Mới đây, trong khuôn khổ Hội nghị Đối tác Nghị viện Á - Âu lần thứ 11 (ASEP-11), tại điểm cầu Nhà Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam đã tham dự phiên thảo luận trực tuyến chuyên đề 3 với chủ đề “Giải quyết mối quan hệ về an ninh lương thực - năng lượng - nước trong điều kiện khí hậu thay đổi”.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu đã đánh giá mối liên hệ giữa nguồn nước, năng lượng và an ninh lương thực; chỉ ra những vấn đề thách thức đang tồn tại về thiếu hụt, tranh chấp, lợi ích và đề xuất các giải pháp để giải quyết các vấn đề đã được nêu ra.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Phương Tuấn cho biết, theo nghiên cứu của các chuyên gia, mối quan hệ nước, năng lượng và lương thực luôn có sự tương tác chặt chẽ, không thể tách rời. Nếu không có nguồn nước thì không có nước tưới cho cây trồng, không có nguyên liệu cho các nhà máy thủy điện.
Nâng cao quan hệ giữa nước, năng lượng và an ninh lương thực
Theo dự báo đến năm 2030, con người trên trái đất sẽ cần thêm 40% nhu cầu về năng lượng, 50% nhu cầu thực phẩm và 30% nhu cầu nước.
Qua đây, ông Nguyễn Phương Tuấn nhấn mạnh, hiện ở Việt Nam có 4 thách thức đang đặt ra. Đó là: tình trạng thiếu nước cục bộ ở một số vùng miền do lưu lượng nước chảy về ít, lượng mưa phân bố không đều, hạn hán, xâm nhập mặn hoặc do ô nhiễm nguồn nước; lượng nước trên các sông suối đang có xu hướng giảm mạnh do suy giảm thảm thực vật, tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan và nước biển dâng, trữ lượng nước phụ thuộc nhiều vào nguồn nước sản sinh từ bên ngoài lãnh thổ.
Bên cạnh đó, năng lực tưới của hệ thống thủy lợi của Việt Nam hiện mới chỉ đáp ứng cho 36,5% diện tích đất nông nghiệp, gây ảnh hưởng gián tiếp đến an ninh lương thực; nguy cơ thiếu nước cho sản xuất điện và hoạt động của các công trình thủy lợi.
Để giải quyết mối quan hệ về nguồn nước - năng lượng - an ninh lương thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề xuất một số giải pháp cần thực hiện trong thời gian tới như: xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển vùng kinh tế, trong đó bao quát các mối tương quan về nước, năng lượng và an ninh lương thực. Thực hiện tốt các giải pháp về phát triển thủy lợi, năng lượng thủy điện, an ninh lương thực quốc gia, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, ứng dụng công nghệ cao trong trữ nước, cấp nước và tưới nước; đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng tương ứng với khả năng cấp nước. Tăng cường công tác bảo vệ và phát triển rừng, bảo vệ nguồn thủy sinh. Tăng cường chia sẻ thông tin và kinh nghiệm hợp tác quốc tế giữa các nước về tài nguyên nước, sản xuất năng lượng và an ninh lương thực…