Theo Thông cáo báo chí chung Việt Nam - Nhật Bản nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 27 - 29/4/2025 của Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân, nhân dịp Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru thăm chính thức nước Việt Nam, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc hội đàm cấp cao vào ngày 28/4/2025 tại Hà Nội.
Trong đó, về tăng cường quan hệ kinh tế, hai Thủ tướng hoan nghênh đề xuất Danh mục fact-sheet kèm theo về các Dự án hợp tác Việt - Nhật (giai đoạn 1) với tổng quy mô khoảng 20 tỷ USD và những tiến triển về hợp tác công - tư giữa Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) và các doanh nghiệp Nhật Bản trong thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và nhất trí thúc đẩy hợp tác nhằm hiện thực hóa các dự án này, cũng như các nỗ lực hơn nữa về các dự án phát điện sinh khối, trên cơ sở phù hợp với nguyên tắc của Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á (AZEC) về bảo đảm cân bằng giữa giảm phát thải, tăng trưởng kinh tế, an ninh năng lượng cũng như thực hiện trung hòa carbon thông qua nhiều hình thức đa dạng phù hợp với tình hình của mỗi nước.
Hướng tới xây dựng các nhà máy nhiệt điện LNG tại Việt Nam trong thời gian tới, hai Thủ tướng khẳng định hai bên sẽ nỗ lực bảo đảm môi trường kinh doanh cần thiết, trong đó có mặt cơ chế, pháp lý và triển khai, với tiền đề là sự tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam và trên cơ sở bảo đảm lợi ích cho cả Việt Nam và Nhật Bản.
Hai Thủ tướng cũng khẳng định hai bên sẽ tiếp tục hợp tác trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru chứng kiến lễ trao bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản về việc thúc đẩy các dự án hợp tác song phương trong lĩnh vực chuyển dịch năng lượng. (Ảnh: VGP)
Cụ thể, Danh mục các dự án “Hợp tác Việt Nam - Nhật Bản dự án thí điểm lần 1” gồm 14 dự án: dự án quản lý năng lượng trong các khu công nghiệp kết hợp năng lượng tái tạo, DR, pin lưu trữ… tại khu công nghiệp DEEP C Hải Phòng; dự án điện khí LNG Vân Phong 2; chuỗi dự án khí – điện lô B; dự án đồng đốt amoniac tại nhà máy nhiệt điện của EVN; dự án giảm phát thải carbon và quản lý năng lượng tại thành phố thông minh Smart city Bắc Hà Nội và khu công nghiệp Thăng Long (tại chỗ); dự án DPPA triển khai chung trong Tập đoàn Toyota Tsusho tại Việt Nam; dự án điện gió V1 – 2 mở rộng tại tỉnh Trà Vinh; dự án điện khí LNG Quảng Ninh; dự án cho vay hai bước dành cho các ngân hàng sở tại nhằm mục đích hỗ trợ xây dựng mạng lưới truyền tải điện của JBIC (2 dự án); dự án thúc đẩy phát triển khu công nghiệp xanh Long Đức; nhà máy nhiệt điện LNG Nghi Sơn; dự án phát triển điện gió ngoài khơi; dự án giảm phát thải CO2 và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại tỉnh Đồng Nai; dự án điện khí LNG Thái Bình.
Bên cạnh đó, hai Thủ tướng hoan nghênh các cơ quan, tổ chức kinh tế của Nhật Bản, trong đó có JBIC phát triển các dự án hỗ trợ cho các doanh nghiệp tầm trung, doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật Bản nhằm mục đích đầu tư, mở rộng sản xuất tại Việt Nam, cũng như để tăng cường hơn nữa mối quan hệ hợp tác giữa các doanh nghiệp Nhật Bản và doanh nghiệp Việt Nam. Phía Nhật Bản ghi nhận tích cực đối với đề xuất về 29 dự án mà phía Việt Nam mong muốn thực hiện hướng tới giảm phát thải.
Trên cơ sở mục tiêu Việt Nam sẽ đào tạo được 50.000 chuyên gia ngành bán dẫn đến năm 2030, hai Thủ tướng nhất trí sẽ thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực về bán dẫn thông qua hợp tác với các cơ sở giáo dục đại học trong đó bao gồm trường Đại học Việt - Nhật, các trường cao đẳng kỹ thuật và các viện nghiên cứu.
Cụ thể, hai Thủ tướng nhất trí về việc Nhật Bản sẽ tiếp nhận khoảng 250 nghiên cứu sinh tiến sĩ của Việt Nam trong lĩnh vực bán dẫn, hướng tới mục tiêu đào tạo 500 tiến sĩ ngành bán dẫn của Việt Nam, thông qua chương trình nghiên cứu chung quốc tế của Dự án hợp tác khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo Nhật Bản - ASEAN (NEXUS), cũng như thúc đẩy Chương trình nghiên cứu khoa học Sakura về giao lưu nhân lực thế hệ mới trong lĩnh vực khoa học - công nghệ tiên tiến, trong đó có lĩnh vực bán dẫn.
Hai Thủ tướng nhất trí đưa hợp tác trong lĩnh vực khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành trụ cột mới trong quan hệ song phương Việt Nam - Nhật Bản, bao gồm việc phía Nhật Bản sẽ hỗ trợ Việt Nam trong việc nâng cao năng lực nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn thông qua đồng tài trợ cho các dự án hợp tác nghiên cứu chung về bán dẫn trong khuôn khổ Chương trình NEXUS, cũng như nghiên cứu khả năng hợp tác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), lượng tử...