Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM (thuộc Sở Xây dựng) vừa có báo cáo tóm tắt Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông thành phố, trong đó đề xuất thí điểm thiết lập vùng phát thải thấp (LEZ) tại khu vực trung tâm vào năm 2026, nơi có mật độ giao thông và mức độ ô nhiễm cao nhất.
Theo đó, trong năm 2025, bắt đầu áp dụng lộ trình 100% xe buýt mới phải là xe điện/năng lượng xanh.
Đáng chú ý, đề án đề xuất từ ngày 1/1/2026, hạn chế xe công nghệ, xe thương mại không đạt chuẩn vào khu vực LEZ. Sau khi thiết lập vùng phát thải thấp tại trung tâm thành phố, các loại xe nói trên không đạt chuẩn khí thải Euro 4 và xe máy kinh doanh dịch vụ không đạt chuẩn Euro 2 sẽ bị hạn chế đi lại trong khu vực này.
Sau đó, từ ngày 1/1/2027 bắt đầu kiểm định khí thải bắt buộc với xe máy; mở rộng hạn chế xe máy không đạt tiêu chuẩn vào khu vực LEZ. Đến cuối năm 2028, hoàn thành chuyển 100% xe máy công nghệ sang xe điện.
TPHCM đẩy mạnh lộ trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh. (Ảnh minh họa)
Giai đoạn tiếp theo từ tháng 12/2029, cấm hoàn toàn xe máy xăng tham gia dịch vụ gọi xe công nghệ. Đến hết năm 2030, hoàn thành chuyển đổi 100% xe buýt là xe điện hoặc năng lượng xanh; áp dụng LEZ cho toàn bộ xe cá nhân ở khu trung tâm.
Từ ngày 1/1/2032, tất cả xe máy ở TPHCM phải đạt tiêu chuẩn khí thải mức 2. Sau năm 2032, TPHCM mở rộng LEZ ra ngoài vành đai 1.
Để thực thi hiệu quả, đề án đề xuất lắp đặt 58 camera giám sát giao thông và nhận diện biển số tự động (ANPR) trong giai đoạn 2026 - 2032 tại tất cả các cửa ngõ ra vào vùng phát thải thấp, các nút giao thông trọng điểm. Hệ thống này sẽ đối chiếu biển số phương tiện với dữ liệu đăng kiểm quốc gia để xác định tiêu chuẩn khí thải. Các phương tiện vi phạm sẽ bị ghi nhận tự động và gửi thông báo xử phạt điện tử đến chủ xe.
Từ năm 2032 trở đi, lắp thêm khoảng 200 camera ANPR trên toàn địa bàn TPHCM.
Cùng với lộ trình, đề án đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ tài chính cho đối tượng chuyển đổi như miễn 100% lệ phí trước bạ cho xe điện hoạt động kinh doanh, miễn 50% phí bảo trì đường bộ cho ô tô điện; miễn 50% lệ phí cấp đổi biển số xe điện; tăng trợ giá cho xe buýt điện; hỗ trợ 50% lãi vay hệ thống trạm sạc; hỗ trợ tiền mặt đối với hộ gia đình mua sắm xe máy mới (không quá 5 triệu đồng); hỗ trợ 10% lãi suất vay mua phương tiện trong năm đầu tiên….
Bên cạnh đó, TPHCM sẽ xây dựng 750 – 1.338 trạm sạc công cộng giai đoạn 2025 – 2030, mở mới 72 tuyến xe buýt, đầu tư hơn 1.100 xe buýt điện mới.