Báo cáo tại cuộc họp, ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về tổ chức và phát triển thị trường carbon trong nước (Điều 139). Vấn đề này cũng được quy định chi tiết tại Nghị định số 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone. Thị trường carbon trong nước gồm các hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon thu được từ cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong nước, quốc tế phù hợp với quy định của pháp luật và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Lộ trình triển khai thị trường carbon trong nước chia làm 2 giai đoạn: giai đoạn thí điểm từ năm 2025 đến năm 2027; giai đoạn vận hành chính thức từ sau năm 2028.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh chủ trì cuộc họp
Về việc chuẩn bị cho phân bổ hạn ngạch phát thải, thực hiện quy định tại Nghị định 6/2022/NĐ-CP của Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trình Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính cập nhật. Theo đó, các cơ sở phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, làm cơ sở để Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tổng hạn ngạch và tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính.
Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu thông tin thêm, Việt Nam hiện chưa có các tiêu chuẩn riêng để hình thành cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon nội địa, tuy nhiên, thời gian qua đã có nhiều doanh nghiệp thực hiện chương trình, dự án theo các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon quốc tế để trao đổi trên thị trường carbon tự nguyện quốc tế, chủ yếu là các dự án theo Cơ chế phát triển sạch (CDM). Qua đó, có khoảng 150 chương trình, dự án được cấp 40,2 triệu tín chỉ carbon và trao đổi trên thị trường carbon thế giới.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chuyển nhượng kết quả giảm phát thải khí nhà kính hấp thụ từ rừng với một số quỹ lâm nghiệp như Quỹ Đối tác carbon lâm nghiệp toàn cầu, Liên minh Giảm phát thải thông qua tăng cường tài chính lâm nghiệp. Phần lớn lượng giảm phát thải đều được giữ lại đóng góp cho Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) của Việt Nam.
Đại diện Cục Biến đổi khí hậu đề xuất một số nội dung cần triển khai thực hiện trong thời gian tới. Cụ thể, nhóm công việc chung về tổ chức và phát triển thị trường carbon: ban hành quy định hướng dẫn về kiểm kê khí nhà kính và đo đạc, báo cáo, thẩm định (MRV) cho các cơ sở phải kiểm kê khí nhà kính; xây dựng Hệ thống đăng ký quốc gia về hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; ban hành quy định, cơ chế tài chính đối với hạn ngạch và tín chỉ carbon; tăng cường năng lực cho các đơn vị thẩm định kết quả kiểm kê khí nhà kính và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.
Nhóm công việc về tổ chức và phát triển thị trường tuân thủ: hỗ trợ thực hiện kiểm kê khí nhà kính cho các cơ sở dự kiến được phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính (nhiệt điện, sản xuất thép, sản xuất xi măng); phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính; thiết lập và quản lý sàn giao dịch carbon; xây dựng quy chế tổ chức và hoạt động của sàn giao dịch carbon.
Nhóm công việc về phát triển thị trường tự nguyện: ban hành kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cấp lĩnh vực; ban hành tiêu chuẩn về tín chỉ carbon theo từng lĩnh vực; ban hành quy định thực hiện cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon và quy định về điều chỉnh tương ứng; kết nối, trao đổi tín chỉ carbon trong nước với thị trường carbon khu vực và thế giới.
Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh giao Cục Biến đổi khí hậu nhiệm vụ phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Bộ, địa phương để xây dựng chương trình thực hiện quản lý tín chỉ carbon và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam.
Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cũng đề nghị Cục Biến đổi khí hậu bám sát Chỉ thị số 13/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác quản lý tín chỉ carbon nhằm thực hiện NDC. Với các cơ quan của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng chỉ đạo cần bám sát quan điểm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia khi xây dựng chính sách; thực hiện nghiên cứu, thiết lập hệ thống đăng ký quốc gia về tín chỉ carbon, quản lý chương trình, dự án, hoạt động giảm phát thải khí nhà kính và tạo tín chỉ carbon phục vụ triển khai thí điểm và phát triển thị trường carbon trong nước.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh yêu cầu các cơ quan chuẩn bị đầy đủ tài liệu, nội dung và phối hợp đẩy mạnh công tác truyền thông tới doanh nghiệp, địa phương và cả người dân để mọi người hiểu, nắm rõ về tình hình quản lý tín chỉ carbon, phát triển thị trường carbon tại Việt Nam.
Đối với các đơn vị chuyên môn, Bộ trưởng đề nghị Viện nghiên cứu của Bộ Tài nguyên và Môi trường tăng cường trao đổi, tham vấn với chuyên gia, tổ chức quốc tế để học hỏi kinh nghiệm, đồng thời xây dựng chính sách, trong đó có quy định về tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi tín chỉ carbon trong và ra nước ngoài đảm bảo đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Các cơ quan chuyên môn cần sớm bắt tay vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu về tín chỉ carbon để chủ động nắm bắt cơ hội của thế giới, đóng góp chung vào việc chuyển đổi số của ngành tài nguyên môi trường, của quốc gia.