Thường thì trong dịp Tết Nguyên đán, gia chủ khi đón khách đến nhà, bên cạnh chén trà, đĩa bánh mứt kẹo và gói hạt dưa hay hạt hướng dương thì ly rượu ngọt thơm sẽ làm ấm lòng hơn trong cái rét đầu xuân năm mới của gió lạnh, mưa phùn. Nói về chén rượu xuân, nhiều người trong chúng ta hẳn rất thích đoạn trích sau đây trong cuốn “Thương nhớ mười hai “ của nhà văn Vũ Bằng: “Vào khoảng nửa đêm, thành phố im ắng. Có mấy hạt mưa xuân bắt đầu. Người chồng đóng cửa lại, vào nhà. Không khí lại càng thân mật thêm lên. Chắt chiu trong mười mấy năm trời, kể từ lúc còn hai bữa cơm đèn cho đến bây giờ có đồng ra đồng vào, người vợ đêm xuân cảm thấy con tim có cánh, rót hai li rượu nhỏ mầu trắng cùng đối ẩm với người chồng lấy nhau từ lúc hãy còn nghèo túng”.
Vì vậy, dễ hiểu tại sao trên chiếc bàn tiếp khách sang trọng của thời phú quý sinh lễ nghĩa, một chai rượu vang và vài chiếc ly pha lê Lucaris luôn được bày biện sẵn sàng. Nói đến rượu, bia, dân tộc nào cũng như nhau, “phi tửu bất thành lễ”. Đã là lễ thì không thể thiếu rượu, ta hay tây cũng vậy. Nhưng giữa ta và tây lại có nhiều sự khác nhau căn bản, cả về rượu và cách uống.
Những chai vang quý
Người phương tây, khi có điều kiện, thường uống rươụ tại bàn, trải khăn trắng muốt, ngày không sao, tối phải thắp đèn nến sáng trưng. Ly, cốc không pha lê Lucaris, Riedel hoặc Schott thì cũng phải là thủy tinh loại sang như Ocean. Rượu trẻ, mạnh mẽ thì rót ra bình thủy trước 20 - 30 phút để hương vị rượu thêm thơm ngát, cơ thể rượu được thư giãn, mịn màng, xênh xang, êm ái như nhung như lụa, uống đến đâu đã đời đến đó. Rượu lâu năm nhiều khi cũng được rót ra bình thủy để tránh không cho cặn rượu đi theo dòng chảy vào cốc bạn hiền. Những chai rượu lâu năm mà sự cân bằng sinh thái mong manh như trứng để đầu đẳng thì được thận trọng, nâng niu đưa vào lẵng rót rượu và được mở nút không phải bằng khui mở thông thường mà bằng nhíp mở rượu Ghidini hoặc Vacuvin với tất cả sự cẩn trọng như ta nâng đỡ bố mẹ già, rồi khẽ khàng rót cho bè bạn, người thân như thể “giọt rượu, giọt vàng”. Người uống rượu cầm ly soi ra trước đèn, trìu mến, nâng niu, đắm say như thể đang giải y một cô gái đẹp. Những lời bình phẩm về rượu cũng vô cùng đa dạng khi ngồi bên người đẹp, nào là “tửu sắc tương liên”, nào là “rượu thùy mị, nết na, hào hoa, phong nhã”, nào là “cơ thể mảnh mai, duyên dáng, đầy nữ tính”, “chân dài quý phái”, “nước mắt như mưa”, “mẫn cảm, đầy sức quyến rũ”…
Trong thế giới rượu mênh mông thì rượu Champagne và rượu vang vẫn được nhiều gia đình lựa chọn để tiếp khách hoặc dùng trong các bữa tiệc tất niên, bởi nồng độ cồn trong rượu chỉ dao động từ từ 12 - 15 độ, kể cả cánh chị em cũng rất thích. Hơn nữa, rượu vang là một sản phẩm đang được người tiêu dùng Việt Nam mến mộ vì những yếu tố tốt cho sức khỏe…
Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, tôi và vài người bạn trong ngành ngân hàng, bất động sản, cây cảnh, du thuyền, xe sang, nhập khẩu - kinh doanh rượu bia, du lịch và ngoại giao quyết định tổ chức một cuộc gặp mặt đầu xuân tại Toviet Cellar. Vì là những ngành nghề tiếp xúc nhiều với các đối tác nước ngoài, anh chị em đều có những chai vang đặc biệt. Vợ tôi cũng muốn làm thử một vài món Tết nhằm nghiên cứu xem các món ăn Việt Nam có thể kết hợp nhuần nhuyễn với rượu vang hay không. Thực đơn Tết của chúng tôi vì thế cũng đơn giản, chỉ có món gỏi sứa, canh nội tạng heo, cá thu một nắng rán, cừu Ninh Thuận bỏ lò và giò lụa, bánh chưng xanh mua ở chợ Việt Hưng.
