Cụ thể, từ tháng 5/2022, UBND thành phố Sơn La đã chỉ đạo các xã, phường rà soát, lập danh sách thống kê làm cơ sở để kiểm tra, theo dõi, giám sát hoạt động của các cơ sở sơ chế, chế biến nông sản. Yêu cầu và tổ chức cho tất cả các cơ sở trong danh sách ký cam kết với chủ tịch UBND cấp xã về thực hiện đúng các quy định về bảo vệ môi trường.
Triển khai thông báo, tuyên truyền đến các cơ sở không được phép hoạt động khi không đáp ứng đủ các yêu cầu về bảo vệ môi trường, phải có các công trình thu gom, lưu giữ, xử lý chất thải, công trình bảo vệ môi trường đảm bảo xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường để không gây ô nhiễm. Phải có văn bản đăng ký hoạt động, nêu rõ quy mô, công suất hoạt động chế biến niên vụ 2022 - 2023 với UBND cấp xã, phường.
Thành lập Đoàn kiểm tra, giám sát với các cơ sở sơ chế, chế biến nông sản trên địa bàn thành phố; chỉ đạo UBND các xã, phường tổ chức các hội nghị tuyên truyền về bảo vệ môi trường, ký cam kết giữa chủ tịch UBND các xã, phường với các cơ sở chế biến nông sản về bảo vệ môi trường, nguồn nước.
Chủ động phòng ngừa, kiểm soát, ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường, nguồn nước trong chế biến nông sản
Trước niên vụ cà phê 2022 - 2023, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành công văn số 3295/UBND-KT về thực hiện công tác bảo vệ môi trường, nguồn nước với hoạt động chế biến nông sản; tổ chức ký cam kết giữa các cơ sở với Giám đốc Sở TN&MT về thực hiện các quy định bảo vệ môi trường trong sản xuất, kinh doanh. Thành lập Tổ liên ngành kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước với 4 cơ sở cà phê, 3 cơ sở chế biến tinh bột sắn, mía đường. Hoạt động giám sát sẽ được thực hiện trực tiếp định kỳ, đột xuất, hoặc khi có sự cố đột ngột phát sinh. Thời gian giám sát là từ khi bắt đầu niên vụ đến hết tháng 5/2023.
Bà Lê Thị Thu Hằng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Sơn La cho biết, với quyết tâm không để tái diễn ô nhiễm môi trường, nguồn nước do hoạt động chế biến nông sản gây ảnh hưởng tới nguồn nước sinh hoạt của nhân dân, tỉnh Sơn La đã ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quyết liệt để thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường, tài nguyên nước. Tiến hành khảo sát, đánh giá hiện trạng các công trình bảo vệ môi trường và các điều kiện phục vụ hoạt động sản xuất trước khi vào niên vụ tại tất cả các cơ sở.
Cùng với đó, Sở TN&MT đã chủ động rà soát, phân loại các cơ sở đã được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, đề án bảo vệ môi trường theo 3 loại gồm: cơ sở đảm bảo điều kiện hoạt động, cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm, cơ sở có vi phạm quy định về bảo vệ môi trường để tổ chức kiểm tra, hậu kiểm, kiểm soát ô nhiễm. Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, các huyện thành phố kiên quyết kiểm tra, giám sát chặt chẽ, yêu cầu các cơ sở chế biến nông sản thực hiện nghiêm quy định về bảo vệ môi trường, nguồn nước. Đã đổi mới phương thức giám sát qua hình thức trực tuyến, liên tục - camera giám sát truyền trực tiếp qua app điện thoại về các thiết bị di động thông minh để cập nhật, không phân biệt không gian và thời gian giám sát, sẵn sàng kiểm tra, lấy mẫu đối chứng để kịp thời phát hiện các dấu hiệu vi phạm. Nhìn chung, với các giải pháp quyết liệt, đột phá, từ năm 2021 đến nay, các cơ sở cơ bản có ý thức chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước và các lĩnh vực khác có liên quan.
Thời gian tới, Tổ giám sát liên ngành của tỉnh Sơn La đang tiếp tục tăng cường giám sát với các cơ sở chế biến nông sản quy mô tập trung. Đôn đốc, hướng dẫn, yêu cầu các cơ sở thực hiện đúng, đầy đủ các quy định về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước trong quá trình sản xuất. Giao các huyện, thành phố tiếp tục kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của các cơ sở, đặc biệt là các cơ sở nằm trong hành lang bảo vệ nguồn nước sinh hoạt. Các cơ sở chỉ được phép hoạt động khi có đầy đủ các hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường, phải có các công trình thu gom, lưu giữ, xử lý chất thải đảm bảo đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường. Có phương án, lộ trình di chuyển các cơ sở chế biến nông sản, chăn nuôi nằm trong hành lang bảo vệ nguồn nước vào các cụm công nghiệp trên địa bàn để thực hiện kiểm tra giám sát.
UBND cấp xã có trách nhiệm cử cán bộ thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát hoạt động chế biến cà phê, không để phát sinh các cơ sở chế biến tự phát quy mô nhỏ, không có công trình xử lý chất thải, công trình biện pháp bảo vệ môi trường hoạt động gây nguy cơ ô nhiễm môi trường. Trường hợp phát hiện các cơ sở không đủ điều kiện hoạt động, phải thực hiện đình chỉ, xử lý nghiêm theo quy định.
Tiếp tục yêu cầu các cơ sở sản xuất, chế biến nông sản tuyệt đối chấp hành đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước trong hoạt động sản xuất. Khuyến khích các cơ sở chế biến, hộ gia đình đã đầu tư hệ thống xử lý nước thải, chất thải rắn tăng cường thu mua, sơ chế nông sản. Xây dựng kế hoạch sắp xếp các cơ sở chế biến, bố trí lịch thu hoạch, sản xuất, chế biến cụ thể để tránh tập trung nước thải, đảm bảo khả năng tiếp nhận nước thải của môi trường hợp lý, nhất là vào thời điểm thời tiết có mưa, lũ xảy ra.