Mới đây, UBND TPHCM đã có Quyết định 3205/QĐ-UBND về phương án “Phòng ngừa, ứng phó và khắc phục động đất, sóng thần trên địa bàn TPHCM”.
Động đất rất khó dự báo, từ lúc xuất hiện các dấu hiệu đến khi xảy ra động đất chỉ trong thời gian rất ngắn nên rất khó cho các nhà khoa học để dự báo chính xác thời điểm và vị trí xảy ra động đất. Khả năng dự báo chỉ dựa vào tài liệu thống kê tần suất xảy ra động đất trong lịch sử. Đối với sóng thần gây ra do động đất ở xa, thời gian lan truyền của sóng thần từ khu vực xảy ra động đất tới vùng bờ là thời gian tối đa để vận hành hệ thống cảnh báo và di tản người dân đến nơi an toàn.
TPHCM nằm trong vùng có đứt gãy sông Sài Gòn, thuộc loại đứt gãy có khả năng phát sinh động đất mạnh đến 5,5 độ richter, gây chấn động cấp VII ở khu vực TPHCM và các vùng lân cận. Mặc dù khả năng xảy ra động đất ở mức nhỏ nhưng cần lưu ý sự tác động của dư chấn đến các chung cư cao tầng cũ, các công trình có nền móng yếu, công trình có chất lượng xây dựng kém. Bên cạnh đó, cần đặc biệt lưu ý các khả năng xảy ra sóng thần do tâm chấn xuất phát từ vùng biển lân cận.
Vì vậy, phương án “Phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả động đất, sóng thần trên địa bàn TPHCM” vừa được UBND thành phố ban hành nhằm tập trung xây dựng các tình huống cơ bản và phân công vai trò, nhiệm vụ đối với các Sở, ngành, đơn vị thành viên Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn thành phố trong công tác tuyên truyền, chuẩn bị lực lượng, phương tiện; tổ chức thông tin liên lạc; diễn tập các tình huống; tổ chức sơ tán, di dời dân, đảm bảo hiệu quả công tác tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả khi xảy ra động đất, sóng thần; chủ động ứng phó kịp thời trong mọi tình huống.
Sóng thần và động đất chỉ được dự đoán trong thời gian ngắn nên gây khó khăn trong công tác ứng phó. (Ảnh minh họa)
Trong đó, thành phố sẽ phát huy mọi nguồn lực, cơ sở vật chất, kỹ thuật theo phương châm “4 tại chỗ” và “3 sẵn sàng”; tích cực, chủ động phòng ngừa, thông báo, báo động sớm; thu thập và xử lý thông tin nhanh, chính xác; chỉ huy điều hành thống nhất theo phương án linh hoạt, sáng tạo và quyết đoán.
Trong trường hợp vượt quá khả năng của TPHCM, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn thành phố sẽ báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai, Ủy ban quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn để được chỉ đạo.
Ngoài ra, quyết định cũng nêu rõ, thời gian tới, TPHCM sẽ tổ chức các lớp chuyên đề bồi dưỡng kiến thức về động đất, sóng thần, kỹ năng tổ chức ứng phó, triển khai các văn bản pháp lý liên quan đến lĩnh vực phòng ngừa, ứng phó thiên tai động đất, sóng thần; đồng thời truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng: báo, đài phát thanh, đài truyền hình, trang thông tin điện tử và phương tiện truyền thông khác.
Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì xây dựng và thực hiện tuyên truyền cho mọi người dân kiến thức cần thiết để tự thực hiện, tránh tâm lý hoảng loạn khi có động đất, sóng thần xảy ra. Sở Giáo dục và Đào tạo đưa kiến thức động đất, sóng thần và các hướng dẫn xử lý tình huống khi có động đất, sóng thần xảy ra vào chương trình ngoại khóa cho học sinh tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông.
Bên cạnh đó, TPHCM sẽ thường xuyên tổ chức diễn tập, huấn luyện sử dụng thành thạo các phương tiện, trang thiết bị; diễn tập ứng phó, tìm kiếm cứu nạn và khắc phục hậu quả theo các tình huống giả định; diễn tập các biện pháp bảm đảm an ninh, trật tự xã hội, không để kẻ địch, tội phạm, phần tử xấu lợi dụng tình hình để phá hoại, chiếm đoạt tài sản của nhà nước và nhân dân khi xảy ra động đất, sóng thần.