Sau khi khai vị bằng 4 chai Champagne Moet Chandon Brut Imperial, Haton Brut Réserve, Canard-Duchene Charles VII Blanc de Noirs và Piper-Heidsieck Millesime 2014 (Pháp), chúng tôi bắt đầu món gỏi sứa với 1 chai vang trắng Markus Molitor Spatlese Riesling của Đức. Vị ngọt dịu của thịt sứa và cà rốt, bắp cải bào càng được tôn lên bởi vị thơm và axit chua tươi mát của nho Riesling thu hoạch theo những quy trình nghiêm ngặt về sản lượng và phương thức canh tác. Nếu như được lựa chọn, tôi cho rằng món gỏi sứa này cũng kết hợp rất thành công với các chai Sauvignon Blanc của vùng Val de Loire hoặc Sauvignon Blanc không ủ trong thùng gỗ sồi của New Zealand.
Khi dùng sang món canh nội tạng heo, ai trong chúng tôi cũng phải trầm trồ khen ngon vì nước canh trong, ngọt lịm, lòng heo và gan thái mỏng như tự tan chảy trong vòm miệng, gia vị và rau mùi nêm vừa càng làm tăng khoái cảm khi chúng tôi dùng món này với 1 chai Nichols Chardonnay lâu năm của vùng California (Mỹ) và 1 chai Kuefin Grand Cru Riesling d’Alsace 1989 (Pháp).
Với món cá thu một nắng rán, chúng tôi dùng chai Montagny Les Vignes Bleues 1er Cru Chardonnay 2020 và 1 chai Montes Alpha Chardonnay. Cũng như phương thức nuôi bò Kobe, rượu vang trong hầm rượu của hãng Montes được thưởng thức âm nhạc suốt 24 tiếng, nhất là các bản Thánh ca. Thảo nào mà rượu êm hiền, trong trẻo, tinh khiết như một bà xơ trẻ trong một bài hát tôi nghe đã từ lâu lắm (Em hiền như ma soeur).
Với món thịt cừu Ninh Thuận bỏ lò, chúng tôi đã có một trải nghiệm trên cả tuyệt vời với các chai Cotes de Bourg Roc de Cambes 1997, Tautavel Chateau Segula 2012, Barbera d’Alba Marchesi di Barolo 2021, Chateau Laroque St Emilion Grand Cru Classé 2015, Chateau Cantemerle Haut Medoc 2015 và Chateau Desmirail Margaux 2016… Mềm mượt như nhung, tannin mịn, tố chất hoa quả nhuần nhuyễn, dư vị sâu lắng, với chùm hương vị phức hợp của hoa hồng khô, mận đen, nho đen, va ni, gỗ trắc bá, thuốc lá sợi vàng, các chai rượu vang Chateau Laroque 2015, Chateau Cantemerle 2015 và Chateau Desmirail 2016 nức tiếng nói trên quả không hổ danh là các chai vang danh bất hư truyền không chỉ ở Pháp mà trên toàn thế giới.
Riêng món giò lụa, bánh chưng quốc hồn quốc túy, chúng tôi dùng 1 chai Chateau Balestard La Tourelle, Sta Emilion Grand Cru Classé 2006 vì rượu đã chuyển hóa mượt mà, nhuần nhuyễn, với tannin mịn màng và a xít chua thanh dịu. Khi ngồi viết bài này, tôi cho rằng một chai vang đỏ Sancerre nhẹ nhàng từ dòng nho Pinot Noir của nhà Henri Bourgeois (Pháp) hay 1 chai Pinot Noir của vùng California (Mỹ) cũng là một lựa chọn hợp lý.
Một vài anh em trong nhóm chúng tôi mê xì gà nên lẳng lặng mang bàn cà phê và ghế xếp ra ngồi trước cửa hầm rượu, kết thúc bữa ăn tất niên bằng 1 ly rượu Sauternes ngọt, 1 ly rượu Rhum St James Ambré (Martinique), 1 ly Whisky Talisker Dark Storm Single Malt hoặc 1 ly Bas-Armagnac Delord XO (Extra Old).
Vua Henri IV của Pháp (1553 - 1610) hẳn không ngoa khi nói rằng: "Rượu vang bếp khéo là thiên đường trên mặt đất”!