Báo cáo tại cuộc họp ông Nguyễn Thái Sơn, Chánh văn phòng Ban Chỉ đạo cho biết, theo Quy hoạch điện VII điều chỉnh, tổng công suất các nguồn điện dự kiến đưa vào vận hành trong giai đoạn 2016 - 2020 trên toàn hệ thống là 21.650 MW.
Trong giai đoạn này, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã hoàn thành 12 dự án với tổng công suất 6.100MW; đang triển khai 10 dự án trọng điểm giai đoạn đến 2030. Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) được giao làm chủ đầu tư 8 dự án với tổng công suất 11.400 MW đến 2030. Trong đó giai đoạn 2016 - 2020 có 3 dự án và giai đoạn 2021 - 2025 có 5 dự án. Đến nay, cả 8 dự án đều gặp khó khăn, vướng mắc và không thể hoàn thành theo tiến độ trong Quy hoạch điện VII điều chỉnh, trong đó có 2 dự án đã giao chủ đầu tư khác. Hiện nay, vướng mắc lớn nhất đang tồn tại ở dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 và dự án Long Phú 1. Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) thực hiện 4 dự án với tổng công suất 2.950 MW. Trong đó có 2 dự án đang triển khai, 02 dự án vẫn chưa thực hiện các bước chuẩn bị đầu tư. Như vậy cả 4 dự án đều chậm tiến độ.
Đối với các dự án BOT, đến thời điểm này có 19 dự án với tổng công suất khoảng gần 27.000 MW, trong đó: 04 dự án đã vào vận hành thương mại; 04 dự án đang xây dựng; 03 dự án đang triển khai ở giai đoạn đầu, chưa đàm phán; 03 dự án đang giải quyết vấn đề về pháp lý.
Các dự án IPP có 7 dự án với tổng công suất gần 2.000 MW. Theo đánh giá, các dự án này đều chậm tiến độ, trong đó một số dự án khó xác định được thời gian hoàn thành, một số dự án chậm do thiếu nguồn vốn vay và các nguyên nhân khác.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng, Phó Ban Chỉ đạo chủ trì cuộc họp định kỳ
Về các công trình lưới điện, bên cạnh các công trình nâng cao năng lực hệ thống truyền tải, các công trình lưới điện đồng bộ các trung tâm nhiệt điện, nhà máy thuỷ điện, lưới điện phục vụ nhập khẩu điện từ Lào… EVN đã tập trung triển khai nhiều công trình phục vụ giải tỏa công suất các nguồn điện năng lượng tái tạo (NLTT) đảm bảo huy động trên 86% công suất các nguồn điện gió, mặt trời đã vào vận hành. EVN cũng đang tập trung hoàn thành các dự án lưới còn lại đảm bảo đến tháng 6/2020 sẽ giải toả 100% công suất điện NLTT ở khu vực duyên hải miền Trung.
Theo đánh giá của Ban chỉ đạo, hiện vẫn còn nhiều khó khăn vướng mắc khiến cho các dự án điện chậm tiến độ. Nổi bật lên là công tác đền bù giải phóng mặt bằng (GPMB) với nhiều nguyên nhân như đơn giá bồi thường, công tác quản lý đất đai ở địa phương còn hạn chế, chưa có quy định đối với diện tích đất mượn tạm thi công hay quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng do thủ tục rất phức tạp và mất nhiều thời gian; Thủ tục đầu tư, cấp giấy phép, đàm phán hay thủ tục thẩm định thiết kế, phê duyệt dự án vẫn còn vướng mắc.
Tại cuộc họp, các thành viên Ban chỉ đạo, các tập đoàn năng lượng nhà nước như EVN, PVN, TKV cũng đã báo cáo về tình hình triển khai các dự án, đặc biệt nêu những khó khăn, vướng mắc của nhiều dự án đang thực hiện.
Các thành viên cũng đề nghị thường trực Ban Chỉ đạo kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành các cơ chế, chính sách đồng bộ để phát triển hệ thống điện bền vững như: Sớm phê duyệt cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam thay thế QĐ 11/2017/QĐ-TTg ngày 11/4/2017; ban hành cơ chế chính sách đặc thù các dự án điện cấp bách; xem xét và ban hành chỉ thị tăng cường quản lý nhà nước về trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác thực hiện bồi thường GPMB, tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ các dự án điện.
Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho biết, theo cân đối cung cầu điện, hiện chúng ta đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế xã hội. Từ năm 2021, nhiều khả năng sẽ thiếu điện nếu như không có giải pháp kịp thời. Vì vậy một trong những giải pháp quan trọng hiện nay là không để chậm hơn nữa tiến độ các dự án điện đang triển khai. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này cần có sự vào cuộc quyết liệt, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và các doanh nghiệp.
Thứ trưởng cũng đề nghị tiếp tục các thành viên tiếp tục rà soát, đề xuất giải pháp cụ thể cho từng dự án đang gặp vướng mắc, báo cáo Chính phủ để chỉ đạo; tập trung hoàn thiện nhanh cơ chế chính sách tạo động lực khuyến khích đầu tư tư nhân tham gia vào các dự án nguồn và lưới điện; sớm triển khai các chỉ đạo của Trung ương về chiến lược phát triển năng lượng, đảm bảo đủ điện cho phát triển bền vững.
Thứ trưởng Bộ Công Thương cũng giao Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo căn cứ nhiệm vụ, sớm giải quyết các kiến nghị của các tập đoàn năng lượng tại cuộc họp, giao văn phòng Ban Chỉ đạo tổng hợp ý kiến tại cuộc họp để báo cáo Trưởng ban/Phó Trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo để xem xét chỉ đạo và báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Dự kiến trong tháng 3/2020, Thủ tướng Chính phủ sẽ tham dự cuộc họp giải quyết khó khăn cho các dự án năng lượng.