Ngành công thương đã có nhiều đóng góp to lớn vào công cuộc phát triển kinh tế đất nước nhưng cũng để phát sinh các vấn đề về ô nhiễm môi trường, các “điểm nóng” về môi trường. Do đó, Kế hoạch bảo vệ môi trường ngành công thương là chỉ đạo, giải pháp cần thiết để ngăn ngừa, kiểm soát các nguồn thải, hạn chế các rủi ro, sự cố môi trường khi phát triển các ngành công nghiệp, thương mại.
Nhằm thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bám sát mục tiêu phát triển bền vững, cũng như quan tâm đến các nhiệm vụ tái cơ cấu ngành công nghiệp thì nhận diện, xử lý, phòng ngừa và ứng phó với các vấn đề môi trường là nhiệm vụ cấp bách cần thực hiện.
Mục tiêu của kế hoạch là đến năm 2025, 70 - 90% nguồn thải trong các lĩnh vực công nghiệp trọng điểm được đánh giá, kiểm kê, hoàn thiện cơ sở dữ liệu và ban hành chính sách, quy định kiểm soát. 80% tổng lượng tro, xỉ, thạch cao phát sinh từ các nhà máy điện, nhà máy hóa chất, phân bón được tái chế, tái sử dụng và xử lý làm nguyên liệu sản xuất, vật liệu xây dựng, hay san lấp... phải đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường. Đảm bảo 100% các doanh nghiệp ngành công thương được tập huấn và phổ biến pháp luật về bảo vệ môi trường.
Mặt khác, cần xác định nguy cơ và đề xuất các chính sách bảo vệ môi trường đối với các dự án năng lượng như điện rác, điện gió, điện mặt trời… và một số lĩnh vực khác theo kế hoạch tái cơ cấu ngành công nghiệp. Đồng thời, đẩy mạnh việc tái sử dụng túi nilon, sử dụng túi đựng thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị.
Nỗ lực thay thế túi nilon bằng túi đựng thân thiện với môi trường
Kế hoạch cũng đưa ra một số nhiệm vụ, giải pháp để có thể đạt được mục tiêu đề ra. Trong đó, ngành công thương cần phối hợp với các Bộ, ngành liên quan rà soát, nghiên cứu và đề xuất xây dựng hoặc sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác bảo vệ môi trường ngành công thương. Bao gồm: sửa đổi, bổ sung và xây dựng các quy định pháp luật; hướng dẫn kỹ thuật về bảo vệ môi trường, kiểm soát nguồn thải trong một số loại hình sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại có nguy cơ ô nhiễm môi trường cao...
Trong công tác phòng ngừa, kiểm soát, xử lý và loại bỏ các nguồn gây ô nhiễm môi trường, lãnh đạo ngành cần tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường trong ngành công thương. Đánh giá hiện trạng công nghệ sản xuất, nguồn phát thải, rủi ro, sự cố môi trường của một số loại hình sản xuất công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
Đồng thời, đẩy mạnh quản lý, xử lý, tái chế, tái sử dụng tro xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón, xỉ thép trong sản xuất thép và chất thải công nghiệp khác; quản lý an toàn bãi thải, cải tạo phục hồi môi trường, xử lý chất thải, an toàn đập thải của hồ chứa quặng đuôi trong khai thác và chế biến khoáng sản.
Thúc đẩy thí điểm các mô hình công nghiệp xanh trong các ngành công nghiệp. Xây dựng mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững các sản phẩm nhựa thân thiện với môi trường, gắn với phát triển ngành công nghiệp môi trường. Nghiên cứu, đề xuất xây dựng mô hình thí điểm khu công nghiệp, cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp sinh thái, thân thiện môi trường.