Quyết định này quy định Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030 gồm: Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030; quy định khung thí điểm xây dựng xã nông thôn mới hiện đại giai đoạn 2026 - 2030; quy định tỉnh, thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030.
Ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2026 – 2030. (Ảnh minh họa)
Theo Quyết định 51/2025/QĐ-TTg, Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030 bao gồm 10 tiêu chí, 47 chỉ tiêu.
10 tiêu chí gồm: quy hoạch; hạ tầng kinh tế - xã hội; phát triển kinh tế nông thôn; đào tạo nguồn nhân lực nông thôn; văn hóa, giáo dục, y tế; giảm nghèo và an sinh xã hội; khoa học công nghệ và chuyển đổi số; môi trường và cảnh quan nông thôn; xây dựng hệ thống chính trị và hành chính công; tiếp cận pháp luật và an ninh, quốc phòng. Mỗi tiêu chí đều được chia theo 3 nhóm xã (xã nhóm 1, xã nhóm 2, xã nhóm 3) để phù hợp với việc sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính xã và trình độ phát triển của các xã. Đây là bước đột phá, chấm dứt cách tiếp cận "một bộ tiêu chí cho mọi xã", tạo tính linh hoạt, sát thực tiễn, nâng cao khả năng hoàn thành.
Xã nhóm 1 là xã liền kề đô thị hiện hữu và có định hướng phát triển thành đô thị hoặc xã có tỷ trọng ngành nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế dưới 10%, hoặc xã được định hướng là đô thị mới. Xã nhóm 2 là xã không thuộc nhóm 1 và nhóm 3. Xã nhóm 3 là xã khu vực II và xã khu vực III thuộc địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được cấp có thẩm quyền phân định theo quy định.
Quyết định 51/2025/QĐ-TTg quy định khung thí điểm xây dựng xã nông thôn mới hiện đại giai đoạn 2026 - 2030. Đây là điểm mới so với giai đoạn 2021 - 2025, tạo cơ chế thử nghiệm cho mô hình nông thôn mới hiện đại, gắn đô thị hóa với nông thôn, theo hướng phân cấp cho địa phương khuyến khích thí điểm ở nơi có điều kiện (nếu có), tránh việc triển khai ồ ạt mà thiếu cơ sở thực tiễn; để tổng kết, rút kinh nghiệm ở cuối giai đoạn 2026 - 2030, làm cơ sở để nghiên cứu, xây dựng, áp dụng thực hiện trên diện rộng trong giai đoạn sau năm 2030.
Bên cạnh đó, Quyết định quy định rõ 13 điều kiện để tỉnh, thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, tăng 5 điều kiện so với giai đoạn 2021 - 2025, nhằm tạo động lực và khích lệ các tỉnh, thành phố phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao hơn chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn.
Quyết định 51/2025/QĐ-TTg có hiệu lực thi hành từ ngày 15/2/2026.