Ngày 18/11, báo Kinh tế và Đô thị phối hợp với Trung tâm Công nghệ sinh học TPHCM tổ chức hội thảo “Nông nghiệp đô thị – giải pháp phát triển không gian xanh”.
Theo thông tin tại hội thảo, các đô thị lớn ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức như thu hẹp không gian xanh và ô nhiễm môi trường. Để giải quyết những vấn đề này, nông nghiệp đô thị trở thành một giải pháp tiềm năng giúp nâng cao chất lượng sống và bảo vệ môi trường. Phát triển nông nghiệp đô thị không chỉ cải thiện nguồn thực phẩm mà còn tạo ra không gian xanh cho cư dân.
Tại Việt Nam, nông nghiệp đô thị nổi lên như một hướng đi chiến lược, vừa đáp ứng nhu cầu thực phẩm an toàn vừa bổ sung không gian xanh, cải thiện môi trường sinh thái. Nhiều mô hình xuất hiện và tạo sức lan tỏa tích cực như các khu vườn trên mái nhà, trồng rau thủy canh, khí canh đến các nông trại ứng dụng công nghệ cao trong khu dân cư.
Tại Hà Nội và TPHCM, nhiều hộ dân, doanh nghiệp, hợp tác xã đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, tạo ra giá trị kinh tế và không gian xanh cho đô thị. Thực tiễn cũng cho thấy còn nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ như khung chính sách cho nông nghiệp đô thị, các mô hình công nghệ cao có chi phí khá lớn…
Phát triển nông nghiệp đô thị không chỉ cải thiện nguồn thực phẩm mà còn tạo ra không gian xanh cho cư dân. (Ảnh minh họa)
Ông Lại Thành Nam, Chủ tịch Liên hiệp khoa học công nghệ xanh Việt Nam cho biết, Việt Nam đang đô thị hóa nhanh, với tỷ lệ dân số đô thị dự kiến đạt trên 50% vào năm 2030. Người dân thành phố ngày càng quan tâm đến thực phẩm sạch, an toàn, có nguồn gốc rõ ràng, tạo ra thị trường tiềm năng cho nông nghiệp đô thị.
Các khu vực ven đô, sân thượng, ban công, đất trống trong đô thị có thể được chuyển đổi thành vườn rau, vườn hoa hoặc trang trại nhỏ. Điều này sẽ tạo ra việc làm tại chỗ, giảm chi phí vận chuyển thực phẩm; đồng thời tăng khả năng tự cung cấp thực phẩm, góp phần cải thiện môi trường sống và sức khoẻ cộng đồng.
Theo TS. Vũ Thị Quyền, Trưởng ngành công nghệ sinh học, Trường Đại học Văn Lang, việc phát triển không gian xanh không chỉ là nhiệm vụ bảo vệ môi trường mà còn là chiến lược quốc gia nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng xanh. TPHCM được đánh giá là phù hợp với mô hình không gian xanh bố trí dọc bờ sông Sài Gòn và mô hình không gian xanh phù hợp. Do đó, tại khu vực trung tâm TPHCM, cần khuyến khích xây dựng công trình xanh, phát triển cây xanh trên mái (vườn mái) và tường xanh. Tại các khu dân cư ven kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè, ngành chức năng cần tăng cường cây xanh thân gỗ theo kết cấu nhiều tầng tán để tăng khả năng hấp thụ CO2 và giảm thiểu ô nhiễm.
Tại hội thảo, các chuyên gia đã tập trung vào ba mục tiêu chính để thúc đẩy nông nghiệp đô thị tại Việt Nam:
Phát triển mô hình kinh tế và cộng đồng xanh trong các đô thị: hướng đến tạo ra giá trị cộng đồng như không gian xanh, giảm nhiệt đô thị, giáo dục môi trường và phát triển kinh tế hộ gia đình, đồng thời giải quyết thách thức về sự kết nối hạn chế giữa cư dân, chính quyền và doanh nghiệp.
Ứng dụng công nghệ, mô hình sản xuất mới và giải pháp kỹ thuật phù hợp đô thị nhằm khắc phục những hạn chế về diện tích, giá đất cao và yêu cầu vệ sinh an toàn nghiêm ngặt bằng cách ứng dụng công nghệ cao, giá thể sạch, phân bón an toàn và phương pháp tối ưu không gian.
Hoàn thiện chính sách và quy hoạch nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp đô thị: giải quyết tình trạng thiếu khung chính sách cụ thể, thiếu tiêu chí quy hoạch đất đai, không gian và hạ tầng, tạo hành lang pháp lý cho các chủ thể đầu tư dài hạn.
Các chuyên gia cũng đề xuất cơ quan chức năng cần ban hành chính sách hỗ trợ cây giống, hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ chuyển giao công nghệ cho các hộ dân, hợp tác xã; đồng thời ban hành quy định bắt buộc tỷ lệ cây xanh trong các dự án xây dựng mới.