Năm 2022, xuất khẩu gỗ và lâm sản ước đạt 17,1 tỷ USD, vượt 3,8% kế hoạch đề ra; kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2022 đạt 11 tỷ USD, tăng 23,8% so với cùng kỳ năm 2021 và tăng 22,2% so với kế hoạch (9 tỷ USD), cao nhất từ trước đến nay. Ngành lâm, thủy sản đã đóng vai trò là một động lực tăng trưởng; tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân; góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, gắn với chủ động, tích cực hội nhập sâu rộng, hiệu quả.
Những tháng đầu năm 2023, tăng trưởng có xu hướng chậm lại. Lũy kế 3 tháng đầu năm 2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu nông, lâm, thủy sản ước đạt 20,63 tỷ USD, giảm 11,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Do đó, hội nghị được tổ chức nhằm đánh giá hiện trạng, đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, chế biến xuất khẩu lâm, thủy sản; là dịp để Chính phủ cùng doanh nghiệp tìm ra các giải pháp hay, cách làm mới, thích ứng với tình hình thị trường trong nước, khu vực và thế giới để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thách thức, thúc đẩy sản xuất, chế biến, xuất khẩu lâm, thủy sản phát triển bền vững, bảo đảm tiêu dùng trong nước và đưa giá trị xuất khẩu lâm, thủy sản đạt mục tiêu đề ra.
Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, những năm qua, ngành công nghiệp chế biến xuất khẩu gỗ, lâm sản và ngành thủy sản nước ta luôn được quan tâm phát triển, trở thành ngành hàng có giá trị xuất khẩu chủ lực, điểm sáng của ngành nông nghiệp. Đây cũng là một trong rất ít ngành hàng đem lại giá trị xuất siêu cao trên 10 tỷ USD; đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo của đất nước nói chung và sự phát triển của ngành nông nghiệp nói riêng.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu lâm, thủy sản
Dịp này, Thủ tướng yêu cầu các đại biểu nhận diện một cách đầy đủ, chính xác, khách quan các khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến sản xuất, chế biến và tiêu thụ các sản phẩm gỗ, lâm sản và thủy sản; kinh nghiệm và bài học của các ngành, doanh nghiệp trong ứng phó và vượt qua khó khăn, vướng mắc; các kinh nghiệm, cách làm hay cần được nhân rộng trong thời gian tới; nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cần triển khai cấp bách cũng như lâu dài… Bên cạnh đó, cần tập trung thảo luận, nêu rõ vấn đề, nhiệm vụ, giải pháp và trách nhiệm của từng Bộ, ngành, cơ quan, doanh nghiệp để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững, đạt các mục tiêu đề ra.
Cụ thể, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh đàm phán, tiếp tục thực hiện hiệu quả các thỏa thuận, hiệp định của Việt Nam với các nước để mở rộng thị trường, chú trọng khai thác các thị trường ngách. Đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới khoa học công nghệ, coi đây là một trong những đột phá để thúc đẩy xuất khẩu tăng trưởng và bền vững.
Phối hợp chặt chẽ để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong thực hiện các chính sách liên quan đến hoàn thuế VAT; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát việc thực thi pháp luật, đảm bảo thực hiện tốt việc truy xuất nguồn gốc thủy sản, lâm sản; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp thủy sản liên quan đến quy chuẩn Việt Nam về mức thải chế biến thủy sản và quy chế mức thải ao nuôi thủy sản.
Các doanh nghiệp trong ngành gỗ và thủy sản cần phát huy truyền thống, tinh thần chủ động, tự lực, tự cường, sáng tạo và vượt khó, có cách làm mới, tự cứu mình, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường. Các doanh nghiệp phải vươn lên tự thiết kế các sản phẩm gỗ có mẫu mã độc đáo, đa dạng phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng thay vì chỉ gia công theo đặt hàng với mẫu mã của nước ngoài.
Triển khai các biện pháp phù hợp nhằm chống gian lận xuất xứ hàng hóa trong chế biến, tiêu thụ thủy sản, lâm sản, giảm nguy cơ bị điều tra áp dụng biện pháp thương mại, gian lận xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp.
Đẩy mạnh phát triển nguyên liệu gỗ có chứng chỉ quản lý rừng bền vững, tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy xuất nguồn gốc gỗ hợp pháp; các chương trình, đề án về giống, thức ăn nuôi trồng thủy sản, hormone HCG là mấu chốt để gia tăng tỉ lệ sống, chất lượng phát triển và giảm giá thành sản phẩm…
Ngoài ra, Thủ tướng còn chỉ đạo khuyến khích doanh nghiệp, tư nhân đầu tư hạ tầng, trang thiết bị dịch vụ hậu cần nuôi trồng thủy sản trên biển, đầu tư mới, nâng cấp các trại sản xuất giống, trại nuôi trồng thủy sản, đầu tư mới, nâng cấp các kho lạnh lưu giữ, trung chuyển sản phẩm thủy sản. Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn các hộ trồng rừng, các hiệp hội, doanh nghiệp ngành chế biến gỗ và lâm sản về yêu cầu thị trường, các quy định về nguồn gốc gỗ hợp pháp và tiêu chuẩn về sản phẩm đồ gỗ và lâm sản của nước nhập khẩu.