Tổng cục Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho biết, năm 2020, thiên tai đã làm 357 người chết và mất tích, tổng thiệt hại về kinh tế trên 39.962 tỷ đồng.
Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, tình hình thiên tai sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường trong thời gian tới. Các tháng còn lại của năm 2021 có khả năng xuất hiện khoảng 12 - 14 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực biển Đông, trong đó có 5 - 7 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Lũ trên các hệ thống sông tiếp tục được dự báo diễn biến phức tạp, nguy cơ cao xảy ra lũ quét và sạt lở đất trên các sông suối nhỏ, vùng thượng lưu các sông; ngập úng tại các thành phố và các khu đô thị.
Bão lũ, sạt lở đất gây ảnh hưởng nặng nề đến người dân
Theo đó, nhiều địa phương trên cả nước đã và đang xây dựng kế hoạch PCTT, thích ứng với biến đổi khí hậu, theo Chiến lược quốc gia về Phòng chống thiên tai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được phê duyệt tại Quyết định số 379/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Cụ thể, UBND tỉnh Quảng Nam vừa ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia trên địa bàn với mục tiêu chủ động PCTT thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm thiểu tổn thất về người và tài sản của nhân dân và Nhà nước.
Trong đó, đến năm 2030, tỉnh đặt mục tiêu giảm 50% thiệt hại về người do lũ quét, sạt lở đất so với giai đoạn 2011 - 2020; thiệt hại về kinh tế do thiên tai thấp hơn giai đoạn 2011 - 2020, không vượt quá 1,2% GRDP; lực lượng làm công tác PCTT được kiện toàn theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả; phương tiện, trang thiết bị PCTT&TKCN tiên tiến, hiện đại, ngang tầm với các quốc gia hàng đầu trong khu vực.
100% cơ quan chính quyền các cấp, tổ chức và hộ gia đình được tiếp nhận đầy đủ thông tin và hiểu biết kỹ năng phòng tránh thiên tai; lực lượng làm công tác PCTT được đào tạo, tập huấn, trang bị đầy đủ kiến thức và trang thiết bị cần thiết; 100% tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đảm bảo các yêu cầu theo phương châm “4 tại chỗ” (lực lượng, chỉ huy, phương tiện, hậu cần tại chỗ); 100% khu vực trọng điểm, xung yếu phòng chống thiên tai được lắp đặt hệ thống theo dõi, giám sát; 100% tàu cá đánh bắt vùng khơi và vùng lộng được lắp đặt hệ thống giám sát, bảo đảm thông tin liên lạc.
Để thực hiện mục tiêu này, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh Quảng Nam có trách nhiệm hướng dẫn, đôn đốc các địa phương xây dựng và thực hiện kế hoạch phòng, chống thiên tai, phương án ứng phó với thiên tai theo cấp độ rủi ro. Đồng thời, chỉ đạo việc nâng cao năng lực lực lượng làm công tác PCTT&TKCN; tăng cường cơ sở vật chất của cơ quan chỉ đạo, chỉ huy các cấp; hướng dẫn củng cố và hoạt động của lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã.
UBND các huyện, thị xã, thành phố chủ động thực hiện lồng ghép nội dung bảo đảm an toàn phòng, chống thiên tai vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; chuyển đổi sản xuất ứng phó với thiên tai; nâng cao nhận thức cộng đồng, quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; tập huấn, phổ biến kỹ năng cho lực lượng làm công tác PCTT, cộng đồng và người dân. Chủ động rà soát, sắp xếp lại dân cư, di dời dân cư sinh sống tại những khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất, sạt lở bờ sông, bờ biển; xây dựng, lắp đặt hệ thống theo dõi, cảnh báo và kiểm soát rủi ro thiên tai tại các khu vực trọng điểm, xung yếu.
Tỉnh Quảng Nam đặt mục tiêu giảm đáng kể thiệt hại về người do bão lũ
Cũng đặt mục tiêu không để thiệt hại về người, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về tài sản của người dân lên hàng đầu, ngay từ đầu mùa mưa bão năm 2021, tỉnh Quảng Ninh cũng đã chủ động triển khai các biện pháp PCTT một cách đồng bộ, hiệu quả.
Trước những diễn biến bất thường về thời tiết, tỉnh Quảng Ninh luôn chủ động thực hiện phương châm "4 tại chỗ”, “3 sẵn sàng" (sẵn sàng chủ động phòng tránh, đối phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và có hiệu quả) được các đơn vị, địa phương nghiên cứu, vận dụng vào từng tình huống, điều kiện cụ thể để triển khai, trong đó lấy công tác chuẩn bị ứng phó làm nòng cốt.
