Giai đoạn 2016 - 2020, các điểm thăm quan vườn cây ăn trái trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đón tiếp trên 150.000 lượt khách du lịch với tổng doanh thu đạt trên 43 tỷ đồng. Có thể nói phát triển du lịch nông nghiệp là hướng đi mới đầy triển vọng, giúp Đồng Tháp nối dài chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp, nâng cao giá trị và vị thế địa phương.
Từ 10 năm trước, nhiều nông dân ở làng hoa Sa Đéc, các nhà vườn trồng quýt hồng ở huyện Lai Vung đã bắt đầu làm quen với việc đón khách vào thăm quan vườn của mình. Từ chỗ chưa quen với việc làm dịch vụ, tiếp đãi du khách, các “hướng dẫn viên nông dân” của Đồng Tháp ngày càng chuyên nghiệp hơn. Cùng với đó, các homestay, hội quán du lịch cũng nối tiếp ra đời phục vụ ngành du lịch theo hướng bền vững.
Nhiều nông dân trong tỉnh bắt đầu có góc nhìn khác về du lịch, thông qua phát triển du lịch nông nghiệp, họ có thể bán được nông sản với giá trị cao, không còn lo “được mùa mất giá” hoặc bị ép giá… Nhờ nguồn thu từ phát triển dịch vụ du lịch, giá trị kinh tế trên cùng một đơn vị diện tích sản xuất của bà con nông dân tăng lên rất nhiều.
Du khách đến thăm quan vườn quýt hồng tại Lai Vung mỗi dịp xuân về
Hà Giang là địa phương có nhiều thế mạnh để phát triển du lịch gắn với nông nghiệp. Trong thời gian qua tỉnh đã và đang khai thác nhiều loại hình du lịch như: du lịch địa chất, cộng đồng, sinh thái, hang động, tâm linh; du lịch gắn với nông nghiệp và dược liệu... Trong đó, phát triển du lịch nông nghiệp được xác định là một trong những hướng đi mới. Phát triển nông nghiệp, làng nghề gắn với du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng trong thời gian qua đã được tỉnh quan tâm và đưa vào nghị quyết chuyên đề tại Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Hiện nay, sản phẩm du lịch nông nghiệp, làng nghề chủ yếu khai thác dưới mô hình du lịch cộng đồng phục vụ khách du lịch muốn tìm hiểu thăm quan, khám phá, trải nghiệm. Điển hình như tour thăm quan mùa lúa chín trên những thửa ruộng bậc thang Hoàng Su Phì; ngắm mùa hoa tam giác mạch, hoa đào, mận, lê mang thương hiệu Hà Giang, tìm hiểu văn hóa, phong tục, tập quán, nét sinh hoạt của các gia đình người dân tộc Mông, Dao, Lô Lô, Pà Thẻn...
Tỉnh Hòa Bình cũng được đánh giá là một trong những địa phương có tiềm năng phát triển du lịch gắn với nông nghiệp, nông thôn. Tỉnh đã đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ thu hút đầu tư được 290 cơ sở homestay, trong đó có 20 cơ sở homestay có sản phẩm OCOP từ 2 - 3 sao.
Với lợi thế về điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng đã hình thành nhóm sản phẩm chủ lực, có tiếng, tác động chi phối thị trường như cam Cao Phong, Lạc Thủy; bưởi Tân Lạc, Yên Thủy; cam, bưởi Mường Động; tôm, cá sông Đà; mía tím Hòa Bình... Những vùng sản xuất tập trung, ngút ngàn cây trái của các trang trại, gia trại, nhà vườn, hợp tác xã đã thu hút lượng lớn du khách đến thăm quan, trải nghiệm, tìm hiểu quy trình sản xuất và chất lượng các sản phẩm nông nghiệp của địa phương. Phát huy thế mạnh của vùng trồng cam nổi tiếng, những năm gần đây, nhiều nhà vườn ở huyện Cao Phong đã năng động, sáng tạo kết hợp giữa sản xuất và du lịch.
