Ngày 26/2, tại Hà Nội, Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) phối hợp Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) và Ban Thường trực đánh giá tác động CGIAR (SPIA) tổ chức Hội thảo đánh giá sự phổ biến và áp dụng các đổi mới sáng tạo của CGIAR (Nhóm tư vấn nghiên cứu nông nghiệp quốc tế) trong nông nghiệp Việt Nam.
Phát biểu tại sự kiện, TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế nhấn mạnh: Hội thảo hôm nay là sự kiện quan trọng để đánh giá kết quả các đổi mới sáng tạo mà CGIAR đã thực hiện tại Việt Nam giai đoạn qua. Từ đó, phân tích cơ hội mới, thảo luận đề xuất các giải pháp nhân rộng quy mô áp dụng các đổi mới sáng tạo.
Quang cảnh hội thảo
Báo cáo SPIA Việt Nam 2024 “Tham vọng toàn cầu hướng tới lộ trình phát triển bền vững” cho thấy tỷ lệ áp dụng rộng rãi các sáng kiến CGIAR trong lĩnh vực nông nghiệp đem lại những lợi ích sinh kế bền vững và thiết thực cho 3,7 đến 3,9 triệu hộ gia đình Việt Nam. Các dữ liệu sử dụng trong báo cáo được thu thập thông qua sự phối hợp chặt chẽ với Tổng cục Thống kê cho giai đoạn 2022 - 2024, áp dụng những phương pháp điều tra, khảo sát và thống kê đổi mới.
Một số sáng kiến đáng chú ý như: các giống lúa mới được phát triển từ nguồn gen của CGIAR đã được gần 2 triệu hộ gia đình Việt Nam áp dụng vào năm 2022. Việc phổ biến các giống lúa cho năng suất cao và có khả năng kháng bệnh này đã góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập của Việt Nam vào thị trường lúa gạo toàn cầu.
Việc áp dụng thành công các giống cá rô phi từ dòng GIFT đã mang lại lợi ích lớn cho ngành nuôi trồng thủy sản thương mại của Việt Nam. Sự phổ biến rộng rãi các giống sắn có hàm lượng tinh bột cao (chiếm 54% số hộ trồng sắn) đã góp phần thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp tinh bột sắn của Việt Nam.
Báo cáo xác định 19 sáng kiến nông nghiệp quan trọng đã được nông dân Việt Nam áp dụng rộng rãi, bao gồm các sáng kiến cơ giới hóa như san phẳng mặt ruộng bằng laser, máy gặt đập liên hợp mini và máy cuốn rơm nhằm cải thiện thực hành quản lý phế, phụ phẩm trong canh tác lúa.
Các sáng kiến nông nghiệp thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu cũng được áp dụng rộng rãi như xây dựng bản đồ rủi ro thiên tai và kế hoạch thích ứng với biến đổi khí hậu (CS-MAP), bản tin thời tiết nông vụ, tưới ngập khô xen kẽ (AWD). Các thực hành canh tác bền vững cũng được phổ biến rộng rãi thông qua những chương trình như “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm” và sử dụng giống xác nhận.
Theo ông Travis Lybbert, Chủ tịch SPIA, nhiệm vụ chính của SPIA là rà soát và phân tích bằng chứng về tác động của các khoản đầu tư nghiên cứu của CGIAR. Tại Việt Nam, bộ dữ liệu khoa học do các nhà nghiên cứu quốc tế thu thập cho thấy hiệu quả cao. Nhiều đề tài nghiên cứu được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận, chuẩn hóa, đưa vào sổ tay thực hành cho cán bộ khuyến nông và nông dân.
Trực quan hóa kết quả này trên bản đồ nhiệt thể hiện số lượng báo cáo trên hệ thống của CGIAR, ông Lybbert phân tích, màu đỏ trên lãnh thổ Việt Nam cho thấy nước ta có mức độ thu thập dữ liệu cao. Với gần 200 kết quả được ghi nhận, dữ liệu này sẽ giúp các đối tác quốc tế tìm hiểu thực tiễn Việt Nam. SPIA sẽ chuyển giao toàn bộ nguồn dữ liệu và bằng chứng thu thập được đến các nhà hoạch định chính sách, hỗ trợ nhà quản lý có cái nhìn toàn diện nhất và hiệu quả các khoản đầu tư quốc tế.