Tiếp tục kỳ họp thứ 9, sáng 28/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Theo đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hòa), dự thảo Luật quy định, Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hoạt động không vì lợi nhuận, huy động vốn linh hoạt và độc lập tài chính nhưng chưa có hướng dẫn cụ thể về cơ chế quản lý, phân bổ vốn và trách nhiệm của các bên liên quan.
Do đó, đại biểu đề nghị quy định chi tiết cơ cấu tổ chức và tiêu chí phân bổ vốn, cơ chế giám sát hoạt động của Quỹ, làm rõ trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan liên quan trong việc kiểm tra, đánh giá hiệu quả hoạt động của Quỹ, tránh lãng phí hoặc lạm dụng nguồn lực.
Bên cạnh đó, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh cho rằng, quy định về dán nhãn năng lượng và công khai thông tin là cần thiết nhưng hiện thiếu cơ chế kiểm tra, giám sát việc tuân thủ, đặc biệt trong thương mại điện tử.
Đại biểu đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của cơ quan quản lý trong việc kiểm tra định kỳ và xử lý vi phạm đối với các doanh nghiệp không tuân thủ dán nhãn năng lượng, đặc biệt trên các nền tảng thương mại điện tử; đồng thời, cần có quy định cụ thể về việc công khai danh sách những doanh nghiệp vi phạm để bảo vệ người tiêu dùng.
Phiên thảo luận tại hội trường sáng 28/5
Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh) chia sẻ, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là rất cần thiết, có ý nghĩa chính trị rất quan trọng đối với cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, giảm chi phí xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong giai đoạn mới.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn cho biết, xây dựng là một trong những ngành tiêu tốn nhiều năng lượng nhất hiện nay. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), ngành xây dựng chiếm hơn 36% tổng tiêu thụ năng lượng trên toàn cầu và trên 40% lượng phát thải CO2. Ở Việt Nam, hơn 60% điện năng các công trình được dùng cho điều hòa và chiếu sáng, chủ yếu do sử dụng vật liệu kém hiệu quả
Tuy nhiên, khi triển khai áp dụng dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng sẽ không tránh khỏi những khó khăn nhất định như: thiếu tiêu chí, tiêu chuẩn quốc gia cho nhiều loại vật liệu; số lượng phòng thử nghiệm đạt chuẩn còn ít; chi phí thử nghiệm cao và cơ chế hậu kiểm còn yếu.
Vì vậy, đại biểu Trần Quốc Tuấn đề xuất, khi dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng, Chính phủ cần ban hành lộ trình dán nhãn bắt buộc cho một số vật liệu xây dựng có ảnh hưởng lớn đến tiêu thụ điện như kính xây dựng, vật liệu cách điện, vật liệu xây dựng…
Bên cạnh đó, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam về hiệu suất năng lượng đối với vật liệu xây dựng đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế; xã hội hóa hoạt động thử nghiệm, cấp chứng nhận...
Đại biểu Trần Quốc Tuấn cũng đề nghị quy định ứng dụng QR-code trong sản xuất loại vật liệu này để truy xuất nhãn hiệu năng lượng, giúp người tiêu dùng có thể hiểu được sản phẩm mình đang dùng tốt đến đâu; đồng thời có chế hậu kiểm mạnh mẽ, xử lý nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm; từ đó thúc đẩy ngành xây dựng phát triển bền vững, tiết kiệm và văn minh.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, qua thảo luận, các đại biểu Quốc hội cơ bản nhất trí về nhiều nội dung giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả như đã nêu trong Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Các đại biểu Quốc hội cũng đóng góp thêm ý kiến về một số nội dung như: các chế tài liên quan đến tính minh bạch của việc dán nhãn năng lượng đối với phương tiện, thiết bị, vật liệu xây dựng; bổ sung quy định về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa ứng dụng các giải pháp sử dụng năng lượng hiệu quả; sự phù hợp với các cam kết quốc tế; ưu đãi hỗ trợ về thuế đối với những hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; mô hình Công ty dịch vụ năng lượng (ESCO); giải pháp thúc đẩy chuyển đổi qua năng lượng xanh; Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; xây dựng bộ tiêu chí giám sát và tăng cường các giải pháp xã hội hóa... Đồng thời, các đại biểu Quốc hội góp ý về một số vấn đề cụ thể khác cũng như về kỹ thuật lập pháp.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo cùng các cơ quan hữu quan nghiêm túc tiếp thu, giải trình thấu đáo ý kiến của các đại biểu Quốc hội, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp này.