phục vụ cho chính hoạt động của các ngành công nghiệp này với tổng khối lượng sản xuất đạt khoảng 500 nghìn tấn/năm.
Theo ông Đặng Hải Anh, sau hơn 1 năm triển khai Chiến lược năng lượng hydrogen, Việt Nam đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Các dự án hiện chủ yếu trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư nhưng bước đầu cho thấy tiềm năng lớn trong phát triển sản xuất hydrogen từ nguồn năng lượng tái tạo và các quá trình có thu giữ carbon.
Công suất sản xuất hydrogen từ quá trình sử dụng năng lượng tái tạo và các quá trình khác có thu giữ carbon cơ bản đạt mục đề ra trong giai đoạn đến năm 2030 (đạt khoảng 100 - 500 nghìn tấn/năm).
Các Bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan đang tích cực triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về xây dựng cơ chế, chính sách; khoa học công nghệ; phát triển nhân lực; hợp tác quốc tế; xúc tiến đầu tư; chuyển đổi nguyên, nhiên liệu của các quá trình sản xuất, chế biến sang sử dụng hydrogen; nâng cao ứng dụng của hydrogen… nỗ lực để đạt được những mục tiêu đã đề ra.
Trao đổi về vấn đề chi phí sản xuất hydrogen xanh, PGS. Phạm Hoàng Lương, giảng viên cao cấp Đại học Bách Khoa Hà Nội, Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam cho biết, nhờ sự phát triển của công nghệ và giảm giá điện tái tạo, chi phí sản xuất hydrogen đã có xu hướng giảm đáng kể, tạo cơ hội cạnh tranh cho hydrogen trong tương lai gần. Đặc biệt, quá trình chuyển dịch năng lượng hiện nay đặt ra yêu cầu cao về độ ổn định và đa dạng hệ thống cung cầu năng lượng, trong đó hydrogen đóng vai trò then chốt.
Diễn đàn có nhiều tham luận chuyên sâu từ các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế, cập nhật kinh nghiệm quốc tế từ Hàn Quốc, Đức…
Để tiếp tục thúc đẩy phát triển lĩnh vực công nghiệp năng lượng hydrogen trong thời gian tới, ông Đặng Hải Anh cho rằng, các Bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan tiếp tục chủ động triển khai thực hiện những nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 7/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Bộ Công Thương cần chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương rà soát danh mục các dự án hydrogen tại Quy hoạch năng lượng quốc gia, đảm bảo sự phù hợp, thống nhất trong quy hoạch các dự án phát triển năng lượng hydrogen.
Trong khi đó, Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển lĩnh vực năng lượng hydrogen xanh tại Việt Nam, trình cấp có thẩm quyền ban hành.
Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng cơ chế chính sách, đề án, lộ trình chuyển đổi sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang nhiên liệu xanh, dự án nghiên cứu, khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông xanh, năng lượng xạnh, trong đó có nhiên liệu hydrogen.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng các chính sách giúp các doanh nghiệp, nhà sản xuất trong nước tiếp cận với các nguồn tín dụng xanh, tín dụng khí hậu, trái phiếu xanh, các tổ chức, chương trình hợp tác quốc tế như COP, JETP, AZEC...
Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng các chính sách tăng cường hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và nội địa hóa về công nghệ sản xuất, lưu trữ, phân phối và sử dụng hydrogen, trọng tâm là hydrogen xanh. Phối hợp cùng các Bộ, ngành liên quan ban hành những cơ chế, chính sách đãi ngộ phù hợp để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, nhân lực trình độ cao trong và ngoài nước làm việc trong lĩnh vực hydrogen.
UBND các tỉnh/thành phố chủ động nghiên cứu, tận dụng các lợi thế để kêu gọi đầu tư dự án sản xuất năng lượng có nguồn gốc hydrogen trên địa bàn, đảm bảo phù hợp với các quy hoạch ngành quốc gia và quy hoạch địa phương có liên quan.
Các tập đoàn, doanh nghiệp xây dựng lộ trình xanh hóa trong các lĩnh vực sản xuất, trong đó khuyến khích sản xuất và sử dụng hydrogen xanh và các dẫn xuất.
Trong khuôn khổ diễn đàn, các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế đã trình bày những tham luận chuyên sâu về: “Chiến lược năng lượng hydrogen của Việt Nam” (ông Đặng Hải Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than, Bộ Công Thương), “Phát triển hydrogen xanh ở Việt Nam – Cơ hội, thách thức và hội nhập quốc tế” (ông Nguyễn Văn Thạo, Trưởng phòng công nghệ, Trung tâm Tư vấn nhiệt điện – điện hạt nhân, Viện Năng lượng”, “Chi phí sản xuất hydrogen xanh” (PGS. Phạm Hoàng Lương, giảng viên cao cấp Đại học Bách Khoa Hà Nội, Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam), “Tình hình phát triển công nghệ hydrogen/amonia xanh và chiến lược trình diễn tại Hàn Quốc” (GS. Byoung-Hwa Lee, Viện Nghiên cứu năng lượng sạch Hàn Quốc, Đại học Quốc gia Busan, Hàn Quốc), “Hydrogen sạch cho tăng trưởng xanh (H2G): Giới thiệu sáng kiến toàn cầu của GGGI” (ông Juhern Kim, Trưởng đại diện quốc gia tại Việt Nam, Viện Tăng trưởng xanh toàn cầu), “Giới thiệu Trung tâm hydrogen xanh Việt Nam” (ông Henri Wasnick, Tổ chức Hợp tác phát triển CHLB Đức (GIZ), “Hydro xanh – Một sản phẩm tiềm năng của PV GAS” (ông Chu Hải Hà, Phó Ban nghiên cứu phát triển, Tổng công ty Khí Việt Nam – CTCP (PV GAS).
Diễn đàn còn có phiên tọa đàm mở về thách thức và giải pháp cho phát triển hydrogen cùng các dẫn xuất của hydrogen tại Việt Nam.
Thông qua diễn đàn, Ban tổ chức kỳ vọng sẽ tạo được nền tảng cho việc xây dựng các dự án trình diễn, phát triển thị trường tiêu thụ hydrogen nội địa và hướng tới xuất khẩu trong tương lai, đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng xanh của quốc gia.