Gỗ nguyên liệu cho sản xuất và chế biến giữ vai trò quyết định trong tăng trưởng ngành chế biến gỗ xuất khẩu. Sản xuất, kinh doanh rừng trồng cung cấp gỗ lớn đang là xu hướng trên thế giới và cũng là giải pháp quan trọng để từng bước chuyển đổi thực trạng kinh doanh lâm nghiệp hiện nay phục vụ tái cơ cấu ngành lâm nghiệp. Tại Quảng Trị, việc xây dựng và phát triển vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng đạt chuẩn phục vụ ngành công nghiệp chế biến và xuất khẩu được xem là giải pháp hoàn thiện và bền vững nhất.
Theo Quyết định số 1088/QĐ-BNN-KTHT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Quảng Trị và Thừa Thiên Huế là 1 trong 5 vùng sản xuất nguyên liệu sản phẩm nông, lâm nghiệp quy mô hàng hóa tập trung, hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến, trên cơ sở liên kết bền vững giữa các hợp tác xã nông lâm nghiệp với các doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ nhằm đẩy nhanh, hiệu quả và bền vững quá trình cơ cấu lại ngành nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Mục tiêu trong giai đoạn 2022 - 2023, gỗ rừng trồng có chứng chỉ bền vững (FSC, PEFC, VFCS…).
Xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn
Vừa qua, UBND tỉnh Quảng Trị đã có văn bản về việc triển khai thực hiện đề án Thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu giai đoạn 2022 – 2025. Theo đó, tỉnh sẽ xây dựng vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng có chứng chỉ FSC trên địa bàn 5 huyện Hải Lăng, Triệu Phong, Cam Lộ, Gio Linh và Vĩnh Linh đến năm 2025 đạt tổng diện tích 5.000ha, tỷ lệ gỗ lớn bình quân ở khu vực rừng gỗ lớn khi khai thác tham gia liên kết có đường kính trên 15cm đạt 60%. Tổng diện tích vùng trồng cây nguyên liệu gỗ lớn được quy hoạch của tỉnh 13.000ha. Trong đó, vùng Hải Lăng, Cam Lộ và Triệu Phong 8.000ha, vùng Gio Linh và Vĩnh Linh 5.000ha.
Quảng Trị trở thành tỉnh đầu tiên tại Việt Nam được cấp chứng nhận quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn FSC cho mô hình nhóm hộ gia đình. Đến nay, toàn tỉnh đã có 20.150ha rừng trồng keo được cấp chứng nhận FSC.
Với hơn 10 năm thực hiện phương thức trồng rừng có chứng nhận FSC, các doanh nghiệp đã tạo ra nhiều giá trị tích cực như: lợi nhuận tăng ít nhất 5 triệu đồng/ha/năm, giúp cải thiện hệ sinh thái, thiết lập được chuỗi liên kết tiêu thụ gỗ rừng trồng có chứng chỉ FSC với các doanh nghiệp khác.
Việc thay đổi nhận thức của người trồng rừng từ gỗ nhỏ sang gỗ lớn là quá trình lâu dài, bền bỉ. Thời gian qua, Khuyến nông Quảng Trị đã tập trung vào các hoạt động thông tin tuyên truyền về giá trị và lợi ích từ việc trồng rừng gỗ lớn; hàng năm mở nhiều lớp tập huấn nâng cao nhận thức và chuyển tải các tiến bộ kỹ thuật thâm canh rừng đến với người dân; đặc biệt chú trọng xây dựng các mô hình trình diễn để làm địa điểm trực quan cho người dân đến tham quan, học tập và làm theo.
Ông Phan Ngọc Đồng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị cho biết, Trung tâm đã triển khai được 25ha mô hình trồng rừng keo lai dâm hom ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nâng cao chất lượng gỗ; thực hiện trên 100ha mô hình keo lai nuôi cấy mô theo quy trình gỗ lớn; mô hình keo tai tượng giống Úc 40ha; thực hiện mô hình chuyển hóa rừng từ gỗ nhỏ sang gỗ lớn trên 100ha...
Hiệu quả từ trồng rừng gỗ lớn đã khẳng định giá trị cao hơn gấp 2 lần so với trồng rừng gỗ nhỏ. Đặc biệt, giống keo lai mô đã khắc phục hiện tượng ngã đổ do thiên tai, chất lượng rừng trồng được nâng cao, đáp ứng tiêu chuẩn gỗ chất lượng cao.
Những năm tới, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị sẽ tập trung đưa keo lai mô giống mới có năng suất cao để xây dựng các mô hình vườn ươm cải tiến nuôi cấy mô, nhằm đáp ứng nguồn giống chất lượng cao cho công tác trồng rừng gỗ lớn vùng nguyên liệu.
Đồng thời, đảm bảo việc xây dựng và phát triển vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng đạt chuẩn phục vụ ngàng công nghiệp chế biến và xuất khẩu được thực hiện tốt các nội dung đã đề ra. Đầu tư kết cấu hạ tầng liên kết vùng hỗ trợ hợp tác xã phát triển vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng có chứng chỉ trên địa bàn tỉnh Quảng Trị; phát triển, củng cố, nâng cao năng lực cho hợp tác xã gỗ rừng trồng có chứng chỉ quản lý bền vững thực hiện liên kết với doanh nghiệp; phát triển khuyến nông cộng đồng và truyền thông; thí điểm áp dụng cơ chế chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển vùng nguyên liệu phục vụ liên kết.