Song song với đó, Hoà Bình được thiên nhiên ưu đãi với địa hình núi đá vôi trùng điệp, tạo nên nhiều hang động đẹp như: quần thể hang núi Đầu Rồng (Cao Phong), quần thể hang động chùa Tiên (Lạc Thuỷ), động Ngòi Hoa, Nam Sơn (Tân Lạc), động Trung Sơn (Lương Sơn). Tỉnh còn giữ gìn được những khu rừng nhiệt đới nguyên sinh, như các khu bảo tồn thiên nhiên: Pu Canh, Ngọc Sơn - Ngổ Luông, Thượng Tiến, Hang Kia - Pà Cò… Đặc biệt, vùng hồ Hoà Bình có 47 hòn đảo lớn, nhỏ, vẻ đẹp sơn thuỷ hữu tình, tạo thế mạnh mở ra hướng đi cho du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm.
Nhà vườn cam Cao Phong mở cửa đón khách thăm quan
Tỉnh Ninh Thuận có nhiều sản phẩm nông nghiệp mang dấu ấn của vùng đất khô nóng quanh năm. Tận dụng lợi thế này, tỉnh đẩy mạnh phát triển loại hình du lịch nông nghiệp đặc thù. Thời gian qua, số lượng hộ gia đình, doanh nghiệp tỉnh tham gia xây dựng mô hình du lịch nông nghiệp phát triển khá nhanh, với nhiều sản phẩm có sức hút. Có thể kể tới các tour thăm quan, trải nghiệm tại trang trại táo, nho (huyện Ninh Phước); vườn trái cây sinh thái (huyện Ninh Sơn); cánh đồng cừu An Hòa (huyện Ninh Hải), Phước Trung (huyện Bác Ái); tìm hiểu văn hóa đồng bào Chăm (huyện Ninh Phước)... Du lịch nông nghiệp đã có những tác động tích cực tới kinh tế địa phương, như làm tăng thêm giá trị sản phẩm nông nghiệp, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân.
Trong 10 tháng năm 2020, lượng khách du lịch đến Ninh Thuận đạt hơn một triệu lượt, với doanh thu từ hoạt động du lịch ước đạt 775 tỷ đồng. Hiện tỉnh đang đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư phát triển các dự án du lịch, nhất là du lịch nông nghiệp, nhằm hiện thực hóa mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.
Bên cạnh những mô hình kể trên, cả nước còn có các sản phẩm du lịch nông thôn điển hình như: thăm quan làng cổ Đường Lâm (Hà Nội); thăm quan đồi chè, trang trại bò sữa ở nông trường Mộc Châu (Sơn La); thưởng ngoạn ruộng bậc thang mùa lúa chín ở Mù Cang Chải (Yên Bái), Sa Pa (Lào Cai); làng rau Trà Quế (Quảng Nam); du lịch trải nghiệm vườn rau thủy canh, đồi chè, hoa công nghệ cao ở Đà Lạt (Lâm Đồng); du lịch sinh thái dọc sông Sài Gòn; trải nghiệm vườn điều ở Bình Phước, Đồng Nai; trái cây nhà vườn tại Bình Dương, du lịch làng nghề ở An Giang…
Tại báo cáo thực trạng và tiềm năng phát triển kinh tế trang trại, hợp tác xã gắn với du lịch nông nghiệp, nông thôn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến hết năm 2019, cả nước có 34.348 trang trại nông nghiệp; dự kiến đến 31/12/2020 cả nước có 17.462 hợp tác xã nông nghiệp và 68 liên hiệp hợp tác xã nông nghiệp.
Mặc dù số lượng trang trại nông nghiệp và hợp tác xã nông nghiệp không ngừng tăng theo từng năm, nhưng chỉ có từ 3 - 5% tổng số trang trại nông nghiệp của từng địa phương ngoài sản xuất nông nghiệp có kết hợp thêm các hoạt động du lịch nông nghiệp nông thôn và đa số các trang trại loại này không có hoạt động lưu trú khách du lịch qua đêm.
Theo chuyên gia, để xây dựng du lịch nông nghiệp thành những điểm đến hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu của khách du lịch, các địa phương và các cơ sở kinh doanh cần đầu tư, quy hoạch bài bản hơn nữa, đảm bảo tính bền vững. Cụ thể, cần đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, cơ sở lưu trú, dịch vụ ẩm thực; đào tạo nguồn nhân lực đảm bảo quy chuẩn; tạo sự kết nối giữa các điểm du lịch; thực hiện tốt công tác bảo vệ cảnh quan môi trường, an ninh trật tự; tăng cường công tác xúc tiến, quảng bá…