Sở NN&PTNT Quảng Ninh cũng phê duyệt phương án vùng trọng điểm phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh, gồm 5 vùng: vùng số 1 - đê Hà Nam, Thị xã Quảng Yên; vùng số 2 - dân cư vùng nguy cơ sạt lở đất và lũ quét; vùng số 3 - dân cư và tàu thuyền hoạt động trên vịnh Hạ Long, Bái Tử Long và vùng biển Quảng Ninh; vùng số 4 - đê tả sông Kinh Thầy, Thị xã Đông Triều; vùng số 5 - hồ chứa nước Yên Lập. Các địa phương trên địa bàn tỉnh chủ động tổ chức thực hiện phương án đảm bảo an toàn về người và tài sản, nhất là trong mùa mưa bão.
Đến nay, công tác PCTT&TKCN của tỉnh Quảng Ninh đã được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng từ phương án, phương tiện, thiết bị, vật tư, lực lượng để kịp thời ứng phó với thiên tai. Tuy nhiên, để công tác PCTT thực sự hiệu quả, giảm bớt những thiệt hại về người và tài sản thì các địa phương và người dân cần chủ động nắm bắt thông tin thời tiết, chuẩn bị các phương án phòng tránh, trú, trong đó lấy phòng là chính, đảm bảo an toàn về người và tài sản là mục tiêu cao nhất.
Vùng trọng điểm phòng chống thiên tai số 3 - dân cư và tàu thuyền hoạt động trên vịnh Hạ Long, Bái Tử Long và vùng biển Quảng Ninh
Huyện Lục Yên (Yên Bái) là địa phương thường xuyên bị ảnh hưởng do mưa bão gây ra, gây thiệt hại về tài sản của các hộ dân và nhiều công trình thuỷ lợi, giao thông trên địa bàn. Do đó, để chủ động trước mùa mưa bão năm nay, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản và hoa màu, góp phần ổn định xã hội và hoàn thành các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xã Tân Lĩnh (Lục Yên) đã kiện toàn, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trong Ban chỉ huy PCTT&TKCN, đảm bảo tính thống nhất, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành, đoàn thể để phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác phòng, tránh và kịp thời ứng phó, xử lý các tình huống khi thiên tai xảy ra.
Ông Trần Quốc Tuấn, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Lục Yên cho biết, để chủ động ứng phó trước diễn biến bất thường của thời tiết, Phòng tham mưu UBND huyện chỉ đạo các xã, thị trấn xây dựng kế hoạch năm 2021, kiện toàn ban chỉ huy và đội xung kích phòng chống thiên tai, phân công nhiệm vụ cho các thành viên. Chủ động tuyên truyền các bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai, các công điện, văn bản chỉ đạo trong việc ứng phó với thiên tai trước mỗi đợt thiên tai xảy ra qua hệ thống đài truyền thanh, điện thoại, mạng intrernet, Zalo, Facebook… để cấp Ủy, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân biết chủ động phòng, tránh. Thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” hỗ trợ trực tiếp nhân dân khi thiên tai xảy ra.
Ban chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh Yên Bái triển khai nhiều biện pháp kịp thời ứng phó với thiên tai
Chỉ riêng năm 2020, tỉnh Quảng Bình đã phải gánh chịu hậu quả của 4 đợt bão lũ, gây thiệt hại hơn 3.767 tỷ đồng. Chính vì vậy, công tác PCTT&TKCN luôn được chính quyền các cấp, các ngành quan tâm nhằm bảo đảm an toàn về người, tài sản và hạn chế thiệt hại khi thiên tai xảy ra.
Để chủ động PCTT, UBND tỉnh Quảng Bình đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tổ chức các cuộc họp khẩn cấp triển khai các nội dung ứng phó các tình huống thiên tai; phân công các đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh, các thành viên trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó tại các địa phương; chỉ đạo các cơ quan đơn vị, hướng dẫn người dân chủ động các phương án ứng phó với sự cố, thiên tai, trong đó bảo đảm tối đa nhất tính mạng con người.
Lãnh đạo tỉnh, thành viên Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các cấp cũng đã tích cực bám sát cơ sở, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các biện pháp ứng phó; rà soát các địa điểm dân cư, đồn, trạm... có nguy cơ bị sạt lở, lũ quét, ngập sâu, chủ động, kiên quyết di dời đến nơi an toàn. Trong đó, đã rà soát 3.937 hộ/18.040 nhân khẩu có khả năng bị ảnh hưởng của nước biển dâng, ngập lụt, sạt lở, lũ quét, sẵn sàng di dời khi cần thiết.
Ban Chỉ huy PCTT&TKCN kiêm Phòng thủ dân sự tỉnh phối hợp với các ngành liên quan đã trực tiếp kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện công tác trên ở các địa phương, cơ sở, công trình trọng điểm; đồng thời, đề xuất bổ sung phương án, kế hoạch, giải pháp để sẵn sàng đối phó với thiên tai bão lụt.
Di dời người dân khỏi vùng có khả năng bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai