Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đã trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn trong việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Cụ thể, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thấy rằng, việc quy định thành lập Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả theo dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là cần thiết nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị.
Dự thảo luật quy định nguồn lực cho hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả bao gồm ngân sách nhà nước, nguồn vốn xã hội hóa và các nguồn hợp pháp khác. Trong đó, Điều 41a của dự thảo luật về Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã được chỉnh lý theo hướng đây là một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, có chức năng huy động vốn, cho vay, đầu tư, ủy thác để thúc đẩy hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên toàn quốc. Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định việc thành lập, tổ chức và hoạt động của quỹ này theo hướng xã hội hóa, độc lập về tài chính.
Phiên họp sáng 9/6 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. (Ảnh: TTXVN)
Về ý kiến đề nghị tích hợp Quỹ vào một số quỹ hiện hành khác, theo Thường trực Ủy ban, Quỹ nên được thành lập riêng để hỗ trợ các dự án sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả với đặc thù đòi hỏi nguồn vốn lớn, thời gian thu hồi vốn dài.
Quỹ hoạt động theo nguyên tắc bảo đảm bảo toàn vốn với nguồn vốn chủ yếu từ xã hội hóa, trong khi các quỹ khác như Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ Bảo vệ môi trường… sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước và có hạn mức tín dụng thấp. Do vậy, đề nghị giữ nội dung này như dự thảo luật.
Một nội dung khác của dự thảo luật là việc mở rộng đối tượng dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng.
Theo ông Lê Quang Huy, vật liệu xây dựng sử dụng cho các tòa nhà, công trình có ảnh hưởng rất lớn tới hiệu quả sử dụng năng lượng của các công trình. Việc bổ sung quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng trong dự thảo luật là cơ sở pháp lý để Bộ Xây dựng tổ chức thực hiện các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong ngành xây dựng. Từ đó góp phần nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp, mở rộng thị trường theo hướng chuyển dịch xanh.
Do đó, việc bổ sung quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng là cần thiết. Tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo luật đã được rà soát, chỉnh lý các quy định có liên quan, bảo đảm thống nhất, đồng bộ; đồng thời giao Bộ Xây dựng quy định cụ thể nội dung này.
Hoạt động dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng là hoạt động mới nên dự thảo luật đã xây dựng chính sách nhằm khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện theo quy định.
Đồng thời, giao Bộ Xây dựng ban hành danh mục và lộ trình áp dụng dán nhãn năng lượng cho sản phẩm là vật liệu xây dựng cho phù hợp với điều kiện thực tế.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, cần áp dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cụ thể hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, Quy hoạch điện VIII đang triển khai, các định hướng của Đảng về phát triển bền vững, bảo đảm an ninh năng lượng trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần tiếp tục rà soát lại dự thảo luật, không quy định cụ thể, chi tiết những việc thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Bộ.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý, thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ số trong kiểm toán và giám sát năng lượng; tăng cường cơ chế khuyến khích, ưu đãi thuế quan với lãi suất thấp thay vì chỉ áp dụng biện pháp bắt buộc. Tiếp tục rà soát các quy định liên quan đến Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, ưu đãi tài chính để bảo đảm phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Thuế; ban hành hướng dẫn triển khai chi tiết thông qua nghị định, thông tư để hỗ trợ địa phương và doanh nghiệp; khuyến khích chuyển đổi số như hệ thống giám sát tiêu thụ năng lượng… Tiếp tục làm rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng trong quản lý các lĩnh vực liên quan đến năng lượng, tránh chồng chéo.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương, các cơ quan có liên quan phối hợp với Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu giải trình đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, đặc biệt là ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại phiên họp để hoàn thiện dự thảo luật trình Quốc hội.