Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện nay, các hồ chứa trên 11 lưu vực sông đang vận hành trong thời kỳ mùa cạn và về cơ bản, phần lớn mực nước các hồ chứa lớn đều đang cao hơn mực nước tối thiểu quy định trong quy trình vận hành liên hồ chứa. Tổng dung tích các hồ có thể điều tiết cấp nước đến cuối mùa cạn năm 2022 là khoảng 23,8 tỷ m3, trong đó, riêng các hồ khu vực miền Bắc (lưu vực sông Hồng) là 13,8 tỷ m3. Tuy nhiên, theo dự báo khí tượng, thủy văn trong các tháng còn lại của mùa cạn năm 2022, về tổng thể, lượng mưa cũng như lượng dòng chảy ở các lưu vực sông thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 10 - 40% tùy từng vùng.
Riêng khu vực Bắc Bộ, lượng dòng chảy các sông thiếu hụt từ 10 - 20%, khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên, lượng dòng chảy trên các sông phổ biến thiếu hụt từ 10 - 40%, một số sông thiếu hụt trên 40% so với TBNN.
Tổng lượng nước đến các hồ thủy điện vừa và lớn thuộc quy trình liên hồ dự báo thiếu hụt từ 5 - 35% tùy từng khu vực, riêng các hồ thuộc lưu vực sông khu vực miền Bắc thiếu hụt 10 - 20% (lưu vực sông Đà), lưu vực sông Hương thiếu hụt từ 12 - 28%, lưu vực sông Ba thiếu hụt 15 - 35%, lưu vực sông Sê San thiếu hụt từ 5 - 20%, lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn thiếu hụt từ 5 - 30%, lưu vực sông Trà Khúc thiếu hụt từ 13 - 16% so với TBNN. Các lưu vực sông còn lại có tổng lượng dòng chảy đến các hồ xấp xỉ TBNN (lưu vực sông Đồng Nai, lưu vực sông Cả).
Vận hành linh hoạt các hồ chứa để hạn chế tình trạng thiếu hụt tổng lượng nước
Việc thiếu hụt dòng chảy trên các lưu vực sông có nguy cơ làm giảm khả năng đảm bảo nhu cầu sử dụng nước phía hạ du các hồ chứa lớn. Ngoài ra, theo dự báo trong các tháng cao điểm từ tháng 5 - 8/2022, xuất hiện nắng nóng tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, nhiệt độ phổ biến ở mức xấp xỉ TBNN, riêng tháng 7 - 8/2022 ở khu vực Trung Trung Bộ cao hơn từ 0,5 - 1,0 độ C. Vì vậy, vào các thời điểm này nhu cầu sử dụng điện tăng cao.
Theo quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa, để đảm bảo việc điều tiết cấp nước cho hạ du trong suốt thời gian mùa cạn thì các hồ chứa lớn, quan trọng đảm bảo duy trì mực nước hồ theo đúng quy định và yêu cầu về duy trì dòng chảy tối thiểu và đảm bảo lưu lượng đáp ứng các nhu cầu sản xuất, dân sinh và nhu cầu thiết yếu của nhân dân khu vực hạ du các hồ chứa.
Để vừa đảm bảo cung ứng điện an toàn, liên tục, đảm bảo an ninh năng lượng cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh và phù hợp với nhu cầu sử dụng nước của nhân dân, hạn chế đến mức thấp nhất ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất, dân sinh, Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định các nội dung trọng tâm như: cho phép điều chỉnh tạm thời (từ nay đến hết tháng 10/2022) chế độ vận hành các hồ chứa lớn, quan trọng (trong điều kiện bình thường) theo hướng tiết kiệm, linh hoạt, cụ thể:
Đối với khu vực miền Bắc (trên lưu vực sông Hồng): cho phép hồ Hòa Bình vận hành linh hoạt, ngừng huy động trong những chu kỳ thấp điểm của phụ tải (từ 21 giờ đến 6 giờ sáng hàng ngày và ngày chủ nhật), tập trung phát điện chạy máy cao vào các giờ ban ngày để cấp nước cho nhu cầu của nhân dân, đặc biệt là cấp nước cho nhà máy nước sạch sông Đà cũng như hệ thống điện.
Đối với khu vực miền Trung và miền Nam, cho phép các hồ vận hành đáp ứng lưu lượng và thời gian chạy máy theo hướng linh hoạt, không vận hành phát điện vào các giờ huy động điện mặt trời cao (từ 9 giờ sáng đến 14 giờ chiều), huy động vận hành các hồ phát điện trong các khoảng thời gian còn lại trong ngày để đảm bảo cấp nước hạ du và nhu cầu hệ thống điện. Trong các dịp lễ, Tết, thứ 7, chủ nhật, tùy thuộc vào điều kiện cụ thể, yêu cầu của từng địa phương, hiện trạng nguồn nước trên lưu vực và từng hồ chứa có thể giảm lượng cấp nước nhưng tối đa không quá 50%.
Cùng với đó, chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện các biện pháp đồng bộ đảm bảo hài hòa giữa việc đáp ứng an ninh năng lượng và cấp nước cho các hoạt động sản xuất và dân sinh ở hạ du…