Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) và Tạp chí Điện tử Nhà quản trị - TheLEADER phối hợp tổ chức Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới.
Phát biểu tại diễn đàn, TS. Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và môi trường) cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển thị trường carbon vào ngày 24/1/2025. Theo đó, từ nay đến năm 2028, Việt Nam sẽ triển khai vận hành thử nghiệm và đến năm 2029 sẽ vận hành chính thức, đồng thời kết nối với thị trường carbon thế giới. Hiện nay, các Bộ, ngành liên quan đang khẩn trương xây dựng hành lang pháp lý nhằm phấn đấu vận hành thử nghiệm thị trường carbon vào cuối năm nay.
Về cơ sở pháp lý, chúng ta đã có Nghị định số 06 của Chính phủ, ban hành ngày 7/1/2022 quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone. Gần đây nhất là Nghị định 119, ban hành ngày 9/6/2025, sửa đổi một số điều của Nghị định 06.
Quang cảnh diễn đàn
Bộ Tài chính hiện cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Nghị định về sàn giao dịch carbon. Theo đó, sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như quy định tại Điều 6.2 và 6.4 của Thỏa thuận Paris, cùng các cơ chế độc lập như Vera, Gold Standard. Tất cả các tín chỉ này sẽ phải được đăng ký trên hệ thống thống nhất, bảo đảm quản lý tập trung và minh bạch.
Song song đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Đây là bước cực kỳ quan trọng. Bởi nếu thực hiện giao dịch tín chỉ quốc tế có kèm điều chỉnh tương ứng thì lượng phát thải giảm của Việt Nam sẽ không còn được tính vào mục tiêu quốc gia mà sẽ chuyển sang phần đóng góp của nước mua. Nếu không có cơ chế quản lý chặt chẽ, chúng ta sẽ bị “mất phần” trong cam kết mà mình đã tuyên bố, ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng đạt được Net Zero.
Ông Nguyễn Tuấn Quang chia sẻ, theo kế hoạch, toàn bộ hành lang pháp lý và hạ tầng kỹ thuật cần thiết sẽ được hoàn thiện trong năm nay để thị trường carbon có thể vận hành thử nghiệm vào cuối năm 2025.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách nông nguyên và môi trường cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.
Tuy vậy, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát, triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch.
Quá trình phát triển thị trường cần gắn với số hóa hệ thống giám sát, bảo đảm dữ liệu chính xác, kịp thời và có thể kiểm chứng. Khi thị trường đi vào vận hành đầy đủ, vai trò điều tiết của nhà nước, sự tham gia chủ động của khu vực tư nhân và hợp tác quốc tế hiệu quả sẽ là những trụ cột để bảo đảm tính bền vững và phát triển lâu dài của thị trường carbon Việt Nam.
Tại diễn đàn, đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia, doanh nghiệp tiêu biểu về thực hiện giảm phát thải đã cùng trao đổi, thảo luận, chia sẻ mô hình, kinh nghiệm nhằm hướng tới xây dựng thị trường carbon minh bạch, hiệu quả, một lĩnh vực còn mới nhưng đầy tiềm năng tại Việt Nam. Đồng thời, các đại biểu đề xuất những giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu giảm phát thải, cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hướng đến mục tiêu Net Zero.