Ngày 9/6, tại Hà Nội, Bộ Công Thương phối hợp với Ngân hàng Thế giới và Quỹ Khí hậu Xanh (GCF) tổ chức chương trình đào tạo “Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng cho lãnh đạo doanh nghiệp ngành xi măng”. Đây là hoạt động trong khuôn khổ dự án Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp Việt Nam (VSUEE).
Đây là chương trình đào tạo thứ năm dành cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp công nghiệp, với trọng tâm lần này là ngành xi măng – một trong những ngành công nghiệp có mức tiêu thụ năng lượng lớn nhất tại Việt Nam, đồng thời cũng chịu áp lực ngày càng cao từ yêu cầu giảm phát thải và định hướng sản xuất xanh, bền vững.
Chương trình đào tạo “Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng cho lãnh đạo doanh nghiệp ngành xi măng”
Ngành xi măng là một trong những ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng nhất tại Việt Nam và trên toàn thế giới. Theo số liệu của Tổ chức Năng lượng quốc tế (IEA), ngành xi măng chiếm khoảng 7% lượng phát thải CO₂ toàn cầu.
Cơ cấu tiêu thụ năng lượng để sản xuất xi măng bao gồm: 80 - 85% nhiệt năng, 15 - 20% điện năng, còn lại một phần rất nhỏ khoảng 1% là dầu DO/FO. Ước tính chi phí năng lượng điện năng chiếm khoảng 10 - 15% giá thành sản xuất xi măng. Mức tiêu hao điện năng dao động từ 77,3 kWh đến 108 kWh cho mỗi tấn xi măng sản xuất. Sự chênh lệch này phụ thuộc vào công nghệ và thiết bị được sử dụng tại các nhà máy.
Trong quá trình sản xuất, nhiệt và điện năng được sử dụng với cường độ cao ở các khâu như nghiền nguyên liệu, nung clinker và vận hành hệ thống thiết bị phụ trợ. Tuy nhiên, phần lớn các dây chuyền sản xuất hiện nay vẫn vận hành với công nghệ lạc hậu, hiệu suất thấp, chưa được tối ưu hóa về sử dụng năng lượng. Tiềm năng tiết kiệm năng lượng trong ngành xi măng được đánh giá là rất lớn.
Bên cạnh những kiến thức tiết kiệm năng lượng đặc thù trong ngành xi măng, chương trình đào tạo cũng đã lồng ghép giới thiệu về Quỹ chia sẻ rủi ro trong khuôn khổ dự án VSUEE tới các học viên tham gia lớp học.
Chương trình đào tạo đã cung cấp cho các học viên là lãnh đạo doanh nghiệp những kiến thức chuyên sâu và thực tiễn gồm: phân tích tiềm năng và lựa chọn các dự án tiết kiệm năng lượng phù hợp với đặc thù ngành xi măng; kỹ thuật kiểm toán năng lượng và công cụ đánh giá hiệu quả đầu tư; ứng dụng hệ thống MRV để theo dõi hiệu suất tiết kiệm năng lượng; chiến lược marketing và xây dựng mô hình kinh doanh bền vững gắn với chuyển đổi xanh.
Đặc biệt, những giải pháp tiết kiệm năng lượng đặc thù trong ngành xi măng như tối ưu hóa quá trình sản xuất clinker, hệ thống thu hồi nhiệt thải để phát điện, sử dụng các nhiên liệu thay thế (nhiên liệu sinh học, đồng xử lý rác thải…), cải tiến công nghệ nghiền, xây dựng hệ thống quản lý năng lượng và ứng dụng các công nghệ thông minh đã được trình bày chi tiết, giúp học viên nhận diện rõ ràng hơn những điểm có thể can thiệp để nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng trong nhà máy của mình.
Chương trình đào tạo quy tụ những giảng viên giàu kinh nghiệm đến từ các trường đại học kỹ thuật và các chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực năng lượng. Các học viên là lãnh đạo đến từ các doanh nghiệp lớn trong ngành xi măng đã tích cực thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm thực tế và cùng nhau xây dựng hướng tiếp cận phù hợp với điều kiện cụ thể của từng đơn vị.
Chương trình không chỉ cung cấp giải pháp kỹ thuật mà còn hướng tới việc chuyển đổi tư duy chiến lược, khẳng định vai trò trung tâm của lãnh đạo doanh nghiệp trong việc đưa ra quyết định và triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng một cách bài bản, hiệu quả. Trong bối cảnh xu thế toàn cầu đang đẩy mạnh sản xuất xanh và kiểm soát carbon, việc sử dụng năng lượng hiệu quả không chỉ là lựa chọn tiết kiệm chi phí mà còn là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp ngành xi măng duy trì lợi thế cạnh tranh, tiếp cận thị trường quốc tế.