Thực hiện chủ trương “Phát triển Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng tái tại của cả nước” theo Nghị quyết 115/NQ-CP ngày 31/8/2018 của Chính phủ, đến nay Ninh Thuận vượt lên dẫn đầu về cả nước với 18 dự án hoàn thành đầu tư đưa vào vận hành với tổng công suất 1.180 MW. Trong đó, có 15 dự án điện mặt trời, công suất 1.063 MW; 3 dự án điện gió, công suất 117 MW.
Dự kiến đến cuối năm 2019, 4 dự án điện mặt trời, công suất 140 MW và năm 2020 có 12 dự án, công suất 614 MW tiếp tục được đưa vào vận hành thương mại, góp phần bổ sung thêm nguồn điện cho quốc gia; giúp tỉnh tăng thu ngân sách, phát triển du lịch, tạo đột phá để tăng trưởng kinh tế bền vững.
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học khẳng định, với tiềm năng, lợi thế đang có, Ninh Thuận hội đủ điều kiện để phát triển thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước. Tuy nhiên, hiện Ninh Thuận đang gặp khó khăn, thách thức bởi một số chỉ tiêu như: hệ thống truyền tải không đáp ứng nhu cầu giải tỏa công suất, chất lượng nguồn nhân lực địa phương còn hạn chế…
Quang cảnh hội thảo
Ông Đỗ Đức Quân, Cục phó Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương cho rằng: Điểm thuận lợi đối với Ninh Thuận là Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 115/NQ-CP ngày 31/8/2018 về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển kinh tế, xã hội tỉnh giai đoạn 2018 - 2023, trong đó chấp thuận chủ trương phát triển Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước.
Để khai thác hiệu quả tiềm năng lợi thế của địa phương theo chủ trương của Chính phủ, Ninh Thuận đã tuyển chọn đơn vị tư vấn lập đề án “Phát triển Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước”. Theo đó, Ninh Thuận muốn triển khai thành công đề án này, điều quan trọng là cần có các khung pháp lý ổn định, đơn giản, minh bạch và tăng cường tính cạnh tranh đối với các dự án năng lượng tái tạo. Mặt khác, địa phương cần quan tâm nâng cao nhận thức của chính quyền, người dân và các bên liên quan, nhằm đảm bảo sự đồng thuận. Trong dài hạn, cần xây dựng cơ sở dữ liệu về năng lượng tái tạo theo chuẩn quốc tế; xem xét lắp đặt pin lưu trữ điện năng với khối lượng lớn, bởi tích trữ điện năng là chìa khóa để cân bằng điện gió, đặc biệt là điện mặt trời.
Các chuyên gia, nhà khoa học còn chia sẻ, giới giới thiệu một số mô hình phát triển và thể chế chính sách để thúc đẩy phát triển năng lượng điện gió, điện mặt trời tại một số quốc gia như: Úc, Italia, Hawaii… để địa phương có thể áp dụng. Đồng thời, đề xuất quy trình xây dựng Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng tại tái tạo của Việt Nam theo 5 bước: thứ nhất phải xác định tầm nhìn chiến lược và tổ chức; thứ hai phải xác định các khu vực có tiềm năng và kỹ thuật; thứ ba đánh giá tiềm năng kinh tế/lợi ích thương mại; thứ tư xây dựng các phương án truyền tải và cuối cùng là phải xác định điểm đấu nối, trách nhiệm và các cam kết đều tư nâng cấp lưới truyền tải, lưới phân phối.
Dự án điện mặt trời tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
Theo bà Eleonora Riva Sanseverino, Khoa kỹ thuật, Đại học Palermo, Italia, Ninh Thuận muốn thành công trong việc trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của Việt Nam thì trước hết phải tập trung thực hiện tốt các thể chế chính sách, cũng như việc phân tích, lựa chọn những khu vực có thể xây dựng hệ thống nhà máy điện gió, điện mặt trời; đầu tư xây dựng hệ thống lưới điện truyền tải 220kV, 500kV. Bên cạnh đó, tỉnh cần chú trọng tới việc thực hiện các dự án nghiên cứu thí điểm, đặt ra các mục tiêu rõ ràng về phát thải CO2 ở cấp khu vực có thể khuyến khích cải thiện hiệu suất của các nhà máy nhiệt điện và thúc đẩy việc lắp đặt phát triển nguồn năng lượng tái tạo (RES).
Về lâu dài, cần cải thiện số hóa các dịch vụ năng lượng; đầu tư xây dựng các hệ thống lưu trữ nguồn điện năng đủ lớn, có khả năng phản ứng nhanh trong trường hợp điện năng từ các nguồn tái tạo bị suy giảm bất ngờ. Mô hình này đã được thực hiện tại Italia rất thành công, vì thế đây là gợi ý có thể áp dụng để Ninh Thuận triển khai, nhằm hạn chế gây ra các sự cố kỹ thuật liên quan.
Phát biểu tại hội thảo, ông Lưu Xuân Vĩnh, Chủ tịch UBND Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận đánh giá cao tinh thần làm việc trách nhiệm cũng như các ý kiến góp ý thiết thực của các chuyên gia, nhà khoa học. Đồng thời, yêu cầu lãnh đạo các sở, ngành, địa phương nghiêm túc tiếp thu các nội dung, vấn đề được trình bày, góp ý tại hội thảo để tiếp tục nghiên cứu bổ sung, phát triển thành các giải pháp đồng bộ, tạo nền tảng từng bước xây dựng Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước. Để đạt được điều đó, Ninh Thuận rất cần sự quan tâm của Trung ương, các bộ, ngành, tạo điều kiện giúp tỉnh tháo gỡ kịp thời những vướng mắc nhằm mục đích khai thác tối đa tiềm năng và giải tỏa hết công suất của các dự án điện gió, điện mặt trời.