Tại hội thảo, Phó Chủ tịch thường trực Hội Cấp Thoát nước Việt Nam Trần Anh Tuấn cho biết, biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, ô nhiễm nguồn nước... là những nguy cơ tiềm ẩn tác động trực tiếp đến an ninh, an toàn và phát triển bền vững của ngành nước Việt Nam. Đặc biệt, những diễn biến bất thường như khô hạn vùng duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên; nhiễm mặn, nhiễm phèn các tỉnh duyên hải và vùng đồng bằng sông Cửu Long; lũ quét, lũ ống ở các tỉnh phía Bắc như Lai Châu, Hà Giang, Lào Cai... đã trở thành khó khăn mà nhiều doanh nghiệp cấp thoát nước tại các địa phương phải đối diện.
Trước những thách thức này, ngành nước Việt Nam đang tập trung đóng góp xây dựng Luật Cấp Thoát nước, dự kiến được thông qua vào năm 2025 với những chính sách tài chính phù hợp, khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân, Nhà nước trong hỗ trợ các vùng miền núi khó khăn, vùng bị tác động của biến đổi khí hậu.
Thoát nước đô thị sau mưa lớn
Tại hội thảo, các đại biểu đã chỉ ra một số khó khăn, thách thức trong lĩnh vực thoát nước mưa và thu gom nước thải, quản lý nước đô thị bền vững tại một số tỉnh, thành phố; các mô hình quản lý vận hành công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung hiệu quả bền vững… từ đó đề xuất giải pháp công nghệ môi trường bền vững, tối ưu.
Theo Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam Đào Xuân Học, Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm chất lượng nước do ô nhiễm nguồn nước từ thượng nguồn cũng như do quá trình khai thác khoáng sản, công nghiệp hóa, đô thị hóa mạnh mẽ; việc xả thải không qua xử lý ra sông ngòi, gây ô nhiễm nước bề mặt và nước ngầm. Cùng với đó là việc cạn kiệt tài nguyên nước do biến đổi khí hậu; tác động từ hệ thống hồ chứa thượng nguồn; khai thác nước ngầm quá mức; quản lý không đồng bộ, chồng chéo ở cấp Bộ, giữa các cấp chính quyền, ngành công nghiệp và người dân.
Vì vậy, ngành nước cần có giải pháp toàn diện, kết hợp giữa hoàn thiện thể chế chính sách về tài nguyên nước với việc hoàn chỉnh tổ chức bộ máy; đầu tư công nghệ xử lý nước thải (nước thải công nghiệp). Đặc biệt cần sự hợp tác đồng bộ giữa các cấp chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng.
Đề cập đến sự phát triển ngành nước khu vực đồng bằng sông Cửu Long trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ông Alexander Redeker, Giám đốc điều hành Công ty Aone Deutschland AG (Đức) nhận định, vai trò của đồng bằng sông Cửu Long đối với kinh tế và an ninh lương thực của Việt Nam là không thể phủ nhận. Để quản lý, bảo vệ nguồn nước đồng bằng sông Cửu Long, Chính phủ Việt Nam cần vận động toàn dân tiết kiệm nước; thay đổi loại cây nông nghiệp phù hợp; thiết kế các nhà máy xử lý nước. Thiết lập hệ thống giám sát chất lượng nước trung tâm cho nguồn nước ngầm và nước sông ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long trong kết nối với các nhà máy xử lý nước thông minh thích ứng; nhà máy xử lý nước khu vực có hệ thống ống truyền tải, phân phối…