Ngày 17/11, tại thành phố Cần Thơ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND thành phố Cần Thơ và Viện Nghiên cứu Lúa gạo quốc tế (IRRI) tổ chức Hội nghị triển khai Quy trình MRV và Quy trình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Tại hội nghị, đại diện Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã giới thiệu Quy trình sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long; Viện Môi trường nông nghiệp giới thiệu Quy trình đo đạc – báo cáo – thẩm định (MRV) trong canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long. Đây là hai quy trình trong thực hiện Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Quy trình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp là bộ hướng dẫn đồng bộ từ khâu chọn giống, làm đất, gieo sạ, bón phân, quản lý nước, phòng trừ sâu bệnh đến thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ. Mục tiêu là giúp nông dân giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm chi phí, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng hạt gạo.
Cùng với đó, Quy trình đo đạc – báo cáo – thẩm định (MRV) lượng giảm phát thải khí nhà kính trong canh tác lúa được thiết lập, làm cơ sở khoa học và pháp lý cho việc chứng nhận, xác nhận tín chỉ carbon trong nông nghiệp. Đây được xem là “chìa khóa” để ngành lúa gạo từng bước tham gia thị trường carbon, mở rộng dư địa tăng giá trị cho chuỗi sản xuất.
Áp dụng Quy trình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp giúp nông dân giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm chi phí, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng hạt gạo
Tại hội nghị, các chuyên gia, đại diện địa phương, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế đã thảo luận sâu về phương thức triển khai quy trình, những rào cản thực tiễn khi áp dụng trên diện rộng, cũng như cách ứng dụng đào tạo kỹ thuật số và ghi chép điện tử cho nông dân.
Các đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc huy động nguồn lực, chia sẻ lợi ích từ tín chỉ carbon một cách hài hòa, đồng thời kết nối chuỗi tiêu thụ gạo bền vững để nông dân được hưởng lợi thực chất từ việc thay đổi tập quán canh tác.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam yêu cầu Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật hướng dẫn, tập huấn và hỗ trợ các địa phương áp dụng quy trình trên từ vụ đông xuân 2025 – 2026. Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long cần rà soát, lựa chọn vùng nguyên liệu phù hợp, gắn áp dụng quy trình với các dự án khác, mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, chứng nhận bền vững.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp với Viện Môi trường nông nghiệp cùng các tổ chức quốc tế hoàn thiện khung kiểm chứng giảm phát thải, đồng bộ với hệ thống MRV quốc gia; Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, Trung tâm Khuyến nông quốc gia xây dựng mô hình hợp tác xã phát thải thấp, thúc đẩy chuỗi liên kết và tín chỉ carbon trong nông nghiệp.
Hội nghị đã thống nhất lộ trình áp dụng thí điểm từ vụ đông xuân 2025 – 2026, tiến tới nhân rộng toàn vùng từ năm 2027; đồng thời xây dựng bộ công cụ theo dõi, đánh giá hiệu quả giảm phát thải và hiệu quả kinh tế cho nông dân.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh, áp dụng hai quy trình này không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà là bước khởi đầu cho chuyển đổi phương thức sản xuất lúa gạo Việt Nam, từ sản xuất truyền thống sang sản xuất xanh, thông minh, tuần hoàn và phát thải thấp. Bộ Nông nghiệp và Môi trường mong muốn các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân phối hợp đồng bộ, biến quy trình này thành chuẩn mực mới trong sản xuất lúa vùng đồng bằng sông Cửu Long.