Trong khuôn khổ Diễn đàn kết nối sản phẩm OCOP vùng đồng bằng sông Cửu Long năm 2025, ngày 26/9, tại tỉnh An Giang, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh An Giang tổ chức Hội nghị kết nối sản phẩm OCOP với các hệ thống thương mại.
Phát biểu tại hội nghị, ông Phạm Văn Duy, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, chương trình OCOP là trụ cột quan trọng trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Sản phẩm OCOP đang đứng trước cơ hội lớn khi nhu cầu thị trường tiêu dùng và xuất khẩu nông sản chế biến sâu ngày càng tăng; sản phẩm OCOP có tiềm năng trở thành thương hiệu quốc gia. Đặc biệt, vùng đồng bằng sông Cửu Long đang có lợi thế vùng nguyên liệu lúa gạo, thủy sản, trái cây đặc sản, là nền tảng để phát triển sản phẩm OCOP đạt chuẩn quốc gia và quốc tế.
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến tháng 9/2025, cả nước đã có 17.316 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên; trong đó, 72,1% là 3 sao; 27,1% là 4 sao; có 126 sản phẩm đạt 5 sao. Điều này cho thấy dư địa để nâng cấp chất lượng và giá trị gia tăng sản phẩm OCOP còn rất lớn. Riêng vùng đồng bằng sông Cửu Long hiện có 3.907 sản phẩm OCOP, tăng 956 sản phẩm so với năm 2024 và đứng thứ hai cả nước. Trong đó, 77,8% sản phẩm ở mức 3 sao; 20,3% ở mức 4 sao và 38 sản phẩm 5 sao.
Hội nghị kết nối sản phẩm OCOP với các hệ thống thương mại
Ông Phạm Văn Duy chia sẻ, tuy có nhiều tiềm năng nhưng hiện chất lượng sản phẩm OCOP chưa đồng đều, nguồn gốc nguyện liệu chưa có chứng nhận đồng bộ, gây khó khăn khi mở rộng quy mô và xuất khẩu. Bên cạnh đó đó, bao bì, nhãn mác chưa đáp ứng tiêu chuẩn đa ngữ và thị hiếu quốc tế; thiếu QR truy xuất điện tử. Năng lực phân phối sản phẩm OCOP hạn chế, thiếu hợp đồng bán hàng, dữ liệu thị trường. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ chưa sẵn sàng cho kênh phân phối hiện đại; liên kết vùng nguyên liệu chưa bền vững, thiếu hợp đồng dài hạn và chứng nhận VietGAP, GlobalGAP…
Lãnh đạo Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nhấn mạnh, vùng đồng bằng sông Cửu Long có lợi thế đặc biệt về tài nguyên và sản phẩm nông nghiệp, hoàn toàn có thể trở thành trung tâm sản phẩm OCOP chất lượng cao của cả nước. Để đạt mục tiêu này, các chủ thể OCOP, lãnh đạo địa phương cần quan tâm và chuẩn hóa hồ sơ, nâng cấp hệ thống quản lý, mở rộng thị trường, phát triển bền vững các sản phẩm hiện có; chú trọng công tác nâng hạng sản phẩm từ 3 sao lên 4 – 5 sao không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là bước đi chiến lược giúp nâng tầm giá trị nông sản, gia tăng thu nhập cho nông dân và đóng góp vào mục tiêu phát triển kinh tế nông thôn bền vững.
Theo TS. Trần Minh Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), việc kết nối sản phẩm OCOP giữa các vùng miền đang trở thành xu hướng tất yếu nhằm nâng tầm giá trị hàng hóa nông sản Việt.
Để sản phẩm OCOP thực sự vươn xa, ông Trần Minh Hải cho rằng, các địa phương và chủ thể cần chú trọng vào tiêu chuẩn chất lượng, có cơ chế kiểm soát và chứng nhận minh bạch, từ đó tạo dựng niềm tin bền vững với người tiêu dùng. Sản phẩm OCOP ngày nay phải đi theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường, ưu tiên công nghệ sinh học, hữu cơ và vi sinh. Đồng thời, thị trường có nhu cầu cao về những sản phẩm tốt cho sức khỏe như thực phẩm ít đường, không đường, sản phẩm dinh dưỡng phù hợp cho trẻ em và người cao tuổi.
Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng combo, giỏ quà đa dạng cũng đang thịnh hành, đặc biệt ở các đô thị lớn bởi tính tiện lợi và tiết kiệm thời gian mua sắm.
Về kênh tiêu thụ, theo ông Trần Minh Hải, ngoài phương thức truyền thống như hợp tác xã, chủ thể mang sản phẩm chào hàng tại hội chợ, triển lãm trong khu vực, cần đẩy mạnh thương mại điện tử, kết nối với hệ thống bán lẻ hiện đại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi, cũng như xây dựng điểm bán OCOP tại các tuyến du lịch và trung tâm hành chính địa phương.
Ông Trần Minh Hải cũng khuyến nghị các chủ thể OCOP cần chú trọng câu chuyện thương hiệu, từ bao bì, nhãn mác đến dịch vụ hậu mãi. Chính quyền địa phương nên đồng hành bằng cách quy hoạch không gian giới thiệu, tạo hạ tầng cơ bản và khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp xã hội, hợp tác xã trong vận hành. Chỉ khi chất lượng, sự độc đáo và tính bền vững được đặt lên hàng đầu, sản phẩm OCOP mới đủ sức chinh phục người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Hướng tới mục tiêu đưa sản phẩm OCOP trở thành hàng hóa chủ lực, góp phần phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao và bền vững.
Tại hội nghị, các chủ thể OCOP, nhà quản lý các hệ thống thương mại đã trao đổi, chia sẻ nhiều nội dung liên quan đến việc kết nối, đưa sản phẩm OCOP vào hệ thống thương mại để sản phẩm đến với người tiêu dùng.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh, chương trình OCOP đang bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi sự đồng hành chặt chẽ giữa các Bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp. Vì vậy, để chương trình OCOP thực sự trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, các chủ thể OCOP cần tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, chuẩn hóa quy trình sản xuất gắn với tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam yêu cầu các địa phương tăng cường vai trò điều phối, tạo điều kiện kết nối sản phẩm OCOP với hệ thống siêu thị, sàn thương mại điện tử và các kênh phân phối hiện đại nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ bền vững.
Bên cạnh đó, việc xây dựng thương hiệu gắn với câu chuyện văn hóa, đặc trưng vùng miền được xem là yếu tố cốt lõi để nâng tầm giá trị sản phẩm. Thứ trưởng Nam khẳng định, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ các địa phương trong đào tạo, xúc tiến thương mại, chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu đưa sản phẩm OCOP trở thành hàng hóa chủ lực, góp phần phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao và bền vững.