Bà Lương Mỹ Phương (trạm Khuyến nông huyện Phú Tân, An Giang) cho biết, dưa hấu là loại cây trồng thuộc họ bầu bí, có khả năng leo bám tốt. Vì vậy, mô hình trồng dưa hấu theo phương thức leo giàn có thể đem lại nhiều lợi ích cho người nông dân như: hạn chế sâu bệnh tấn công, tăng mật độ cây trồng, tăng năng suất và thu nhập cho nông dân…
Khác với cách trồng dưa hấu thông thường, dưa hấu leo giàn được trồng theo luống hình chữ U (2 luống dưa hấu chạy song song áp sát vào nhau); hoặc luống hình chữa A. Từng trái dưa hấu sẽ được chăm chút và đặt trong giỏ nhựa; đan dây đỡ. Và cứ thế, những trái dưa hấu xếp xen kẽ liên tục nhau trong vườn y như dây bầu dây bí. Mô hình này giúp giảm những vết xước, vẹo, rám do nền đất và ánh nắng mặt trời.
Anh Võ Văn Chí (ấp Phú Hội, xã Tân Hội, huyện Tân Hiệp, Kiên Giang), một chủ vườn trồng dưa hấu leo giàn chia sẻ, với mô hình dưa hấu leo giàn đang làm, mật số cây tăng 2 lần so với cây bò trên đất. Các khoản chi phí khác như làm đất, lên liếp, bạt phủ, bón phân, công chăm sóc giữa trồng dưa bò lan trên mặt đất và dưa leo giàn là như nhau, nhưng dưa hấu leo giàn không phải đào đường mương chen và đặc biệt là tiết kiệm được đất, năng suất tăng gấp đôi trên cùng diện tích. Đặc biệt, dưa hấu leo giàn sẽ ít bị sâu bệnh hại hơn, mưa lũ cũng ít bị ảnh hưởng hơn so với kiểu cho dưa bò lan trên mặt đất.
Mô hình trồng dưa hấu leo giàn của gia đình ông Huỳnh Văn Hiệp
Theo ông Huỳnh Văn Hiệp (xã Phước An, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai), gia đình ông hiện đang trồng khoảng 3.500 – 4.000 gốc dưa hấu. Thu hoạch ước tính là khoảng 11 - 12 tấn dưa/vụ, cho ra thu nhập khoảng 120 - 130 triệu đồng/vụ. Giá bán dưa hấu loại 1 (có trọng lượng từ 2,5 - 3,5kg) sẽ dao động từ 20.000 đồng - 25.000 đồng/kg; dưa hấu loại 2 (dưới 2,5kg) được ông Hiệp bán giá 15.000 đồng/kg.
Ông Hiệp cho biết, để trồng dưa hấu leo giàn, trước tiên phải cày xới và phơi đất trong 1 tuần, sau đó rải phân đều và tiếp tục trộn bằng máy, tiến hành làm giàn lưới và xới tạo liếp rồi trùm màn phủ. Song song với các công đoạn này, cần tiến hành gieo hạt giống trong khay theo số gốc tạo ngoài giàn. Đúng 1 tuần thì gieo hạt dưa hấu vào đất.
Khi dây dưa hấu bắt đầu phát triển bám vào giàn, có thể tiến hành sửa từng dây để dưa mọc hướng lên theo ý muốn. Lưu ý, khi dưa lên được 6 - 7 lá là thời điểm cần phải chăm sóc kỹ nhất. Nếu trời mưa, phải tiến hành rửa ngọn từng cây để tránh hư úng.
Mỗi ngày ông Hiệp tiến hành tưới nước cho dưa 5 lần, mỗi lần từ 10 - 15 phút để dưa không bị héo khi thời tiết nắng nóng. Ông Hiệp chia sẻ, để trồng được giống dưa hấu leo giàn ngon, đạt chất lượng, đòi hỏi đất trồng phải là vùng đất khô thoáng, đất đen, dẻo. Dưa hấu leo giàn có thể trồng được quanh năm, không bị ảnh hưởng nhiều bởi thời tiết, nhờ vậy 2 vườn của gia đình ông Hiệp trồng được khoảng 6 vụ trong 1 năm, đem lại doanh thu gần nửa tỷ đồng mỗi năm.
Bà Lương Mỹ Phương đánh giá: “Mô hình trồng dưa hấu trên giàn tuy chi phí đầu tư cao, nhưng đem lại nhiều lợi ích cho người nông dân đúng như kỳ vọng. Việc trồng luân canh dưa hấu trên nền đất lúa còn góp phần cải tạo đất, hạn chế sâu bệnh và nâng cao giá trị thu nhập cho người nông dân”.