Ngày 16/10, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả phát triển sản phẩm OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) và du lịch nông thôn giai đoạn 2021 - 2025, định hướng giai đoạn 2026 – 2030.
Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế nông thôn theo hướng nâng cao giá trị, hiệu quả và bền vững, năm 2018 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2018 - 2020 (tại Quyết định số 490/QĐ-TTg); đến năm 2022, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục phê duyệt Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2021 - 2025 (tại Quyết định số 919/QĐ-TTg), đồng thời phê duyệt Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 (tại Quyết định số 922/QĐ-TTg).
Quang cảnh hội nghị
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, sau hơn 7 năm triển khai Chương trình OCOP và hơn 3 năm thực hiện Chương trình phát triển du lịch nông thôn, 2 chương trình đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.
Đến tháng 9/2025, cả nước đã có gần 17.400 sản phẩm OCOP của hơn 9.300 chủ thể OCOP đạt 3 sao trở lên, tăng hơn 8.400 sản phẩm so với năm 2022, vượt chỉ tiêu được giao tại Quyết định số 919/QĐ-TTg ngày 1/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ.
Đến nay, cả nước có hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động, tăng 235 mô hình so với năm 2022. Sản phẩm OCOP đã đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm; có mẫu mã, bao bì đa dạng và thân thiện với môi trường, phù hợp yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu. Nhận thức, tư duy và năng lực của chủ thể OCOP, đặc biệt là các hợp tác xã và doanh nghiệp nhỏ và vừa đã được nâng cao. Thương hiệu OCOP dần được khẳng định trên thị trường trong nước và bắt đầu vươn ra thế giới.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam đánh giá, Chương trình mỗi xã một sản phẩm và Chương trình du lịch nông thôn không chỉ mang lại kết quả về số lượng sản phẩm mà còn tạo ra những chuyển biến sâu sắc về tư duy và phương thức sản xuất ở khu vực nông thôn. Các mô hình kết hợp giữa trải nghiệm du lịch, tiêu thụ sản phẩm OCOP đang dần hình thành hệ sinh thái kinh tế nông thôn “đa giá trị”, nơi văn hóa bản địa, cảnh quan sinh thái được “đánh thức” và khai thác hiệu quả.
Chương trình OCOP cũng góp phần chuyển đổi quy mô sản xuất nhỏ lẻ sang liên kết chuỗi giá trị, xây dựng vùng nguyên liệu ổn định; đồng thời thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, phát triển ngành nghề, dịch vụ thương mại nông thôn. Đặc biệt, chương trình đã mở ra hướng phát triển sinh kế mới cho vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, phụ nữ nông thôn.
Thống kê cho thấy, 60,7% chủ thể OCOP đạt từ 3 sao trở lên có doanh thu tăng bình quân 17,6%/năm; 42,3% mở rộng quy mô lao động; 40% chủ thể là phụ nữ và 19,6% là người dân tộc thiểu số tại khu vực miền núi, khó khăn.
Các mô hình kết hợp giữa trải nghiệm du lịch, tiêu thụ sản phẩm OCOP đang dần hình thành hệ sinh thái kinh tế nông thôn “đa giá trị”
Bước sang giai đoạn mới, theo quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định một loạt nhiệm vụ trọng tâm như hoàn thiện cơ chế, chính sách, trong đó sẽ nghiên cứu và phối hợp các Bộ, ngành xây dựng nghị định riêng về phát triển OCOP và du lịch nông thôn; nghiên cứu cơ chế ưu đãi về đất đai, tín dụng, lao động và công nghệ.
Bên cạnh đó, ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu số quốc gia về OCOP và du lịch nông thôn, phục vụ truy xuất nguồn gốc, quản lý chất lượng, kết nối sàn thương mại điện tử; phối hợp với các cơ quan truyền thông xây dựng chuyên mục tuyên truyền thường xuyên.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với Bộ Công Thương và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức các hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, hướng tới xuất khẩu sản phẩm OCOP.
Bộ giao Văn phòng Điều phối Trung ương xây dựng hướng dẫn phát triển OCOP và du lịch nông thôn gắn với các chương trình nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển vùng dân tộc thiểu số.
Ông Trần Đức Thắng nhấn mạnh, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiên phong, chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương và tổ chức xã hội để thúc đẩy chương trình OCOP và du lịch nông thôn phát triển thực chất, góp phần nâng tầm thương hiệu sản phẩm Việt.