Diễn đàn nhằm cập nhật, trao đổi thông tin tổng quát về xu hướng nghiên cứu, phát triển, tích hợp công nghệ mới, giải pháp sáng tạo hướng tới nền nông nghiệp bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, Việt Nam có định hướng phát triển thành quốc gia sản xuất và cung cấp lương thực, thực phẩm minh bạch, trách nhiệm, bền vững trong thời gian tới. Theo đó, Việt Nam sẽ thực hiện chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm theo hướng xanh, ít phát thải và bền vững, thúc đẩy phát triển ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp, nhân rộng mô hình hợp tác công tư, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong các chuỗi giá trị nông nghiệp.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chia sẻ, từ một đất nước thiếu lương thực, giờ đây Việt Nam không những đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn xuất khẩu nông sản thuộc nhóm nước hàng đầu thế giới. Ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đóng góp phần quan trọng trong cơ cấu nền kinh tế, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Để có được thành công trên, ngành nông nghiệp đã tích cực ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, chế biến. Theo ước tính, khoa học công nghệ đóng góp hơn 35% vào thành công trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam, nhờ đó tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp luôn duy trì ở mức cao, đóng góp vào mức tăng trưởng chung của cả nước.
Quang cảnh diễn đàn
Trong giai đoạn 2020 - 2023, các nhà khoa học đã nghiên cứu tạo ra 148 giống cây trồng các loại được công nhận; 36 tiến bộ kỹ thuật được Bộ NN&PTNT công nhận phục vụ sản xuất, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, bảo đảm phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Các cải tiến về giống cây trồng, nguyên liệu đầu vào, công nghệ mới như công nghệ sinh học và công cụ canh tác tiên tiến ứng dụng nhận dạng tự động (AIS), số hóa là chìa khóa cho phép nông dân thích ứng hiệu quả hơn với điều kiện thời tiết thay đổi, tạo ra năng suất nông nghiệp cao với chất lượng và hàm lượng dinh dưỡng cải thiện. Từ đó, người nông dân có thể tạo ra nguồn thực phẩm đa dạng, bổ dưỡng với giá cả hợp lý; đồng thời nâng cao hiệu quả canh tác, thân thiện hơn với môi trường, giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên, góp phần cải thiện sinh kế của cộng đồng nông thôn.
Các chuyên gia trong nước và quốc tế tham dự diễn đàn đã cùng trao đổi, thảo luận về thực trạng, định hướng, vai trò của ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo hướng tới phát triển nông nghiệp. Theo ông Ralph Bean, Tham tán Nông nghiệp, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, nhu cầu thực hành nông nghiệp bền vững đang trở nên quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Đặc biệt, an ninh lương thực đang là mối quan ngại thường trực khi dân số ngày một tăng và các nhu cầu về dinh dưỡng, giá cả được đặt lên hàng đầu.
Trong khi đó, tiềm năng công nghệ sinh học trong nông nghiệp còn rất lớn, có thể góp phần đưa ngành nông nghiệp đạt được các mục tiêu đề ra. Việc ứng dụng công nghệ có thể thực hiện trong: nhân giống cây trồng, kỹ thuật nguồn gene, tăng vi chất bằng sinh học, tăng cường khả năng kháng bệnh… Công nghệ sinh học đang là công cụ hữu hiệu để nông nghiệp phát triển các vụ mùa có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, sản phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn và có thể khắc phục vấn đề về môi trường, qua đó giúp tăng sản lượng lương thực, thực phẩm.
Bà Nguyễn Giang Thu, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và môi trường đề xuất, tăng trưởng ngành nông nghiệp giai đoạn tới cần dựa vào công nghệ và đổi mới sáng tạo trong bối cảnh của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Do đó, thời gian tới cần huy động mọi nguồn lực để phát triển có trọng điểm với mục tiêu và sản phẩm cụ thể, hiệu quả; tăng nguồn lực tài chính trong nghiên cứu nông nghiệp; ưu tiên đầu tư một số lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao; nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng nông nghiệp; ứng dụng nông nghiệp số, nông nghiệp tuần hoàn. Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao công nghệ trong nông nghiệp; cơ chế công tư (PPP) hiệu quả hơn; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khoa học công nghệ; phát triển các tổ chức trung gian của thị trường khoa học công nghệ nhằm đa dạng hóa dịch vụ.
Trong khuôn khổ sự kiện, Vụ Khoa học công nghệ và môi trường và Hiệp hội CropLife châu Á đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác thúc đẩy nghiên cứu phát triển và ứng dụng giải pháp, công nghệ tiên tiến giai đoạn 2023 - 2030. Theo đó, hai bên sẽ thúc đẩy các hoạt động truyền thông, chia sẻ thông tin, tư vấn chính sách, đào tạo tập huấn, hội thảo khoa học chuyên sâu để cập nhật, khuyến khích ứng dụng giải pháp, thành tựu của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo tiên tiến trong nông nghiệp, cũng như hỗ trợ nông dân tiếp cận, ứng dụng tiến bộ khoa học mới trong nông nghiệp, hướng tới mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững của Việt Nam.