Bão lốc xoáy là một trong số các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt có sức hủy diệt lớn nhất thế giới. Theo thống kê, trong một năm, chỉ có khoảng 80 - 100 cơn bão lốc xoáy nhiệt đới hình thành trên toàn cầu, hầu hết trong số đó không đổ bộ vào đất liền. Điều này khiến nhiều người không biết đến hiện tượng thời tiết nguy hiểm này và việc thiếu dữ liệu liên quan khiến cho việc lập mô hình bão lốc xoáy nhiệt đới trở nên khó khăn, các đánh giá rủi ro ở quy mô địa phương cũng trở nên phức tạp.
Để khắc phục hạn chế này, các nhà khoa học đã sử dụng dữ liệu trong quá khứ, kết hợp với các mô hình khí hậu toàn cầu để tạo ra hàng trăm nghìn cơn bão lốc xoáy nhiệt đới “giả lập”. Kết quả thu được sẽ ở quy mô toàn cầu và với độ phân giải không gian rất cao, khoảng 10km.
Bão lốc xoáy trên biển
Với phương pháp này, khi có hiện tượng có các đặc điểm tương tự như các cơn bão tự nhiên, các nhà nghiên cứu có thể dự đoán chính xác hơn nhiều về sự xuất hiện và hoạt động của các cơn bão lốc xoáy nhiệt đới trong những thập kỷ tới.
Phân tích cho thấy tần suất của các cơn bão cường độ cao nhất, từ cấp 3 trở lên, sẽ gia tăng trên toàn cầu do biến đổi khí hậu, trong khi các cơn bão lốc xoáy nhiệt đới và bão nhiệt đới yếu hơn sẽ ít xảy ra ở hầu hết các khu vực trên thế giới, ngoại trừ ở vịnh Bengal.
Đa số các địa điểm chịu rủi ro về bão cao nhất sẽ nằm ở các nước có thu nhập thấp. Các quốc gia mà bão xoáy nhiệt đới tương đối ít xảy ra sẽ có nguy cơ hứng chịu bão cao hơn trong những năm tới bao gồm Campuchia, Lào, Mozambiquea và nhiều quốc đảo Thái Bình Dương như quần đảo Solomon và Tonga.
Trên toàn cầu, số lượng người sẽ phải chịu tác động của bão lốc xoáy nhiệt đới gia tăng nhiều nhất ở châu Á với hàng triệu người ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam.
Nghiên cứu trên có thể giúp các Chính phủ và tổ chức đánh giá tốt hơn nguy cơ từ các cơn bão lốc xoáy nhiệt đới, từ đó hỗ trợ việc phát triển các chiến lược giảm thiểu rủi ro nhằm giảm nhẹ tác động và thiệt hại về người và của.
TS. Nadia Bloemendaal, Viện Nghiên cứu môi trường, Đại học Amsterdam (Hà Lan) cho biết: Các kết quả của chúng tôi có thể giúp xác định những vị trí có nguy cơ gia tăng bão lốc xoáy nhiệt đới lớn nhất. Từ đây, chính quyền địa phương có thể thực hiện các biện pháp để giảm thiểu rủi ro trong khu vực của họ. Với bộ dữ liệu công khai sẵn có này, các nhà khoa học có thể phân tích rủi ro của bão lốc xoáy nhiệt đới chính xác hơn cho từng thành phố hoặc khu vực ven biển.
Phó Giáo sư tại Đại học Southampton, Vương quốc Anh, Ivan Haigh đánh giá, bộ dữ liệu về bão lốc xoáy nhiệt đới mới sẽ hỗ trợ rất nhiều cho việc lập bản đồ về rủi ro lũ lụt hiện nay và trong tương lai ở các vùng có thể xảy ra bão lốc xoáy nhiệt đới.