Theo báo cáo tại buổi làm việc, những năm qua, hợp tác trong lĩnh vực y tế giữa Quỹ Toàn cầu và ngành y tế Việt Nam đã có nhiều kết quả tốt đẹp. Việt Nam là một trong những quốc gia nhận được tài trợ của Quỹ Toàn cầu từ năm 2003. Tính đến nay, Quỹ đã hỗ trợ không hoàn lại cho Việt Nam hơn 650 triệu USD cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, lao và sốt rét. Cuối năm 2022, Quỹ thông báo sẽ tiếp tục tài trợ cho Việt Nam trên 130 triệu USD để phòng, chống 3 bệnh này và tăng cường hệ thống y tế trong giai đoạn 2024 – 2026.
Trong đó, Bệnh viện Phổi Trung ương là một trong những đơn vị đầu tiên được tiếp nhận và sử dụng nguồn kinh phí viện trợ của Quỹ Toàn cầu từ năm 2004. Đến nay, những đóng góp của Quỹ cho hoạt động phòng, chống lao tại Việt Nam giai đoạn 2004 - 2023 là hơn 256 triệu USD.
Hội đồng điều hành Quỹ Toàn cầu thăm và làm việc tại Bệnh viện Phổi Trung ương
PGS.TS Nguyễn Bình Hòa, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, các hoạt động của Quỹ Toàn cầu chủ yếu tập trung vào việc phát hiện bệnh nhân lao kháng đa thuốc; phát hiện và điều trị bệnh nhân lao thường, lao kháng đa thuốc, lao nhạy cảm, lao trẻ em; tăng cường kỹ thuật chẩn đoán, phát hiện và điều trị lao như mua máy xét nghiệm GeneXpert cung cấp cho 63 tỉnh, thành phố; hỗ trợ kinh phí mua thuốc kháng lao hàng 2; nâng cao năng lực của cán bộ y tế các tuyến trong khám, phát hiện, điều trị bệnh lao…
Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng ban điều hành Chương trình Chống lao quốc gia Đinh Văn Lượng nhấn mạnh, Quỹ Toàn cầu phòng chống lao, HIV và sốt rét đã trở thành một trong những nguồn viện trợ quan trọng, đóng góp cho hoạt động chẩn đoán, dự phòng và điều trị bệnh lao tại Việt Nam, góp phần không nhỏ vào những thành tựu mà Chương trình Chống lao quốc gia đã đạt được.
Cụ thể, với sự hỗ trợ của Quỹ Toàn cầu, Chương trình Chống lao quốc gia, Việt Nam đã là 1 trong 9 nước đạt mục tiêu Phát triển thiên niên kỷ ở cả 3 chỉ số: hiện mắc, mới mắc và tử vong do lao vào năm 2015; phát hiện và điều trị trung bình cho hơn 100.000 bệnh nhân lao mỗi năm với tỷ lệ khỏi bệnh cao; cứu sống được trung bình 50.000 bệnh nhân lao mỗi năm, được thế giới đánh giá là mô hình điểm bước vào con đường chấm dứt bệnh lao. Việt Nam cũng không còn nằm trong danh sách 30 quốc gia có gánh nặng cao nhất về lao/HIV từ sau năm 2015, tỷ lệ HIV dương tính trong bệnh nhân lao đã giảm xuống còn 3% năm 2021.
Tuy nhiên, theo ông Đinh Văn Lượng, dù đạt được nhiều thành công nhưng Việt Nam vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao và lao kháng đa thuốc cao nhất trên thế giới. Sau thời gian dịch Covid-19 bùng phát, công tác phòng, chống lao tại Việt Nam đã chịu ảnh hưởng nghiêm trọng; số lượng và tỷ lệ tử vong do lao ở Việt Nam ước tính là khoảng 12.000 người, tăng 35,8% với năm 2020.
Do đó, Chương trình Chống lao quốc gia phải đánh giá lại các mục tiêu và thực hiện cập nhật Kế hoạch chiến lược phòng chống lao quốc gia, cũng như điều chỉnh lộ trình chấm dứt bệnh lao vào năm 2035. Ông Đinh Văn Lượng cam kết, nguồn kinh phí viện trợ quý báu của Quỹ Toàn cầu để triển khai các hoạt động phòng, chống lao sẽ được sử dụng hiệu quả, góp phần đạt được mục tiêu chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam vào năm 2035.