Huyện Bát Xát, Lào Cai hiện có 4.661 người Hà Nhì sinh sống, chiếm 99,2% tổng số người Hà Nhì của tỉnh. Riêng địa bàn xã Y Tý có 2.491 người, chiếm gần 51,1% tổng số dân toàn xã và 50% tổng số người Hà Nhì toàn tỉnh năm 2021.
Người Hà Nhì có đời sống văn hóa tinh thần phong phú với rất nhiều lễ hội, nghi lễ gắn liền với quan điểm “vạn vật hữu linh” nên các khu rừng và nguồn nước sinh hoạt của cả làng được chọn làm nơi thờ cúng. Ngày nay, trong điều kiện kinh tế - xã hội phát triển, giao lưu văn hóa, giá trị văn hóa truyền thống của người Hà Nhì đang đứng trước những nguy cơ bị mai một...
Bảo tồn, phát huy dân ca, dân vũ, dân nhạc truyền thống dân tộc Hà Nhì xã Y Tý
Do đó, để nâng cao đời sống văn hóa của người Hà Nhì, cần xác định và giải quyết được những vấn đề mà thực tiễn đang đặt ra, trong đó có bảo tồn, phát huy, phát triển các giá trị văn hóa truyền thống, gắn với bảo vệ và bảo đảm các giá trị đó phù hợp với xu hướng thẩm mỹ hiện đại; đưa các sản phẩm văn hóa đặc sắc của người Hà Nhì thành sản phẩm kinh tế có giá trị; phát triển du lịch.
Mô hình được thành lập với mục đích bảo tồn và phát huy các làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc và nhạc cụ truyền thống của dân tộc Hà Nhì; phát hiện, bồi dưỡng các hạt nhân cho phong trào văn hóa – văn nghệ địa phương; tổ chức truyền dạy các làn điệu dân ca, dân vũ và dân nhạc của dân tộc Hà Nhì, góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, gắn với phát triển du lịch.
Theo đó, việc thành lập mô hình giúp bà con dân tộc Hà Nhì có điều kiện thực hành, trao truyền dân ca, dân vũ, dân nhạc, từng bước đưa các giá trị truyền thống trở thành sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng, thu hút du khách trong và ngoài nước đến với Y Tý.
Theo thông tin từ Vụ Văn hóa dân tộc, 7 nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng người Hà Nhì sẽ trực tiếp truyền dạy cho 73 học viên về các làn điệu dân ca, dân vũ và dân nhạc truyền thống. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ hỗ trợ trang thiết bị, nhạc cụ, đạo cụ để mô hình hoạt động hiệu quả.